Το να φεύγεις με τη βία από τη χώρα σου είναι αναμφισβήτητα μία τραυματική εμπειρία, ιδιαίτερα όταν αφήνεις πίσω συγγενείς και φίλους. Όταν όμως φεύγεις χωρίς έγγραφα, με όλους τους κινδύνους που αυτό περιλαμβάνει, εναποθέτοντας τα απομεινάρια της ζωής σου σε λαθρέμπορους που μοναδικό τους μέλημα είναι το κέρδος, η εμπειρία γίνεται ακόμα πιο τραυματική. Αυτό καταδεικνύουν μαρτυρίες προσφύγων και άλλων ανθρώπων που μετακινούνται στην εποχή μας χωρίς έγγραφα, κάτω από ιδιαίτερα επικίνδυνες συνθήκες που καταφέρνουν τελικά να επιβιώσουν.
Οργανισμοί όπως το Συμβούλιο της Ευρώπης και την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) θεωρούν αναγκαία την έναρξη διαλόγου μεταξύ όλων των εμπλεκομένων φορέων- όπως κυβερνητικούς φορείς, το αστυνομικό σώμα, ΜΚΟ- ώστε να δοθεί η ανθρωπιστική διάσταση στο σύγχρονο αυτό φαινόμενο.
Μία διάσταση η οποία συνήθως χάνεται κάτω από τις αλλεπάλληλες ειδήσεις της «παράνομης μετανάστευσης», όπως και στην περίπτωση των 2 οικογενειών, προσφύγων από το Ιράκ, που στην προσπάθειά τους να αναζητήσουν ασφάλεια στην Κύπρο, τραυματίστηκαν από νάρκη καθώς διέσχιζαν την ουδέτερη ζώνη των ΗΕ.
Στις αρχές Δεκεμβρίου, πενταμελής οικογένεια τραυματίστηκε όταν εξερράγη η νάρκη, παίρνοντας μαζί της τη φτέρνα του δεξιού ποδιού του πατέρα, ενώ τα θραύσματα τραυμάτισαν τα δύο ανήλικα παιδιά του και τη γυναίκα του.
Δύο εβδομάδες μετά, σε κάποιο άλλο σημείο της ουδέτερης ζώνης, νάρκη κόστισε το δεξιό πόδι του προστάτη τριμελούς οικογένειας προσφύγων από το Ιράκ.
Όπως συμβαίνει πάντα, πίσω από τις επικεφαλίδες και τα γεγονότα για του ανθρώπους που διασχίζουν αντικανονικά την Πράσινη Γραμμή για να μεταβούν στις ελεύθερες περιοχές και να αναζητήσουν ασφάλεια, κρύβονται προσωπικές ιστορίες, τραγικότητας, κουράγιου και συμπόνιας.
« Όταν εξερράγη η νάρκη, στην αρχή δεν κατάλαβα τίποτα– νόμισα ότι μας πυροβολούσε η αστυνομία για να μας συλλάβει. Ύστερα από λίγο άρχισα να νιώθω τον πόνο και να βλέπω το πόδι μου που είχε ανοίξει εντελώς και αίμα που έτρεχε ασταμάτητα » περιγράφει ο Αλί, Παλαιστίνιος από το Ιράκ, 35, που τον παράτησε ο λαθρέμπορος κάπου στην ουδέτερη ζώνη για να τον περιμαζέψει στη συνέχεια και να τον μεταφέρει στο νοσοκομείο η Αστυνομία. Εκεί οι γιατροί έπρεπε να ακρωτηριάσουν το πόδι του.
« Θα μπορούσε να πέθαινα…» ψιθυρίζει και αγκαλιάζει τον τρίχρονο γιο του που παίζει με το μοναδικό του παιγνίδι, ένα κόκκινο αυτοκίνητο.
Ο Σαϊντ*, 52 χρονών, Ιρακινός, είχε το κουράγιο να δέσει μία πλαστική σακούλα γύρω από το τραυματισμένο πόδι του μέχρι να μεταφερθεί στο νοσοκομείο. Στην περίπτωση του Σαϊντ, το πόδι του σώθηκε.
