Almost every day people all over the world witness on their TV and computers screen, violence and war, natural disasters and the human suffering that comes as a result. Most people will not be left untouched by the misfortunes of millions of refugees who had to escape war and persecution. Most will be sad and left wondering where the world is heading. Some will then wonder “how on earth can I – as an individual- help and make a change?” and then carry on with their lives as they are convinced that there is nothing really an individual can make. Others are convinced that they can’t afford not to give to some causes; they will respond to a charitable request or get involved with a local or international humanitarian organisation and find out more on how they can help- whether by giving money, time or advice to those in need.
How Charis and Francis* decided to assist Zahra*
Charis is a successful businessman in Cyprus, dealing with the supply of raw materials to various industries. For Charis and his wife Francis, it is a natural understanding that they have an “obligation” to help: “We were brought up in a Christian environment where we were actually called to implement the values of Christianity. The parable of the Good Samaritan has always been part of our lives.” Francis recalls that she and her family used to go and visit vulnerable families back in her home country: “For example, we used to wrap a toy and take it to a kid who was in need”.
In Cyprus, the couple has been responding to various humanitarian crises, participated in gala dinners and other social fundraising events, but felt that they lacked the connection with the person being assisted by their contribution. In addition, having worked extensively with charities in England, Francis knows that one of the usual concerns of potential givers is where the money you will donate will exactly go. “It is very constructive to know the individual you are helping” she says and Charis cannot agree more: “when you know the person you are helping, this is a motivating factor to give more”.
That’s how they have decided to support Zahra, the refugee from Palestine who fled to Cyprus 12 years ago. The couple met with the Representative of the UNHCR Cyprus four years ago and ever since the couple is supporting UNHCR’s projects and at some point they expressed the wish to help a particularly vulnerable refugee family. Although all refugees are by definition vulnerable, the profile of Zahra seemed to meet the benefactor’s requirements. The saga of Zahra, nurse by profession and a mother of three, is composed of an abundance of hardships but the most recent one was her financial inability to pay the fees for a compulsory training course for nurses who were not university graduates. Being herself a graduate from the nursing school and not the university, she had to undergo the course – in accordance with the new regulations- otherwise she would lose her licence to work, the only source of income for the family given her husband’s serious illness. Charis and Francis were immediately eager to pay the semester’s fees.
Zahra is deeply appreciative of the generosity, but the couple does not think that they need to be thanked. “After all she might be the nurse that one life she will save my life or yours” Charis said reminding us what the author of Mobby Dick, Herman Melville, once said: “We cannot live for ourselves alone. Our lives are connected by a thousand invisible threads, and along these sympathetic fibres our actions run as causes and return to us as results”
“Never doubt that a small group of committed people can change the world, indeed it is the only thing that ever has”- Margaret Mead, a distinguished anthropologist and intellectual of the 20th century.
Sometimes when confronted with the enormity of suffering, Francis cannot feel morally satisfied; she feels the powerlessness more than the sense of satisfaction, but on the other hand Charis says: “ No one should ever think that any contribution is small; simply smallest contributions multiplied by many people it will make an impact”.
Giving does not necessarily mean money, but it can also mean giving time and advice, care and affection. When Mr. George, a 65 year old pensioner, heard one year ago about the mining explosion along the Green line which left severely injured a Palestinian refugee from Iraq, he immediately went to visit the refugee at the hospital. From then on he found himself involved with the Palestinian community in Cyprus, advocating for their refugee rights.
Similarly, Father Panaretos, an Arab speaking Orthodox priest, apart from being a priest he also engages actively with Arab speaking refugees and assists them in many ways including translation. For example, he translates for patients at the hospital, he escorts parents at Greek speaking schools who wish to find more about their kid’s progress and he is ready to assist in any other possible way.
Many people give because they feel gratitude for something or to someone. For Carlos Ayala, the manager of Gnoysoft with 30 years experience in both private and public sector, when asked by UNHCR Cyprus to participate in a mentoring programme for the integration of refugees, he felt that it was time to reciprocate to the attention and dedications that others showed to him: “My greatest learning experiences, the ones that helped me grow, didn’t come from books or classes, but from the attention and time that others dedicated to help me understand and practically use the classroom knowledge.” For Carlos, giving meant time. He started meeting refugees at his office with a clear target – to acquaint them with the new working environment in order to equip them with the necessary skills to find work or better jobs, by getting to know their academic and practical profile and providing them advice on how to find work, where to look for it, what kind of jobs are available in the market that could perhaps meet their qualification etc. The feedback that he has received so far from the refugees he has mentored, allows him to believe that refugees will be empowered to help themselves.
Givers to a refugee cause, whether individuals or companies, can come from all walks of life and from across the spectrum of wealth: from a giver of kind words, time and money, to a giver of a job, a volunteer or a mentor or even a teacher. What they have in common is a deep desire to extend themselves to do good in their community or to the world at large. Although no one in our story admitted it, I’m sure that through their act of giving to refugees, they all somehow feel transformed; buoyant and proud.
If you want to get involved with refugees, either in Cyprus or internationally, you can contact us and/or visit our blog, http://unhcr-cyprus.blogspot.com/ or www.unhcr.org (main website).
* Names changed further to anonymity request on the part of the benefactors and for protection reasons (in the case of the refugee).
Emilia Strovolidou for UNHCR Representation in Cyprus
strovoli@unhcr.org
Showing posts with label Articles regarding refugee issues in Cyprus. Show all posts
Showing posts with label Articles regarding refugee issues in Cyprus. Show all posts
Refugees looking for integration in Cyprus society
(Names in this story changed for protection reasons)
Torn between feelings of longing for what was left behind in their homeland, and gratitude for not being sent back home, refugees residing in Cyprus quietly try to rebuild their lives in the island, until conditions allow for their return home. For many refugees, however, their return cannot be foreseen in the near future.
This is the case for refugees from Iraq, a number of whom have resorted to Cyprus for protection. According to UNHCR reports and guidelines there is still no substantial improvement in the security and human rights situation in certain areas in Iraq, including the capital and as such, no return should be taking place.
Hence, the only viable solution to the plight of these people once they arrive in Cyprus is integration.
Currently in Cyprus there are around 2,000 people who have been granted an international protection status (i.e. recognised refugees or subsidiary protection status). Some 400 are from Iraq and some 740 are persons of Palestinian origin most of them from Iraq* (while 253 are Iraqi asylum seekers and 781 are Palestinians whose asylum request is pending examination). Many of them are university graduates with impressive work experience in their homeland and apart from their traumatic experience of having to escape from the virulent violence of Central Iraq, they have the potential and the courage to make a success story out of their living on this island.
The issue of integration poses a great challenge on the Government of Cyprus and indeed on all democratic states that have a legal obligation under EU and national refugee law to adopt measures for the effective integration of refugees.
For Ali, a civil engineer and a successful businessman back in Iraq, the future seems bleak after two years in Cyprus. Although subsidiary protection status provides him with the required safety from the individual threats he had been receiving from unidentifiable insurgent forces back home due to his work with the US, his life is stagnated without his family support and without employment in Cyprus. Ali’s wife and two daughters are stranded in Syria and although Ali applied for reunification with his family, as allowed by the national refugee law, 7 months after he still doesn’t have a clear picture as to whether he will see them soon.
Looking for employment to match their profile
Despite his loneliness, Ali made attempts to find work, but in vain: “I’m bored here and because of my subsidiary protection status**, I cannot look for work that matches my skills, diplomas and experiences”
“I have the skills, the diplomas and the experience and I could be useful”, says Yasser, a member of the Palestinian minority group in Iraq, and a Petroleum Engineer who used to work at the University of Baghdad and currently lives on welfare.
Ibrahim, of Palestinian origin as well, a computer scientist by profession, who is also on welfare, confesses:
“I receive welfare, but I am not proud of it. I want to change my life, forget the difficult past, become an active member of Cyprus society, develop my career and give a bright future for my children. If I can’t find work with my degree as a computer specialist, I will search work as a painter or as a taxi driver. When you are not working, you become isolated… I spend too much time to think about the past and the friends or relatives I lost.”
Moustafa, of Palestinian origin as well, once a famous lawyer in Iraq, now feels insecure about his and his family’s future, “I need a job” he says as he can see no prospect in relying on public allowance. He tried to register as a lawyer with the Cyprus Bar Association, but he received a letter in Greek rejecting his application. He confesses that some people try to avoid the jobs provided to them by the labour office, because welfare allowance will be higher than their salary and adds : “The labour office should give higher incentives for people to work, so that we are empowered.”
Similarly, Ahmed, an engineer who had to flee Iraq due to threats he was receiving because of his perceived affiliation with the Al Baath party, sadly confesses: “I was an engineer in Baghdad; but the labour office [in Cyprus] could only give me a job in a farm, so far away from my family and very low salary that does not allow to cover the basic needs of a family. Labour does not offer jobs that match my qualifications.”
Ibrahim, understands that this is a difficult topic: “The Cyprus population is highly educated. A big part of them have masters or PhD’s. The labour office only offers job opportunities for people who want to work in farms, or construction. But we don’t have the knowledge to work in those kinds of areas and after all we didn’t leave our countries by choice but because our lives were at stake...”
Indeed, UNHCR believes that the Government should introduce more dynamic methods in finding employment for international protection holders and in matching their skills and knowledge with available vacancies. More employers will need to be identified, approached and informed about the working rights of these specific groups** as well as about the working profiles of international protection holders. More activism on the part of the Government may result in more employers resorting to labour office for assistance in filing up their vacancies. This mobilisation does not need to be effected by the labour offices alone but, as it’s the practice in many other countries, support can be found from the civil society, employment agencies and consulting companies.
Language barriers
To compete on the labour market, a lot of barriers need to be overcome and language is an important one. They all struggle to learn the language, but intensive language programs specifically tailored to meet the integration needs of people with international protection status are almost non existent in Cyprus.
“I want to learn Greek, but there are no intensive classes. I followed one, but it was not intensive enough to help me with starting a new life” says Ali. “I heard from friends in Sweden, Australia and the Netherlands that in those countries special obligatory programs are developed to assist someone to become a member of society,” continues Ali.
Ahmed, an engineer in radio communication, was also eager to learn the language and looked on his own for courses but were either expensive, full or got informed about courses too late because there is no dissemination.
Language is not only important in finding a job, but also, in making links with the local society. According to Ibrahim, you enter into a vicious circle if you don’t know the language: “When you don’t speak Greek, it’s hard to find a good job. Without a job, you don’t have money, so you can’t go out to meet Cypriots, practice Greek and get integrate in their social life.”
Need for vocational training
Vocational training also has an empowering effect as it can facilitate access to employment opportunities. Cognisant of the reality, many Palestinians from Iraq who have sought asylum in Cyprus and are currently residing in Larnaca, are now undergoing vocational training at a school, twice a week (afternoon hours). In addition to the teaching of the Greek language they follow courses in tourism & hotel catering, as well as sessions on car electronics and mechanics to facilitate employment in garages. This program was specifically tailored by the school further to the request of the Palestinian Human Rights Association, as its president told UNHCR, and soon a new program will be added, namely computing.
Such programs are definitely to be encouraged for all refugees and subsidiary protection holders, not only for those who are organised. Hence, both the Governmental responsible authorities for integration as well as local authorities need to be actively involved in the organisation of vocational training programs the funding of which could be made by EU sources (namely the European Refugee Fund and the European Social Fund).
Contrary to general perception that refugees are the helpless people who are at the mercy of national social security systems of the hosting country, many refugees residing in Cyprus not only are determined to create their new homes in Cyprus but they have every potential to achieve their integration on the island. What they really need are the tools to be able to lead their own lives.
Given that many of the obstacles in integration faced by refugees and migrants are similar, UNHCR has been advocating for the formulation of a comprehensive integration strategy for third-country nationals taking into account the special characteristics of refugees. UNHCR Cyprus drafted in 2008 a comprehensive framework on integration - shared with all partners involved, both governmental and non-governmental- suggesting for example the introduction of counseling programs in the field of employment and housing, based on good practices adopted in other countries with longer traditions in migration and asylum.
*A number of refugees from Iraq have Palestinian origin. With the creation of the state of Israel, right after World War II, 30.000 of the Palestinian refugees were stranded in Iraq, like the grandparents of Moustapha, Ibrahim and Yasser presented in this story. When Sadam Hussein became the leader of Iraq, he gave the Palestinians special protection for political purposes. Further to the overthrow of Sadam in 2003 many Palestinians in Iraq were killed, imprisoned, or forced to leave, due to the preferential treatment they were receiving or due to their religion (Sunni).
** Refugee law allows recognised refugees to work in any sector of the economy as the Cypriots do, but in practice the majority are employed as low skilled workers. Subsidiary protection beneficiaries are allowed during the first year of their status to work only in certain areas of the economy (e.g. in agriculture, animal husbandly, in recycling plants, in construction, at petrol stations, sewage workers and collectors of garbage, etc.). After the elapse of the first year they acquire the same working rights as refugees.
-----
Προοπτικές ένταξης προσφύγων στην Κύπρο
Η περίπτωση των προσφύγων από το Ιράκ
(Τα ονόματα σε αυτήν την ιστορία έχουν αλλάξει για σκοπούς προστασίας).
Με αισθήματα νοσταλγίας για την πατρίδα τους αλλά και ευγνωμοσύνης για την Κύπρο που τους παρέχει προστασία, οι (διεθνείς) πρόσφυγες που διαμένουν στη Κύπρο αγωνίζονται να ξανακτίσουν τη ζωή τους στο νησί, μέχρις ότου οι συνθήκες επιτρέψουν την επιστροφή τους στην πατρίδα . Ωστόσο για πολλούς, η επιστροφή δεν είναι ορατή στο άμεσο μέλλον, όπως ισχύει και στην περίπτωση των προσφύγων από το Ιράκ που έχουν καταφύγει στη Κύπρο για προστασία. Σύμφωνα με τις εκθέσεις και τις οδηγίες της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR) δεν υπάρχει ακόμα καμία ουσιαστική βελτίωση όσον αφορά την ασφάλεια και το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε διάφορες περιοχές του Ιράκ και επομένως, δεν θα πρέπει να πραγματοποιηθεί καμία επιστροφή προσφύγων. Η μόνη βιώσιμη λύση μετά την αφιξή τους στην Κύπρο είναι η σταδιακή τους ένταξη στην Κυπριακή κοινωνία.
Σήμερα στην Κύπρο ζουν ανάμεσά μας περίπου 2.000 άτομα που τους έχει χορηγηθεί καθεστώς διεθνούς προστασίας (δηλ. είτε προσφυγικό καθεστώς ή με καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας). Περίπου 400 άτομα είναι από το Ιράκ και περίπου 740 είναι παλαιστινιακής καταγωγής- οι περισσότεροι επίσης από το Ιράκ*. Επίσης, 253 είναι Ιρακινοί αιτούντες άσυλο και 781 είναι Παλαιστίνιοι των οποίων το αίτημα για ασύλο εκκρεμεί. Πολλοί είναι πτυχιούχοι, απόφοιτοι πανεπιστιμίων με εντυπωσιακή επαγγελματική εμπειρία στην πατρίδα τους και παρά τις τις τραυματικές εμπειρίες των διώξεων και της βίας στο κεντρικό Ιράκ, έχουν ανεξάντλητα αποθέματα κουράγιου αλλά και τη δυνατότητα να ζήσουν με αξιοπρέπεια στο νησί.
Το θέμα της κοινωνικής ένταξης αποτελεί μεγάλη πρόκληση για την κυβέρνηση της Κύπρου όπως και για όλα τα δημοκρατικά κράτη, τα οποία έχουν νομική υποχρέωση βάσει της ΕΕ και της εθνικής νομοθεσίας περί προσφύγων να υιοθετίσουν μέτρα για την αποτελεσματική ένταξη των προσφύγων.
Για τον κ. Ali, πολιτικό μηχανικό και πετυχημένο επιχειρηματία πίσω στο Ιράκ, το μέλλον φαίνεται αβέβαιο ύστερα από δύο χρόνια στην Κύπρο. Είναι αναμφίβολα ευγνώμων για το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας που του επιτρέπει να παραμένει στην Κύπρο μακριά από τις απειλές εναντίον του από ακραίες αντάρτικες ομάδες στο Ιράκ, λόγω της επαγγελματικής του συνεργασίας με τις Αμερικανικές δυνάμεις στη χώρα. Η ζωή του όμως εδώ κυλά αργά χωρίς την οικογένειά του και χωρίς απασχόληση. Η σύζυγος και δύο κόρες του κ. Ali βρίσκονται αποκλεισμένες στη Συρία και αν και έχει ήδη υποβάλει αίτηση για οικογενειακή επανένωση σύμφωνα με τον περί προσφύγων νόμο, 7 μήνες μετά την αίτηση δεν έχει ενδείξεις για το πότε θα τους δει.
Ψάχνοτας για εργασία αντίστοιχη των προσόντων
Παρά τη μοναξιά του, ο κύριος Ali προσπάθησε να βρεί εργασία, αλλά μάταια: «Είναι βαρετό να μην εργάζεσε και λόγω του καθεστώτος συνπληρωματικής προστασίας ** που μου δόθηκε, δεν μπορώ να ψάξω γι εργασία που να ταιριάζει με τα προσσόντα μου»
«Έχω τις δεξιότητες, τα διπλώματα και την εμπειρία και θα μπορούσα να φανώ χρήσιμος», λέει ο Γιασέρ, Παλαιστίνιος από το Ιράκ, μηχανικός πετρελαίου που εργαζόταν στο πανεπιστήμιο της Βαγδάτης και τώρα ζει στην Κύπρο με στήριξη του Γραφείου Ευημερίας.
Ο Ibrahim, επίσης παλαιστινιακής καταγωγής, πτυχιούχος ηλεκτρονικών υπολογιστών που ζεί και αυτός με δημόσιο βοήθημα ομολογεί: «Παίρνω το βοήθημα αλλά δεν είμαι περήφανος γι΄αυτό. Θέλω να αλλάξω τη ζωή μου, να ξεχάσω το δύσκολο παρελθόν, να γίνω ενεργό μέλος της κοινωνίας της Κύπρου, να αναπτυχθώ και να προσφέρω ένα αξιοπρεπές μέλλον για τα παιδιά μου. Εάν δεν μπορώ να βρώ απασχόληση ως ειδικός υπολογιστών, θα ψάξω για απασχόληση ως οδηγός ταξί ή ελαιοχρωματιστής. Όταν κάποιος δεν εργάζεται, απομονώνεται… αναλώνω πολλές ώρες να σκέφτομαι το παρελθον, τους φίλους και τους συγγενείς που έχασα.»
Ο Moustafa, επίσης παλαιστινιακής καταγωγής, γνωστός δικηγόρος στο Ιράκ, τώρα αισθανεται αβέβαιος για το μέλλον του και της οικογένειάς του. «Έχω ανάγκη να εργαστώ» λέει. Αποτάθηκε στον Κυπριακό Δικηγορικό Σύλλογο για να εγγραφεί δικηγόρος, αλλά έλαβε μια επιστολή στα Ελληνικά που τον πληροφορούσε ότι απέρριψαν το αίτημά του. Ομολογεί ότι μερικοί άνθρωποι προσπαθούν να αποφύγουν τις εργασίες που τους παρέχονται από το γραφείο εργασίας, επειδή το δημόσιο βοήθημα είναι (συνήθως) υψηλότερο από το μισθό τους και προσθέτει: «Το γραφείο εργασίας πρέπει να δώσει περισσότερα κίνητρα έτσι ώστε να γίνουμε αυτάρκεις.»
Παρόμοιες σκέψεις μοιράζεται μαζί μας και ο Ahmed, μηχανικός που αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το Ιράκ ύστερα από απειλές που δέκτηκε κατά της ζωής του, λόγω της συνεργασίας που θεωρήθηκε ότι είχε με το κόμμα Al Baath: «Ήμουν μηχανικός στη Βαγδάτη αλλά το γραφείο εργασίας [στη Κύπρο] μου βρήκε εργασία σε ένα αγρόκτημα, τόσο μακρινό από την οικογένειά μου και με τόσο χαμηλό μισθό που δεν επιτρέπει την κάλυψη των βασικών αναγκών μιας οικογένειας. Το γραφείο εργασίας δεν προσφέρει απασχόληση που να ταιριάζει με τα προσόντα μου.»