Ο Αλί κάνει ήδη φυσιοθεραπεία και σύντομα θα έχει και τεχνητό πόδι, ενώ η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη του Σαϊντ συνεχίζεται. Καθισμένος συνεχώς σε μία πολυθρόνα με το πόδι ψηλά περιμένει τη στιγμή που θα μπορέσει να περπατήσει ξανά. «Οι γιατροί μου είπαν ότι θα πάρει ένα χρόνο».
Και οι δύο οικογένειες ευγνωμονούν την Κυβέρνηση. Το Υπουργείο Υγείας κάλυψε τα έξοδα της ειδικής μεταχείρισης προκειμένου να σωθεί το πόδι, σύμφωνα άλλωστε με τις νομικές υποχρεώσεις του Κράτους.
Κύπρια βουλευτής επισκέφθηκε τον Σαϊντ και την οικογένειά του στο νοσοκομείο μόλις πληροφορήθηκε το τραγικό συμβάν. Όταν οι γιατροί θα προχωρούσαν στον ακρωτηριασμό του ποδιού, με παρέμβασή της προς την Κυβέρνηση κατέστη δυνατή η μεταφορά του Σαίντ σε άλλο νοσοκομείο.
Ανεκτίμητη είναι και η βοήθεια που παίρνουν οι οικογένειες από δύο Κύπριους.
O Πάτερ Π, Χριστιανός-Ορθόδοξος ιερέας που μεγάλωσε στα Ιεροσόλυμα, θυμάται πόσο αδύναμος με χαμηλό ηθικό βρήκε τον Σαϊντ όταν τον επισκέφθηκε για πρώτη φορά στο νοσοκομείο. «Μετά την εγχείρηση ξαναβρήκε την αυτοπεποίθησή του και ελπίζει ξανά» αναφέρει ο Πάτερ, ο οποίος συνεχίζει να επισκέπτεται την οικογένεια.
«Χρειάζονται την αγάπη μας. Πρέπει να νιώσουν ότι δεν είναι μόνοι, ότι καταλαβαίνουμε τον πόνο τους» λέει ο Πάτερ Π, ο οποίος βοηθά Αραβόφωνους που διαμένουν στην Κύπρο και ως μεταφραστής – μεταφράζει για ασθενείς σε νοσοκομεία, για γονείς που έχουν παιδιά στα Ελληνόφωνα σχολεία και θέλουν να μάθουν για την πρόοδο των παιδιών τους και γενικά είναι πρόθυμος να βοηθήσει με οποιοδήποτε τρόπο μπορεί.
Για τον Πάτερ Π, η βοήθεια που προσφέρει τόσο απλόχερα σε ανθρώπους που τον έχουν ανάγκη, ανεξαρτήτως της θρησκείας τους, αποτελεί γι’ αυτόν μία ηθική υποχρέωση προς τους συνανθρώπους του. «Με τον ίδιο τρόπο που με φιλοξένησαν και με φρόντισαν Μουσουλμάνοι στην Ιερουσαλήμ, με τον ίδιο τρόπο σαν καλός Χριστιανός και σαν καλός άνθρωπος οφείλω να συμπεριφερθώ»
Για τον κ. Γ, που επισκέφθηκε τον Αλί στο νοσοκομείο μόλις το πληροφορήθηκε από τις ειδήσεις, η ευαισθησία του και η προθυμία του να βοηθήσει πηγάζει από τα βιώματα του παππού του, πρόσφυγα από τη Μικρά Ασία που έφτασε στην Κύπρο με τα 6 του παιδιά, ανάμεσά τους και η μητέρα του κ. Γ.
«Τη μέρα που τραυματίστηκε ο Αλί ήταν η μέρα που πέθανε η μητέρα μου. Για τη ψυχή της μητέρας μου πήγα να τον δω και να ενδιαφερθώ γι’ αυτόν.» Το ενδιαφέρον του όμως δεν περιορίστηκε σε μία συνάντηση και παρόλο που διαμένει σε άλλη πόλη επισκέπτεται την οικογένεια και θέλει να μάθει πώς θα μπορούσε να βοηθήσει.