Ο Ibrahim, αντιλαμβάνεται ότι πρόκειται για ένα ευαίσθητο θέμα: «Ο πληθυσμός της Κύπρου έχει υψηλό επίπεδο μόρφωσης. Ένα μεγάλο μέρος του έχει μεταπτυχιακά ή Διδακτορικά πτυχία.Το γραφείο εργασίας βοηθά στην εξεύρεση εργασίας στους τομείς της γεωργίας και κτηνοτροφίας ή στις κατασκευές. Αλλά δεν έχουμε τη γνώση για να εργαστούμε σε αυτούς τους τομείς και στην τελική δεν φύγαμε από τις χώρες μας κατόπιν επιλογή αλλά επειδή η ζωή μας βρισκόταν σε κίνδυνο…»
Η Αντιπροσωπείας της UNHCR στην Κύπρο θεωρεί ότι η κυβέρνηση πρέπει να αναλάβει δυναμικότερα μέτρα για να διευκολύνει τους κατόχους διεθνούς προστασίας στην εξεύρεση εργασίας, δίδοντας έμφαση στο συσχετισμό των προσόντων τους με τις εκάστοτε κενές θέσεις στην αγορά εργασίας. Επίσης, εισήγησή μας είναι όπως η κυβέρνηση προχωρήσει σε μια εκστρατεία ενημέρωσης των εργοδοτών αναφορικά με τα δικαιώματα εργασίας προσώπων με διεθνή προστασία καθώς και για το εργασιακό τους προφίλ (προσόντα, εμπειρία). Η Αντιπροσωπεία της UNHCR στην Κύπρο θεωρεί ότι μια τέτοια δραστηριοποίηση ενδέχεται να οδηγήσει περισσότερους εργοδότες στο γραφείο εργασίας προκειμένου να ζητήσουν βοήθεια για πλήρωση κενών θέσεων. Αυτή η κινητοποίηση, όπως εξάλλου ισχύει και σε άλλες χώρες, μπορεί να βασιστεί στη συνεργασία της κοινωνίας των πολιτών, συμβουλευτικών εταιριών και ιδιωτικών γραφείων εξευρέσεως εργασίας, και όχι μόνο στο έργο του γραφείο εργασίας.
Εμπόδια στη γλώσσα
Για να μπορούν άτομα διεθνούς προστασίας να ανταγωνιστούν στην αγορά εργασίας, πολλά εμπόδια πρέπει να υπερνικηθούν και η γλώσσα είναι ένα από αυτά. Ενώ υπάρχει θέληση για εκμάθηση της ελληνικών, εντατικά προγράμματα προσαρμόσμένα στις συγκεκριμένες ανάγκες ένταξης αυτής της ομάδας ανθρώπων είναι σχεδόν ανύπαρκτα στη Κύπρο.
«Θέλω να μάθω ελληνικά, αλλά δεν υπάρχουν εντατικά προγράμματα. Ακολούθησα ένα, αλλά δεν ήταν αρκετά εντατικό για να με βοηθήσει να δημιουργήσω μια νέα ζωή,» λέει ο Ali. « Φίλοι μου που βρίσκονται σε Σουηδία, Αυστραλία και Ολλανδία μου λένε ότι εκεί υπάρχουν ειδικά υποχρεωτικά προγράμματα που βοηθούν κάποιον να γίνει μέλος της κοινωνίας,» συνεχίζει ο Ali.
Ο Ahmed, εξιδικευμένος μηχανικός στη ραδιοεπικοινωνία, ήταν επίσης πρόθυμος να μάθει τη γλώσσα και έψαξε από μόνος του για μαθήματα που ήταν όμως είτε ακριβά, είτε πλήρεις είτε έμαθε για αυτά πολύ αργά, λόγω έλλειψης επαρκούς ενημέρωσης.
Η γλώσσα είναι σημαντική, όχι μόνο στον τομέα εξεύρεσης εργασίας αλλά και, στην δημιουργία δεσμών με την τοπική κοινωνία. Σύμφωνα με τον Ibrahim, η έλλειψη γνώσης της γλώσσας δημιουργεί ένα φαύλο κύκλο: «Όταν δεν μιλάς ελληνικά, είναι δύσκολο να βρείς μια καλή εργασία. Χωρίς μια εργασία, δεν έχεις χρήματα, έτσι δεν μπορείς να βγείς για να σου δωθεί η ευκαιρία να συναντήσεις Κύπριους,να εξασκήσεις τα Ελληνικά σου και να αποτελέσεις έτσι μέρος της κοινωνίας.»
Ανάγκη για την επαγγελματική κατάρτιση
Προγράμματα επαγγελματικής κατάρτησης συντελούν στην απόκτηση αυτάρκειας των δικαιούχων διεθνούς προστασίας καθώς μπορούν να διευκολύνουν την πρόσβαση στις ευκαιρίες απασχόλησης. Λόγω των συνθηκών στη χώρα τους και με την προοπτική της επιστροφής να φαντάζει ουτοπική, πολλοί Παλαιστίνιοι από το Ιράκ που κατέφυγαν στην Κύπρο και διαμένουν στη Λάρνακα παρακολουθούν απογευματινά προγράμματα επαγγελματικής κατάρτησης δύο φορές την εβδομάδα. Εκτός από την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας παρακολουθούν και μαθήματα στον τομέα των ξενοδοχειακών και τουρισμού, ηλεκτρονικών και μηχανολογίας. Αυτό το πρόγραμμα δημιουργήθηκε και διαμορφώθηκε για να ανταποκριθει στις ανάγκες αυτής της όμάδας ανθρώπων κατόπιν αιτήματος του Παλαιστινιακού Συνδέσμου Ανθρωπίνων Δικαίωμάτων (Palestinian Human Rights Association). ‘Οπως ανάφερε ο Πρόεδρος του συνδέσμου στην Αντιπροσωπεία της UNHCR στην Κύπρο, σύντομα θα προστεθούν και μαθήματα εκμάθησης ηλεκτρονικών υπολογιστών.
Η UNHCR στην Κύπρο σαφώς και ενθαρρύνει τέτοια προγράμματα, τα οποία θα πρέπει να διεξάγονται για όλους τους πρόσφυγες και κατόχους συμπληρωματικής προστασίας και όχι μόνο σε όσους έχουν ανήκουν σε οργανωμένα σύνολα. Ως εκ τούτου, οι αρμόδιες αρχές για θέματα ένταξης,τόσο σε κρατικό όσο και τοπικό επίπεδο, θα πρέπει λάβουν ένα ενεργό ρόλο στην οργάνωση των προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης των οποίων η χρηματοδότηση θα μπορούσε να γίνει από σχετικά κονδύλια της ΕΕ.
Σε αντίθεση με τη γενική αντίληψη, ότι οι πρόσφυγες είναι άβουλα άτομα εξαρτώμενα από το δημόσιο βοηθήμα της χώρας φιλοξενίας, πολλοί πρόσφυγες που κατοικούν στη Κύπρο όχι μόνο είναι αποφασισμένοι να δημιουργήσουν μια νέα ζωή στην Κύπρο, αλλά έχουν και κάθε δυνατότητα να επιτύχουν την κοινωνική τους ένταξη στο νησί. Αυτό που χρειάζονται είναι τα εφόδια για να αποκτήσουν οι ίδιο τον έλεγχο της ζωής τους.
Επειδή τόσο οι μετανάστες όσο και οι πρόσφυγες αντιμετωπίζουν κοινά εμπόδια όσον αφορά στην ένταξη τους, η UNHCR εισηγείται την διαμόρφωση ενιαίας στρατηγικής ένταξης για υπηκόους τρίτων χωρών, η οποία θα λαμβάνει υπόψη τις ιδιαίτερες ανάγκες των προσφύγων. Για το σκοπό αυτό, η UNHCR στην Κύπρο με σχετική μελέτη της το 2008 – την οποία και απέστειλε σε κυβερνητικούς και μη φορείς – εισηγείται διάφορα μέτρα, περιλαμβανομένων προγραμμάτων συμβουλευτικής σε θέματα εργασίας και στέγασης που βασίζονται σε επιτυχημένα προγράμματα άλλων χωρών με μεγαλύτερη παράδοση στους τομείς αυτούς.
*Αρκετοί πρόσφυγες από το Ιράκ έχουν παλαιστινιακή καταγωγή. Με τη δημιουργία του κράτους του Ισραήλ, μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, 30.000 Παλαιστίνιοι πρόσφυγες όπως τους πρόγονους του Moustapha, του Ibrahim και του Γιασέρ κατέφυγαν στο Ιράκ. Όταν Σαντάμ Χουσεΐν ανέλαβε την εξουσία στο Ιράκ, έδωσε στους Παλαιστίνιους ειδική πρόστασία για πολιτικούς λόγους. Με τη πτώση του καθεστώτος το 2003, ωστόσο, πολλοί Παλαιστίνιοι στο Ιράκ υπέστησαν μία σειρά από διώξεις (δολοφονίες, αυθαίρετες συλλήψεις και φυλακίσεις), λόγω της προνομιακής μεταχείρισης που απολάμβαναν κάτω από το καθεστώς του Σαντάμ Χουσέϊν, ή λόγω της θρησκείας τους (Sunni).
** Ο περι προσφύγων νόμος επιτρέπει στους αναγνωρισμένους πρόσφυγες να εργαστούν σε οποιοδήποτε τομέα της οικονομίας όπως ακριβώς και οι Κύπριοι. Στην πράξη όμως η πλειοψηφία τους απασχολείται σε τομείς χαμηλής ειδίκευσης. Κάτοχοι συμπληρωματικής προστασίας κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους της προστασίας τους, έχουν το δικαίωμα εργασίας μόνο σε ορισμένους τομείς της οικονομίας (π.χ. στη γεωργία, κτηνοτροφία, σε εργοστάσια ανακύκλωσης, στις κατασκευές, σε πρατήρια καυσίμων, συλλογή λυμάτω και απορριμάτων, κ.λπ.), ενώ μετά την πάροδο του πρώτου έτους αποκτούν τα ίδια δικαιώματα εργασίας με τους πρόσφυγες.
Torn between feelings of longing for what was left behind in their homeland, and gratitude for not being sent back home, refugees residing in Cyprus quietly try to rebuild their lives in the island, until conditions allow for their return home. For many refugees, however, their return cannot be foreseen in the near future.
This is the case for refugees from Iraq, a number of whom have resorted to Cyprus for protection. According to UNHCR reports and guidelines there is still no substantial improvement in the security and human rights situation in certain areas in Iraq, including the capital and as such, no return should be taking place.
Hence, the only viable solution to the plight of these people once they arrive in Cyprus is integration.
Currently in Cyprus there are around 2,000 people who have been granted an international protection status (i.e. recognised refugees or subsidiary protection status). Some 400 are from Iraq and some 740 are persons of Palestinian origin most of them from Iraq* (while 253 are Iraqi asylum seekers and 781 are Palestinians whose asylum request is pending examination). Many of them are university graduates with impressive work experience in their homeland and apart from their traumatic experience of having to escape from the virulent violence of Central Iraq, they have the potential and the courage to make a success story out of their living on this island.
The issue of integration poses a great challenge on the Government of Cyprus and indeed on all democratic states that have a legal obligation under EU and national refugee law to adopt measures for the effective integration of refugees.
For Ali, a civil engineer and a successful businessman back in Iraq, the future seems bleak after two years in Cyprus. Although subsidiary protection status provides him with the required safety from the individual threats he had been receiving from unidentifiable insurgent forces back home due to his work with the US, his life is stagnated without his family support and without employment in Cyprus. Ali’s wife and two daughters are stranded in Syria and although Ali applied for reunification with his family, as allowed by the national refugee law, 7 months after he still doesn’t have a clear picture as to whether he will see them soon.
Looking for employment to match their profile
Despite his loneliness, Ali made attempts to find work, but in vain: “I’m bored here and because of my subsidiary protection status**, I cannot look for work that matches my skills, diplomas and experiences”
“I have the skills, the diplomas and the experience and I could be useful”, says Yasser, a member of the Palestinian minority group in Iraq, and a Petroleum Engineer who used to work at the University of Baghdad and currently lives on welfare.
Ibrahim, of Palestinian origin as well, a computer scientist by profession, who is also on welfare, confesses:
“I receive welfare, but I am not proud of it. I want to change my life, forget the difficult past, become an active member of Cyprus society, develop my career and give a bright future for my children. If I can’t find work with my degree as a computer specialist, I will search work as a painter or as a taxi driver. When you are not working, you become isolated… I spend too much time to think about the past and the friends or relatives I lost.”
Moustafa, of Palestinian origin as well, once a famous lawyer in Iraq, now feels insecure about his and his family’s future, “I need a job” he says as he can see no prospect in relying on public allowance. He tried to register as a lawyer with the Cyprus Bar Association, but he received a letter in Greek rejecting his application. He confesses that some people try to avoid the jobs provided to them by the labour office, because welfare allowance will be higher than their salary and adds : “The labour office should give higher incentives for people to work, so that we are empowered.”
Similarly, Ahmed, an engineer who had to flee Iraq due to threats he was receiving because of his perceived affiliation with the Al Baath party, sadly confesses: “I was an engineer in Baghdad; but the labour office [in Cyprus] could only give me a job in a farm, so far away from my family and very low salary that does not allow to cover the basic needs of a family. Labour does not offer jobs that match my qualifications.”
Ibrahim, understands that this is a difficult topic: “The Cyprus population is highly educated. A big part of them have masters or PhD’s. The labour office only offers job opportunities for people who want to work in farms, or construction. But we don’t have the knowledge to work in those kinds of areas and after all we didn’t leave our countries by choice but because our lives were at stake...”
Indeed, UNHCR believes that the Government should introduce more dynamic methods in finding employment for international protection holders and in matching their skills and knowledge with available vacancies. More employers will need to be identified, approached and informed about the working rights of these specific groups** as well as about the working profiles of international protection holders. More activism on the part of the Government may result in more employers resorting to labour office for assistance in filing up their vacancies. This mobilisation does not need to be effected by the labour offices alone but, as it’s the practice in many other countries, support can be found from the civil society, employment agencies and consulting companies.
Language barriers
To compete on the labour market, a lot of barriers need to be overcome and language is an important one. They all struggle to learn the language, but intensive language programs specifically tailored to meet the integration needs of people with international protection status are almost non existent in Cyprus.
“I want to learn Greek, but there are no intensive classes. I followed one, but it was not intensive enough to help me with starting a new life” says Ali. “I heard from friends in Sweden, Australia and the Netherlands that in those countries special obligatory programs are developed to assist someone to become a member of society,” continues Ali.
Ahmed, an engineer in radio communication, was also eager to learn the language and looked on his own for courses but were either expensive, full or got informed about courses too late because there is no dissemination.
Language is not only important in finding a job, but also, in making links with the local society. According to Ibrahim, you enter into a vicious circle if you don’t know the language: “When you don’t speak Greek, it’s hard to find a good job. Without a job, you don’t have money, so you can’t go out to meet Cypriots, practice Greek and get integrate in their social life.”
Need for vocational training
Vocational training also has an empowering effect as it can facilitate access to employment opportunities. Cognisant of the reality, many Palestinians from Iraq who have sought asylum in Cyprus and are currently residing in Larnaca, are now undergoing vocational training at a school, twice a week (afternoon hours). In addition to the teaching of the Greek language they follow courses in tourism & hotel catering, as well as sessions on car electronics and mechanics to facilitate employment in garages. This program was specifically tailored by the school further to the request of the Palestinian Human Rights Association, as its president told UNHCR, and soon a new program will be added, namely computing.
Such programs are definitely to be encouraged for all refugees and subsidiary protection holders, not only for those who are organised. Hence, both the Governmental responsible authorities for integration as well as local authorities need to be actively involved in the organisation of vocational training programs the funding of which could be made by EU sources (namely the European Refugee Fund and the European Social Fund).
Contrary to general perception that refugees are the helpless people who are at the mercy of national social security systems of the hosting country, many refugees residing in Cyprus not only are determined to create their new homes in Cyprus but they have every potential to achieve their integration on the island. What they really need are the tools to be able to lead their own lives.
Given that many of the obstacles in integration faced by refugees and migrants are similar, UNHCR has been advocating for the formulation of a comprehensive integration strategy for third-country nationals taking into account the special characteristics of refugees. UNHCR Cyprus drafted in 2008 a comprehensive framework on integration - shared with all partners involved, both governmental and non-governmental- suggesting for example the introduction of counseling programs in the field of employment and housing, based on good practices adopted in other countries with longer traditions in migration and asylum.
*A number of refugees from Iraq have Palestinian origin. With the creation of the state of Israel, right after World War II, 30.000 of the Palestinian refugees were stranded in Iraq, like the grandparents of Moustapha, Ibrahim and Yasser presented in this story. When Sadam Hussein became the leader of Iraq, he gave the Palestinians special protection for political purposes. Further to the overthrow of Sadam in 2003 many Palestinians in Iraq were killed, imprisoned, or forced to leave, due to the preferential treatment they were receiving or due to their religion (Sunni).
** Refugee law allows recognised refugees to work in any sector of the economy as the Cypriots do, but in practice the majority are employed as low skilled workers. Subsidiary protection beneficiaries are allowed during the first year of their status to work only in certain areas of the economy (e.g. in agriculture, animal husbandly, in recycling plants, in construction, at petrol stations, sewage workers and collectors of garbage, etc.). After the elapse of the first year they acquire the same working rights as refugees.
-----
Προοπτικές ένταξης προσφύγων στην Κύπρο
Η περίπτωση των προσφύγων από το Ιράκ
(Τα ονόματα σε αυτήν την ιστορία έχουν αλλάξει για σκοπούς προστασίας).
Με αισθήματα νοσταλγίας για την πατρίδα τους αλλά και ευγνωμοσύνης για την Κύπρο που τους παρέχει προστασία, οι (διεθνείς) πρόσφυγες που διαμένουν στη Κύπρο αγωνίζονται να ξανακτίσουν τη ζωή τους στο νησί, μέχρις ότου οι συνθήκες επιτρέψουν την επιστροφή τους στην πατρίδα . Ωστόσο για πολλούς, η επιστροφή δεν είναι ορατή στο άμεσο μέλλον, όπως ισχύει και στην περίπτωση των προσφύγων από το Ιράκ που έχουν καταφύγει στη Κύπρο για προστασία. Σύμφωνα με τις εκθέσεις και τις οδηγίες της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR) δεν υπάρχει ακόμα καμία ουσιαστική βελτίωση όσον αφορά την ασφάλεια και το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε διάφορες περιοχές του Ιράκ και επομένως, δεν θα πρέπει να πραγματοποιηθεί καμία επιστροφή προσφύγων. Η μόνη βιώσιμη λύση μετά την αφιξή τους στην Κύπρο είναι η σταδιακή τους ένταξη στην Κυπριακή κοινωνία.
Σήμερα στην Κύπρο ζουν ανάμεσά μας περίπου 2.000 άτομα που τους έχει χορηγηθεί καθεστώς διεθνούς προστασίας (δηλ. είτε προσφυγικό καθεστώς ή με καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας). Περίπου 400 άτομα είναι από το Ιράκ και περίπου 740 είναι παλαιστινιακής καταγωγής- οι περισσότεροι επίσης από το Ιράκ*. Επίσης, 253 είναι Ιρακινοί αιτούντες άσυλο και 781 είναι Παλαιστίνιοι των οποίων το αίτημα για ασύλο εκκρεμεί. Πολλοί είναι πτυχιούχοι, απόφοιτοι πανεπιστιμίων με εντυπωσιακή επαγγελματική εμπειρία στην πατρίδα τους και παρά τις τις τραυματικές εμπειρίες των διώξεων και της βίας στο κεντρικό Ιράκ, έχουν ανεξάντλητα αποθέματα κουράγιου αλλά και τη δυνατότητα να ζήσουν με αξιοπρέπεια στο νησί.