Σκέφτηκε να ανοίξει τραπεζικό λογαριασμό στον οποίο να καταθέτει μηνιαίως ένα ποσό για τον 3χρονο γιο του Αλί. Θυμάται ότι κάτι παρόμοιο γινόταν το 1974 για τους Κύπριους πρόσφυγες. Σκέφτεται ακόμα για την επαγγελματική αποκατάσταση του Αλι, κάτι που θα τον στηρίξει και ψυχολογικά. Το ενδεχόμενο να ενταχθεί ο Αλι σε κάποιο πρόγραμμα επαγγελματικής κατάρτισης για ανθρώπους με κινητικά προβλήματα είναι κάτι που εξετάζει ήδη ο κ. Γ.
Και οι δύο οικογένειες θυμούνται πιο ευτυχισμένες στιγμές στο Ιράκ.
«Είχαμε πολύ καλή ζωή στο Ιράκ: δουλειά, σπίτι, φίλους αλλά έπρεπε να τα αφήσουμε όλα πίσω και να φύγουμε» λέει ο Σαϊντ που αποφάσισε να φύγει όταν βόμβα σε αυτοκίνητο που στόχευε τον ίδιο σκότωσε την 16χρονη κόρη του «Από εκείνη τη στιγμή συνειδητοποίησα ότι το Ιράκ τελείωσε για μένα και για την οικογένειά μου» αναφέρει με πόνο.
Με τον ίδιο τρόπο και ο Αλί θυμάται καλές στιγμές στο Ιράκ, αλλά οι διακρίσεις οι συνεχείς απειλές και δολοφονίες ομοεθνών του από αντάρτικες ομάδες δεν του άφησαν άλλη επιλογή από τη φυγή.
Ο μόνος τρόπος διαφυγής και για τις δύο οικογένειες ήταν να πληρώσουν περίπου $20,000 τον λαθρέμπορο. Μία πραγματικότητα για πολλούς πρόσφυγες, όχι μόνο Ιρακινούς, οι οποίοι μη έχοντας νόμιμο τρόπο διαφυγής καταφεύγουν σε αδίστακτους λαθρέμπορους οι οποίοι έχουν κτίσει κερδοφόρες επιχειρήσεις εκμεταλλευόμενοι την απελπισία εκατομμυρίων ανθρώπων που δεν μπορούν να εισέλθουν με νόμιμο τρόπο σε άλλες χώρες και να ζητήσουν άσυλο.
Τόσο για τον Αλί όσο και για τον Σαϊντ η επιθυμία είναι κοινή: “καλή μόρφωση για τα παιδιά μου, υγεία και ειρήνη” όνειρο για όλους τους ανθρώπους αλλά πραγματικότητα για λίγους.
Η ένδειξη αλληλεγγύης που έχουν βιώσει μέχρι σήμερα στην Κύπρο τους επιτρέπει να ελπίζουν για μια αξιοπρεπή ζωή. Παρόλο που η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη είναι το πρώτο και απαραίτητο μέτρο για την αποκατάσταση, εξίσου σημαντική προς την ίδια κατεύθυνση είναι και η ψυχολογική και κοινωνική στήριξη.
Χαιρετίζουμε και ενθαρρύνουμε την υποστήριξη των προσφύγων από πλευράς τοπικής κοινωνίας. Ωστόσο δεν μπορεί από μόνη της να τους προστατεύσει ούτε και μπορεί να αντικαταστήσει τις υποχρεώσεις της κυβέρνησης. Οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας είναι η καθ’ ύλη υπεύθυνη αρχή για την αποκατάσταση και των δύο οικογενειών, όπως επίσης και άλλων προσφύγων που χρήζουν ειδικής μεταχείρισης.
*Αλλαγή ονομάτων για σκοπούς προστασίας
UNHCR Κύπρου, Φεβρουάριος 2009
No comments:
Post a Comment