Το θέμα της κοινωνικής ένταξης αποτελεί μεγάλη πρόκληση για την κυβέρνηση της Κύπρου όπως και για όλα τα δημοκρατικά κράτη, τα οποία έχουν νομική υποχρέωση βάσει της ΕΕ και της εθνικής νομοθεσίας περί προσφύγων να υιοθετίσουν μέτρα για την αποτελεσματική ένταξη των προσφύγων.
Για τον κ. Ali, πολιτικό μηχανικό και πετυχημένο επιχειρηματία πίσω στο Ιράκ, το μέλλον φαίνεται αβέβαιο ύστερα από δύο χρόνια στην Κύπρο. Είναι αναμφίβολα ευγνώμων για το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας που του επιτρέπει να παραμένει στην Κύπρο μακριά από τις απειλές εναντίον του από ακραίες αντάρτικες ομάδες στο Ιράκ, λόγω της επαγγελματικής του συνεργασίας με τις Αμερικανικές δυνάμεις στη χώρα. Η ζωή του όμως εδώ κυλά αργά χωρίς την οικογένειά του και χωρίς απασχόληση. Η σύζυγος και δύο κόρες του κ. Ali βρίσκονται αποκλεισμένες στη Συρία και αν και έχει ήδη υποβάλει αίτηση για οικογενειακή επανένωση σύμφωνα με τον περί προσφύγων νόμο, 7 μήνες μετά την αίτηση δεν έχει ενδείξεις για το πότε θα τους δει.
Ψάχνοτας για εργασία αντίστοιχη των προσόντων
Παρά τη μοναξιά του, ο κύριος Ali προσπάθησε να βρεί εργασία, αλλά μάταια: «Είναι βαρετό να μην εργάζεσε και λόγω του καθεστώτος συνπληρωματικής προστασίας ** που μου δόθηκε, δεν μπορώ να ψάξω γι εργασία που να ταιριάζει με τα προσσόντα μου»
«Έχω τις δεξιότητες, τα διπλώματα και την εμπειρία και θα μπορούσα να φανώ χρήσιμος», λέει ο Γιασέρ, Παλαιστίνιος από το Ιράκ, μηχανικός πετρελαίου που εργαζόταν στο πανεπιστήμιο της Βαγδάτης και τώρα ζει στην Κύπρο με στήριξη του Γραφείου Ευημερίας.
Ο Ibrahim, επίσης παλαιστινιακής καταγωγής, πτυχιούχος ηλεκτρονικών υπολογιστών που ζεί και αυτός με δημόσιο βοήθημα ομολογεί: «Παίρνω το βοήθημα αλλά δεν είμαι περήφανος γι΄αυτό. Θέλω να αλλάξω τη ζωή μου, να ξεχάσω το δύσκολο παρελθόν, να γίνω ενεργό μέλος της κοινωνίας της Κύπρου, να αναπτυχθώ και να προσφέρω ένα αξιοπρεπές μέλλον για τα παιδιά μου. Εάν δεν μπορώ να βρώ απασχόληση ως ειδικός υπολογιστών, θα ψάξω για απασχόληση ως οδηγός ταξί ή ελαιοχρωματιστής. Όταν κάποιος δεν εργάζεται, απομονώνεται… αναλώνω πολλές ώρες να σκέφτομαι το παρελθον, τους φίλους και τους συγγενείς που έχασα.»
Ο Moustafa, επίσης παλαιστινιακής καταγωγής, γνωστός δικηγόρος στο Ιράκ, τώρα αισθανεται αβέβαιος για το μέλλον του και της οικογένειάς του. «Έχω ανάγκη να εργαστώ» λέει. Αποτάθηκε στον Κυπριακό Δικηγορικό Σύλλογο για να εγγραφεί δικηγόρος, αλλά έλαβε μια επιστολή στα Ελληνικά που τον πληροφορούσε ότι απέρριψαν το αίτημά του. Ομολογεί ότι μερικοί άνθρωποι προσπαθούν να αποφύγουν τις εργασίες που τους παρέχονται από το γραφείο εργασίας, επειδή το δημόσιο βοήθημα είναι (συνήθως) υψηλότερο από το μισθό τους και προσθέτει: «Το γραφείο εργασίας πρέπει να δώσει περισσότερα κίνητρα έτσι ώστε να γίνουμε αυτάρκεις.»
Παρόμοιες σκέψεις μοιράζεται μαζί μας και ο Ahmed, μηχανικός που αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το Ιράκ ύστερα από απειλές που δέκτηκε κατά της ζωής του, λόγω της συνεργασίας που θεωρήθηκε ότι είχε με το κόμμα Al Baath: «Ήμουν μηχανικός στη Βαγδάτη αλλά το γραφείο εργασίας [στη Κύπρο] μου βρήκε εργασία σε ένα αγρόκτημα, τόσο μακρινό από την οικογένειά μου και με τόσο χαμηλό μισθό που δεν επιτρέπει την κάλυψη των βασικών αναγκών μιας οικογένειας. Το γραφείο εργασίας δεν προσφέρει απασχόληση που να ταιριάζει με τα προσόντα μου.»
Ο Ibrahim, αντιλαμβάνεται ότι πρόκειται για ένα ευαίσθητο θέμα: «Ο πληθυσμός της Κύπρου έχει υψηλό επίπεδο μόρφωσης. Ένα μεγάλο μέρος του έχει μεταπτυχιακά ή Διδακτορικά πτυχία.Το γραφείο εργασίας βοηθά στην εξεύρεση εργασίας στους τομείς της γεωργίας και κτηνοτροφίας ή στις κατασκευές. Αλλά δεν έχουμε τη γνώση για να εργαστούμε σε αυτούς τους τομείς και στην τελική δεν φύγαμε από τις χώρες μας κατόπιν επιλογή αλλά επειδή η ζωή μας βρισκόταν σε κίνδυνο…»
Η Αντιπροσωπείας της UNHCR στην Κύπρο θεωρεί ότι η κυβέρνηση πρέπει να αναλάβει δυναμικότερα μέτρα για να διευκολύνει τους κατόχους διεθνούς προστασίας στην εξεύρεση εργασίας, δίδοντας έμφαση στο συσχετισμό των προσόντων τους με τις εκάστοτε κενές θέσεις στην αγορά εργασίας. Επίσης, εισήγησή μας είναι όπως η κυβέρνηση προχωρήσει σε μια εκστρατεία ενημέρωσης των εργοδοτών αναφορικά με τα δικαιώματα εργασίας προσώπων με διεθνή προστασία καθώς και για το εργασιακό τους προφίλ (προσόντα, εμπειρία). Η Αντιπροσωπεία της UNHCR στην Κύπρο θεωρεί ότι μια τέτοια δραστηριοποίηση ενδέχεται να οδηγήσει περισσότερους εργοδότες στο γραφείο εργασίας προκειμένου να ζητήσουν βοήθεια για πλήρωση κενών θέσεων. Αυτή η κινητοποίηση, όπως εξάλλου ισχύει και σε άλλες χώρες, μπορεί να βασιστεί στη συνεργασία της κοινωνίας των πολιτών, συμβουλευτικών εταιριών και ιδιωτικών γραφείων εξευρέσεως εργασίας, και όχι μόνο στο έργο του γραφείο εργασίας.
Εμπόδια στη γλώσσα
Για να μπορούν άτομα διεθνούς προστασίας να ανταγωνιστούν στην αγορά εργασίας, πολλά εμπόδια πρέπει να υπερνικηθούν και η γλώσσα είναι ένα από αυτά. Ενώ υπάρχει θέληση για εκμάθηση της ελληνικών, εντατικά προγράμματα προσαρμόσμένα στις συγκεκριμένες ανάγκες ένταξης αυτής της ομάδας ανθρώπων είναι σχεδόν ανύπαρκτα στη Κύπρο.
«Θέλω να μάθω ελληνικά, αλλά δεν υπάρχουν εντατικά προγράμματα. Ακολούθησα ένα, αλλά δεν ήταν αρκετά εντατικό για να με βοηθήσει να δημιουργήσω μια νέα ζωή,» λέει ο Ali. « Φίλοι μου που βρίσκονται σε Σουηδία, Αυστραλία και Ολλανδία μου λένε ότι εκεί υπάρχουν ειδικά υποχρεωτικά προγράμματα που βοηθούν κάποιον να γίνει μέλος της κοινωνίας,» συνεχίζει ο Ali.
Ο Ahmed, εξιδικευμένος μηχανικός στη ραδιοεπικοινωνία, ήταν επίσης πρόθυμος να μάθει τη γλώσσα και έψαξε από μόνος του για μαθήματα που ήταν όμως είτε ακριβά, είτε πλήρεις είτε έμαθε για αυτά πολύ αργά, λόγω έλλειψης επαρκούς ενημέρωσης.
Η γλώσσα είναι σημαντική, όχι μόνο στον τομέα εξεύρεσης εργασίας αλλά και, στην δημιουργία δεσμών με την τοπική κοινωνία. Σύμφωνα με τον Ibrahim, η έλλειψη γνώσης της γλώσσας δημιουργεί ένα φαύλο κύκλο: «Όταν δεν μιλάς ελληνικά, είναι δύσκολο να βρείς μια καλή εργασία. Χωρίς μια εργασία, δεν έχεις χρήματα, έτσι δεν μπορείς να βγείς για να σου δωθεί η ευκαιρία να συναντήσεις Κύπριους,να εξασκήσεις τα Ελληνικά σου και να αποτελέσεις έτσι μέρος της κοινωνίας.»
Ανάγκη για την επαγγελματική κατάρτιση
Προγράμματα επαγγελματικής κατάρτησης συντελούν στην απόκτηση αυτάρκειας των δικαιούχων διεθνούς προστασίας καθώς μπορούν να διευκολύνουν την πρόσβαση στις ευκαιρίες απασχόλησης. Λόγω των συνθηκών στη χώρα τους και με την προοπτική της επιστροφής να φαντάζει ουτοπική, πολλοί Παλαιστίνιοι από το Ιράκ που κατέφυγαν στην Κύπρο και διαμένουν στη Λάρνακα παρακολουθούν απογευματινά προγράμματα επαγγελματικής κατάρτησης δύο φορές την εβδομάδα. Εκτός από την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας παρακολουθούν και μαθήματα στον τομέα των ξενοδοχειακών και τουρισμού, ηλεκτρονικών και μηχανολογίας. Αυτό το πρόγραμμα δημιουργήθηκε και διαμορφώθηκε για να ανταποκριθει στις ανάγκες αυτής της όμάδας ανθρώπων κατόπιν αιτήματος του Παλαιστινιακού Συνδέσμου Ανθρωπίνων Δικαίωμάτων (Palestinian Human Rights Association). ‘Οπως ανάφερε ο Πρόεδρος του συνδέσμου στην Αντιπροσωπεία της UNHCR στην Κύπρο, σύντομα θα προστεθούν και μαθήματα εκμάθησης ηλεκτρονικών υπολογιστών.
Η UNHCR στην Κύπρο σαφώς και ενθαρρύνει τέτοια προγράμματα, τα οποία θα πρέπει να διεξάγονται για όλους τους πρόσφυγες και κατόχους συμπληρωματικής προστασίας και όχι μόνο σε όσους έχουν ανήκουν σε οργανωμένα σύνολα. Ως εκ τούτου, οι αρμόδιες αρχές για θέματα ένταξης,τόσο σε κρατικό όσο και τοπικό επίπεδο, θα πρέπει λάβουν ένα ενεργό ρόλο στην οργάνωση των προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης των οποίων η χρηματοδότηση θα μπορούσε να γίνει από σχετικά κονδύλια της ΕΕ.
Σε αντίθεση με τη γενική αντίληψη, ότι οι πρόσφυγες είναι άβουλα άτομα εξαρτώμενα από το δημόσιο βοηθήμα της χώρας φιλοξενίας, πολλοί πρόσφυγες που κατοικούν στη Κύπρο όχι μόνο είναι αποφασισμένοι να δημιουργήσουν μια νέα ζωή στην Κύπρο, αλλά έχουν και κάθε δυνατότητα να επιτύχουν την κοινωνική τους ένταξη στο νησί. Αυτό που χρειάζονται είναι τα εφόδια για να αποκτήσουν οι ίδιο τον έλεγχο της ζωής τους.
Επειδή τόσο οι μετανάστες όσο και οι πρόσφυγες αντιμετωπίζουν κοινά εμπόδια όσον αφορά στην ένταξη τους, η UNHCR εισηγείται την διαμόρφωση ενιαίας στρατηγικής ένταξης για υπηκόους τρίτων χωρών, η οποία θα λαμβάνει υπόψη τις ιδιαίτερες ανάγκες των προσφύγων. Για το σκοπό αυτό, η UNHCR στην Κύπρο με σχετική μελέτη της το 2008 – την οποία και απέστειλε σε κυβερνητικούς και μη φορείς – εισηγείται διάφορα μέτρα, περιλαμβανομένων προγραμμάτων συμβουλευτικής σε θέματα εργασίας και στέγασης που βασίζονται σε επιτυχημένα προγράμματα άλλων χωρών με μεγαλύτερη παράδοση στους τομείς αυτούς.
*Αρκετοί πρόσφυγες από το Ιράκ έχουν παλαιστινιακή καταγωγή. Με τη δημιουργία του κράτους του Ισραήλ, μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, 30.000 Παλαιστίνιοι πρόσφυγες όπως τους πρόγονους του Moustapha, του Ibrahim και του Γιασέρ κατέφυγαν στο Ιράκ. Όταν Σαντάμ Χουσεΐν ανέλαβε την εξουσία στο Ιράκ, έδωσε στους Παλαιστίνιους ειδική πρόστασία για πολιτικούς λόγους. Με τη πτώση του καθεστώτος το 2003, ωστόσο, πολλοί Παλαιστίνιοι στο Ιράκ υπέστησαν μία σειρά από διώξεις (δολοφονίες, αυθαίρετες συλλήψεις και φυλακίσεις), λόγω της προνομιακής μεταχείρισης που απολάμβαναν κάτω από το καθεστώς του Σαντάμ Χουσέϊν, ή λόγω της θρησκείας τους (Sunni).
** Ο περι προσφύγων νόμος επιτρέπει στους αναγνωρισμένους πρόσφυγες να εργαστούν σε οποιοδήποτε τομέα της οικονομίας όπως ακριβώς και οι Κύπριοι. Στην πράξη όμως η πλειοψηφία τους απασχολείται σε τομείς χαμηλής ειδίκευσης. Κάτοχοι συμπληρωματικής προστασίας κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους της προστασίας τους, έχουν το δικαίωμα εργασίας μόνο σε ορισμένους τομείς της οικονομίας (π.χ. στη γεωργία, κτηνοτροφία, σε εργοστάσια ανακύκλωσης, στις κατασκευές, σε πρατήρια καυσίμων, συλλογή λυμάτω και απορριμάτων, κ.λπ.), ενώ μετά την πάροδο του πρώτου έτους αποκτούν τα ίδια δικαιώματα εργασίας με τους πρόσφυγες.
Public Allowance to Asylum Seekers - The Experience of Asylum Seekers
Part of the local society and the media view the asylum seekers as the abusers of the asylum and public allowance system who are unwilling to work and every month they are receiving their monthly allowance while sitting comfortably in their homes. At the same time, announcements of high public expenditure in allowance to asylum seekers tend to enhance this stereotype. What is unfortunately forgotten is the image of destitute refugees who after having lost everything in their homeland their primary aim in the country they have resorted to for protection is to survive. In the public discourse less is being said on the reasons for granting the allowance and even less on the gaps of the system. Hence, starting from the law and then going into the practical implementation of the legal provisions as experienced by asylum seekers, UNHCR will attempt to give a more balanced picture on this issue.
The right of everyone to an adequate standard of living is recognised by international and regional EU instruments on human rights. This inalienable right for every human being, in the case of refugees and asylum seekers, is safeguarded both by the 1951 Refugee Convention and the EU Minimum Reception Conditions Directive.
Cyprus refugee legislation after transposing the EU Reception Conditions Directive provides that asylum seekers have the right to public allowance if they don’t have sufficient means to ensure a standard of living adequate for their health and subsistence. In the absence of reception centers in Cyprus, adequate to meet the basic needs of asylum seekers, such as housing and food, the public allowance is the only way for asylum seekers to survive; at least for the first six months, during which they are not allowed to work.
Contrary to the public perception however, the payment of the public allowance does not take place automatically upon the submission of an asylum application and is not free from red tape. For example, an application for public allowance needs to be submitted to the welfare department and is expected by people who are by definition homeless (but in practice few) to indicate an address upon submission. When they overcome this legally unfounded obstacle, the application takes more than 4 months to be examined, a period in which they have no right to work and as a result many are left destitute.
After the 6-month period and if the examination of asylum application is still pending, asylum seekers will be registered at the labour office of their district and they will be receiving the public allowance until a job in which they are entitled to work is identified by the labour department. They are not entitled to choose between working and public allowance, as some publications in the press have implied. Denial to work, for reasons that do not relate to their medical situation, will lead to closure of the file and the allowance will not be paid. Sometimes the file is closed even if the denial to work was based on a sound ground (e.g. denial to be employed in a farm where no accommodation for the whole family was provided). In addition, once employment is found, the allowance will stop even if the income is less than the public allowance, which by definition is set at a level which can cover the most fundamental needs.
Public expenditure figures on allowance to asylum seekers as well as statistics announced from time to time do not indicate how many asylum seekers apply for the public allowance, nor do they indicate the profile of those asylum seekers who are actually receiving it. Are they asylum seekers who recently came and they have no right to work (first 6 months) or are they asylum seekers who have been waiting for like 2 years to have their asylum case examined instead of 6 months? Are they asylum seekers who have the right to work in specific sectors but there was no job available or there was no referral to a job? Sometimes many months pass without asylum seekers being referred to job vacancies while employers have contacted UNHCR interested in recruiting asylum seekers but unaware of the procedure that they need to follow.
It is true that social workers and labour officers have a huge workload and there is a need to adapt the system to the present situation, given the diversity of responsibilities vested on them by the refugee law (e.g. social workers have a responsibility by law not only to calculate the public allowance but also to identify people with special needs). UNHCR has suggested the use of the European Refugee Fund (ERF) in that respect, by recruiting social advisors (to be paid under the ERF) whose role will be to facilitate the work of the social workers. At the same time when it comes to employment, there is a need to inform prospective employers about working rights of asylum seekers, how they differ from the working rights of refugees and subsidiary protection beneficiaries. Relevant information can be found on the webpage of the Ministry of Labour. Improved coordination is also needed between the welfare and labour departments as well as an efficient referral system when it comes to employment (e.g. creating a pool of interested employers and more dynamic measures in linking asylum seekers with employers).
Lastly but not least, expediting the examination of the asylum applications will deter people from applying for asylum for purely economic reasons. This is a sector where the Government has progressed a lot and further improvement is to be expected further to additional measures which have been recently announced.
Visit the webpage of the Ministry of Labour and get informed on the working rights of the asylum seekers and pass the word to others.[http://www.mlsi.gov.cy/mlsi/mlsi.nsf/dmlindex_en/dmlindex_en]
UNHCR Representation in Cyprus
22 October 2009
cypni@unhcr.org
-----
Δημόσιο βοήθημα στους αιτητές ασύλου – η εμπειρία των αιτητών
Ένα κομμάτι της κοινωνίας και των ΜΜΕ θεωρούν τους αιτητές ασύλου ως ανθρώπους που δεν επιθυμούν να εργαστούν αλλά να ζήσουν εις βάρος της κοινωνίας λαμβάνοντας την επιταγή του δημοσίου βοηθήματος στο τέλος κάθε μήνα, κάνοντας ουσιαστικά κατάχρηση του θεσμού του ασύλου και του συστήματος δημοσίου βοηθήματος. Παράλληλα, ανακοινώσεις για υπέρογκες δημόσιες δαπάνες στον τομέα του δημοσίου βοηθήματος ενισχύουν αυτό το στερεότυπο. Δυστυχώς παραμερίζεται η εικόνα του άπορου πρόσφυγα που έχασε τα πάντα στην χώρα του και καταφεύγοντας για προστασία σε μία άλλη χώρα, περιλαμβανομένης και της Κύπρου, διεκδικεί πρωταρχικά το δικαίωμα στην επιβίωση. Στην δημόσια συζήτηση λέγονται λιγότερα για τους λόγους που δίδεται το δημόσια βοήθημα και ακόμα λιγότερα για τις αδυναμίες του συστήματος. Με αυτή την παρέμβασή της η UNHCR θα προσπαθήσει να δώσει μία πιο ισορροπημένη εικόνα, αρχίζοντας από το νόμο και καταλήγοντας στην πρακτική εφαρμογή, σύμφωνα με τις εμπειρίες των αιτητών.
Το αναφαίρετο δικαίωμα του κάθε ανθρώπου σε ένα αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο αναγνωρίζεται από διεθνή και περιφερειακά νομικά κείμενα για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Στην περίπτωση των προσφύγων και αιτητών ασύλου, το δικαίωμα αυτό διασφαλίζεται τόσο από τη Σύμβαση των Προσφύγων του 1951 καθώς και από την Ευρωπαϊκή Οδηγία για τις Ελάχιστες Συνθήκες Υποδοχής των Αιτητών Ασύλου.
Η Κυπριακή νομοθεσία περί προσφύγων, η οποία έχει ενσωματώσει την σχετική Οδηγία της ΕΕ, προβλέπει την χορήγηση δημοσίου βοηθήματος για τους αιτητές ασύλου που δεν έχουν επαρκείς πόρους για να εξασφαλίσουν ένα βιοτικό επίπεδο κατάλληλο για την υγεία και τη συντήρησή τους. Δεδομένης της έλλειψης επαρκών κέντρων υποδοχής στην Κύπρο, το δημόσιο βοήθημα είναι ο μόνος τρόπος με τον οποίο οι αιτητές ασύλου μπορούν να επιβιώσουν, τουλάχιστον για τους πρώτους 6 μήνες που δεν δικαιούνται να εργαστούν.
Ωστόσο, αντίθετα με την κοινή αντίληψη, η καταβολή του δημοσίου βοηθήματος δεν γίνεται αυτόματα με την υποβολή της αίτησης ασύλου. Παράλληλα υπάρχουν και γραφειοκρατικά εμπόδια. Για παράδειγμα, η αίτηση για δημόσιο βοήθημα θα πρέπει να υποβληθεί στα επαρχιακά Τμήματα Ευημερίας, όπου οι εξ’ ορισμού άστεγοι (αν και στην πράξη είναι λίγοι αφού οι περισσότεροι διαμένουν με γνωστούς)θα πρέπει παράλληλα να δηλώσουν διεύθυνση- προϋπόθεση που δεν προβλέπεται από το νόμο. Στην συνέχεια, η εξέταση της αίτησης παίρνει περισσότερο από 4 μήνες, διάστημα στο οποίο δεν έχουν δικαίωμα εργασίας και ως εκ τούτου πολλοί μένουν άποροι.
Αν μετά την πάροδο των 6 μηνών, η αίτηση ασύλου συνεχίζει να εκκρεμεί, οι αιτητές ασύλου εγγράφονται στα επαρχιακά γραφεία εργασίας με στόχο την εξεύρεση εργασίας στους επιτρεπόμενους τομείς και αποκοπή του δημοσίου βοηθήματος. Μέχρι να εντοπιστεί εργασία (ευθύνη του Γραφείου Εργασίας) θα λαμβάνουν το δημόσιο βοήθημα. Δεν έχουν δικαίωμα επιλογής μεταξύ δημοσίου βοηθήματος ή εργασίας, όπως ορισμένα δημοσιεύματα στο τύπο αναφέρουν. Άρνηση εργασίας, χωρίς να υπάρχουν βάσιμοι – π.χ. ιατρικοί- λόγοι, θα οδηγήσει στο κλείσιμο του φακέλου και δεν θα καταβληθεί δημόσιο βοήθημα. Ορισμένες φορές ο φάκελος κλείνει ακόμα και αν υπάρχει βάσιμος λόγος, π.χ. άρνηση να εργαστεί σε φάρμα επειδή δεν υπήρχε χώρος διαμονής για όλη την οικογένεια. Επιπλέον, όταν εντοπιστεί εργασία, το βοήθημα θα σταματήσει ακόμα και αν ο μισθός είναι χαμηλότερος από το δημόσιο βοήθημα, το οποίο εξ ορισμού ορίζεται σε επίπεδο ικανό να καλύψει τις βασικότερες ανάγκες.
Περιοδικά, δημοσιεύονται στατικές και ποσά δημοσίας δαπάνης αναφορικά με το δημόσιο βοήθημα που καταβάλλεται στους αιτητές ασύλου. Ωστόσο τα νούμερα αυτά δεν απαντούν επί μέρους ερωτήματα - πόσοι αιτητές ασύλου κάνουν αιτήσεις για δημόσιο βοήθημα, πρόκειται για αιτητές ασύλου που ήρθαν πρόσφατα και δεν δικαιούνται να εργαστούν ή πρόκειται για αιτητές που βρίσκονται στην διαδικασία ασύλου για 2 ή περισσότερα χρόνια? Πρόκειται για αιτητές για τους οποίους δεν υπήρχε εργασία ή για αιτητές που δεν παραπέμφθηκαν για εργασία? Ορισμένες φορές περνούν μήνες χωρίς οι αιτητες ασύλου να παραπέμπονται σε κενές θέσεις εργασίας ενώ έτυχε να επικοινωνήσουν με την UNHCR εργοδότες που ενδιαφέρονταν για αιτητές ασύλου αλλά δεν ήταν ενήμεροι για την σχετική διαδικασία.
Είναι γεγονός ότι οι λειτουργοί κοινωνικής ευημερίας και οι λειτουργοί στα γραφεία εργασίας έχουν φόρτο εργασίας, γι αυτό και είναι επιτακτική η ανάγκη αναπροσαρμογής του συστήματος, δεδομένων των αυξημένων καθηκόντων των λειτουργών (π.χ. οι κοινωνικοί λειτουργοί με βάση τη νομοθεσία δεν θα πρέπει να υπολογίζουν μόνο το δημόσιο βοήθημα, αλλά και να εντοπίζουν τις ιδιαίτερες ανάγκες των ανθρώπων αυτών). Η UNHCR έχει κατ’ επανάληψη εισηγηθεί την χρησιμοποίηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσφύγων (ΕΤΠ), με την πρόσληψη κοινωνικών συμβούλων (που θα πληρώνονται από το ΕΤΠ) προκειμένου να διευκολύνουν την έργο των κοινωνικών λειτουργών. Παράλληλα, όσον αφορά την εργασία, επιτακτική είναι και η ανάγκη ενημέρωσης των εργοδοτών για τα εργασιακά δικαιώματα των αιτητών ασύλου, πώς διαφέρουν από αυτά των αναγνωρισμένων προσφύγων και των δικαιούχων συμπληρωματικής προστασίας. Σχετική πληροφόρηση υπάρχει στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Εργασίας. Χρειάζεται επίσης βελτίωση στο συντονισμό των τμημάτων εργασίας και κοινωνικής ευημερίας καθώς επίσης και ένα αποδοτικό σύστημα παραπομπής σε εργοδότες (π. χ. εντοπισμός ενδιαφερομένων εργοδοτών, ενημέρωση και πιο δυναμικά μέτρα στην διασύνδεση των αιτητών με τους εργοδότες). Τέλος, η επίσπευση των διαδικασιών εξέτασης αιτήσεων ασύλου θα αποτρέψει την υποβολή αιτήσεων για καθαρά οικονομικούς λόγους – τομέας στον οποίο παρατηρείται ήδη.
[http://www.mlsi.gov.cy/mlsi/mlsi.nsf/dmlindex_en/dmlindex_gr]
Αντιπροσωπεία στην Κύπρο της UNHCR
22/10/09
cypni@unhcr.org
The right of everyone to an adequate standard of living is recognised by international and regional EU instruments on human rights. This inalienable right for every human being, in the case of refugees and asylum seekers, is safeguarded both by the 1951 Refugee Convention and the EU Minimum Reception Conditions Directive.
Cyprus refugee legislation after transposing the EU Reception Conditions Directive provides that asylum seekers have the right to public allowance if they don’t have sufficient means to ensure a standard of living adequate for their health and subsistence. In the absence of reception centers in Cyprus, adequate to meet the basic needs of asylum seekers, such as housing and food, the public allowance is the only way for asylum seekers to survive; at least for the first six months, during which they are not allowed to work.
Contrary to the public perception however, the payment of the public allowance does not take place automatically upon the submission of an asylum application and is not free from red tape. For example, an application for public allowance needs to be submitted to the welfare department and is expected by people who are by definition homeless (but in practice few) to indicate an address upon submission. When they overcome this legally unfounded obstacle, the application takes more than 4 months to be examined, a period in which they have no right to work and as a result many are left destitute.
After the 6-month period and if the examination of asylum application is still pending, asylum seekers will be registered at the labour office of their district and they will be receiving the public allowance until a job in which they are entitled to work is identified by the labour department. They are not entitled to choose between working and public allowance, as some publications in the press have implied. Denial to work, for reasons that do not relate to their medical situation, will lead to closure of the file and the allowance will not be paid. Sometimes the file is closed even if the denial to work was based on a sound ground (e.g. denial to be employed in a farm where no accommodation for the whole family was provided). In addition, once employment is found, the allowance will stop even if the income is less than the public allowance, which by definition is set at a level which can cover the most fundamental needs.
Public expenditure figures on allowance to asylum seekers as well as statistics announced from time to time do not indicate how many asylum seekers apply for the public allowance, nor do they indicate the profile of those asylum seekers who are actually receiving it. Are they asylum seekers who recently came and they have no right to work (first 6 months) or are they asylum seekers who have been waiting for like 2 years to have their asylum case examined instead of 6 months? Are they asylum seekers who have the right to work in specific sectors but there was no job available or there was no referral to a job? Sometimes many months pass without asylum seekers being referred to job vacancies while employers have contacted UNHCR interested in recruiting asylum seekers but unaware of the procedure that they need to follow.
It is true that social workers and labour officers have a huge workload and there is a need to adapt the system to the present situation, given the diversity of responsibilities vested on them by the refugee law (e.g. social workers have a responsibility by law not only to calculate the public allowance but also to identify people with special needs). UNHCR has suggested the use of the European Refugee Fund (ERF) in that respect, by recruiting social advisors (to be paid under the ERF) whose role will be to facilitate the work of the social workers. At the same time when it comes to employment, there is a need to inform prospective employers about working rights of asylum seekers, how they differ from the working rights of refugees and subsidiary protection beneficiaries. Relevant information can be found on the webpage of the Ministry of Labour. Improved coordination is also needed between the welfare and labour departments as well as an efficient referral system when it comes to employment (e.g. creating a pool of interested employers and more dynamic measures in linking asylum seekers with employers).
Lastly but not least, expediting the examination of the asylum applications will deter people from applying for asylum for purely economic reasons. This is a sector where the Government has progressed a lot and further improvement is to be expected further to additional measures which have been recently announced.
Visit the webpage of the Ministry of Labour and get informed on the working rights of the asylum seekers and pass the word to others.[http://www.mlsi.gov.cy/mlsi/mlsi.nsf/dmlindex_en/dmlindex_en]
UNHCR Representation in Cyprus
22 October 2009
cypni@unhcr.org
-----
Δημόσιο βοήθημα στους αιτητές ασύλου – η εμπειρία των αιτητών
Ένα κομμάτι της κοινωνίας και των ΜΜΕ θεωρούν τους αιτητές ασύλου ως ανθρώπους που δεν επιθυμούν να εργαστούν αλλά να ζήσουν εις βάρος της κοινωνίας λαμβάνοντας την επιταγή του δημοσίου βοηθήματος στο τέλος κάθε μήνα, κάνοντας ουσιαστικά κατάχρηση του θεσμού του ασύλου και του συστήματος δημοσίου βοηθήματος. Παράλληλα, ανακοινώσεις για υπέρογκες δημόσιες δαπάνες στον τομέα του δημοσίου βοηθήματος ενισχύουν αυτό το στερεότυπο. Δυστυχώς παραμερίζεται η εικόνα του άπορου πρόσφυγα που έχασε τα πάντα στην χώρα του και καταφεύγοντας για προστασία σε μία άλλη χώρα, περιλαμβανομένης και της Κύπρου, διεκδικεί πρωταρχικά το δικαίωμα στην επιβίωση. Στην δημόσια συζήτηση λέγονται λιγότερα για τους λόγους που δίδεται το δημόσια βοήθημα και ακόμα λιγότερα για τις αδυναμίες του συστήματος. Με αυτή την παρέμβασή της η UNHCR θα προσπαθήσει να δώσει μία πιο ισορροπημένη εικόνα, αρχίζοντας από το νόμο και καταλήγοντας στην πρακτική εφαρμογή, σύμφωνα με τις εμπειρίες των αιτητών.
Το αναφαίρετο δικαίωμα του κάθε ανθρώπου σε ένα αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο αναγνωρίζεται από διεθνή και περιφερειακά νομικά κείμενα για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Στην περίπτωση των προσφύγων και αιτητών ασύλου, το δικαίωμα αυτό διασφαλίζεται τόσο από τη Σύμβαση των Προσφύγων του 1951 καθώς και από την Ευρωπαϊκή Οδηγία για τις Ελάχιστες Συνθήκες Υποδοχής των Αιτητών Ασύλου.
Η Κυπριακή νομοθεσία περί προσφύγων, η οποία έχει ενσωματώσει την σχετική Οδηγία της ΕΕ, προβλέπει την χορήγηση δημοσίου βοηθήματος για τους αιτητές ασύλου που δεν έχουν επαρκείς πόρους για να εξασφαλίσουν ένα βιοτικό επίπεδο κατάλληλο για την υγεία και τη συντήρησή τους. Δεδομένης της έλλειψης επαρκών κέντρων υποδοχής στην Κύπρο, το δημόσιο βοήθημα είναι ο μόνος τρόπος με τον οποίο οι αιτητές ασύλου μπορούν να επιβιώσουν, τουλάχιστον για τους πρώτους 6 μήνες που δεν δικαιούνται να εργαστούν.
Ωστόσο, αντίθετα με την κοινή αντίληψη, η καταβολή του δημοσίου βοηθήματος δεν γίνεται αυτόματα με την υποβολή της αίτησης ασύλου. Παράλληλα υπάρχουν και γραφειοκρατικά εμπόδια. Για παράδειγμα, η αίτηση για δημόσιο βοήθημα θα πρέπει να υποβληθεί στα επαρχιακά Τμήματα Ευημερίας, όπου οι εξ’ ορισμού άστεγοι (αν και στην πράξη είναι λίγοι αφού οι περισσότεροι διαμένουν με γνωστούς)θα πρέπει παράλληλα να δηλώσουν διεύθυνση- προϋπόθεση που δεν προβλέπεται από το νόμο. Στην συνέχεια, η εξέταση της αίτησης παίρνει περισσότερο από 4 μήνες, διάστημα στο οποίο δεν έχουν δικαίωμα εργασίας και ως εκ τούτου πολλοί μένουν άποροι.
Αν μετά την πάροδο των 6 μηνών, η αίτηση ασύλου συνεχίζει να εκκρεμεί, οι αιτητές ασύλου εγγράφονται στα επαρχιακά γραφεία εργασίας με στόχο την εξεύρεση εργασίας στους επιτρεπόμενους τομείς και αποκοπή του δημοσίου βοηθήματος. Μέχρι να εντοπιστεί εργασία (ευθύνη του Γραφείου Εργασίας) θα λαμβάνουν το δημόσιο βοήθημα. Δεν έχουν δικαίωμα επιλογής μεταξύ δημοσίου βοηθήματος ή εργασίας, όπως ορισμένα δημοσιεύματα στο τύπο αναφέρουν. Άρνηση εργασίας, χωρίς να υπάρχουν βάσιμοι – π.χ. ιατρικοί- λόγοι, θα οδηγήσει στο κλείσιμο του φακέλου και δεν θα καταβληθεί δημόσιο βοήθημα. Ορισμένες φορές ο φάκελος κλείνει ακόμα και αν υπάρχει βάσιμος λόγος, π.χ. άρνηση να εργαστεί σε φάρμα επειδή δεν υπήρχε χώρος διαμονής για όλη την οικογένεια. Επιπλέον, όταν εντοπιστεί εργασία, το βοήθημα θα σταματήσει ακόμα και αν ο μισθός είναι χαμηλότερος από το δημόσιο βοήθημα, το οποίο εξ ορισμού ορίζεται σε επίπεδο ικανό να καλύψει τις βασικότερες ανάγκες.
Περιοδικά, δημοσιεύονται στατικές και ποσά δημοσίας δαπάνης αναφορικά με το δημόσιο βοήθημα που καταβάλλεται στους αιτητές ασύλου. Ωστόσο τα νούμερα αυτά δεν απαντούν επί μέρους ερωτήματα - πόσοι αιτητές ασύλου κάνουν αιτήσεις για δημόσιο βοήθημα, πρόκειται για αιτητές ασύλου που ήρθαν πρόσφατα και δεν δικαιούνται να εργαστούν ή πρόκειται για αιτητές που βρίσκονται στην διαδικασία ασύλου για 2 ή περισσότερα χρόνια? Πρόκειται για αιτητές για τους οποίους δεν υπήρχε εργασία ή για αιτητές που δεν παραπέμφθηκαν για εργασία? Ορισμένες φορές περνούν μήνες χωρίς οι αιτητες ασύλου να παραπέμπονται σε κενές θέσεις εργασίας ενώ έτυχε να επικοινωνήσουν με την UNHCR εργοδότες που ενδιαφέρονταν για αιτητές ασύλου αλλά δεν ήταν ενήμεροι για την σχετική διαδικασία.
Είναι γεγονός ότι οι λειτουργοί κοινωνικής ευημερίας και οι λειτουργοί στα γραφεία εργασίας έχουν φόρτο εργασίας, γι αυτό και είναι επιτακτική η ανάγκη αναπροσαρμογής του συστήματος, δεδομένων των αυξημένων καθηκόντων των λειτουργών (π.χ. οι κοινωνικοί λειτουργοί με βάση τη νομοθεσία δεν θα πρέπει να υπολογίζουν μόνο το δημόσιο βοήθημα, αλλά και να εντοπίζουν τις ιδιαίτερες ανάγκες των ανθρώπων αυτών). Η UNHCR έχει κατ’ επανάληψη εισηγηθεί την χρησιμοποίηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσφύγων (ΕΤΠ), με την πρόσληψη κοινωνικών συμβούλων (που θα πληρώνονται από το ΕΤΠ) προκειμένου να διευκολύνουν την έργο των κοινωνικών λειτουργών. Παράλληλα, όσον αφορά την εργασία, επιτακτική είναι και η ανάγκη ενημέρωσης των εργοδοτών για τα εργασιακά δικαιώματα των αιτητών ασύλου, πώς διαφέρουν από αυτά των αναγνωρισμένων προσφύγων και των δικαιούχων συμπληρωματικής προστασίας. Σχετική πληροφόρηση υπάρχει στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Εργασίας. Χρειάζεται επίσης βελτίωση στο συντονισμό των τμημάτων εργασίας και κοινωνικής ευημερίας καθώς επίσης και ένα αποδοτικό σύστημα παραπομπής σε εργοδότες (π. χ. εντοπισμός ενδιαφερομένων εργοδοτών, ενημέρωση και πιο δυναμικά μέτρα στην διασύνδεση των αιτητών με τους εργοδότες). Τέλος, η επίσπευση των διαδικασιών εξέτασης αιτήσεων ασύλου θα αποτρέψει την υποβολή αιτήσεων για καθαρά οικονομικούς λόγους – τομέας στον οποίο παρατηρείται ήδη.
[http://www.mlsi.gov.cy/mlsi/mlsi.nsf/dmlindex_en/dmlindex_gr]
Αντιπροσωπεία στην Κύπρο της UNHCR
22/10/09
cypni@unhcr.org
"The impact on Cyprus of the humanitarian crisis in Iraq." by UNHCR Representation in Cyprus
Written in July 20th 2007 by UNHCR Representation in Cyprus
Every day people witness the escalating violence in Iraq on their TV and computer screens.
“Iraqis who are unable to flee the country are now in a queue, waiting their turn to die”. This is how one Iraqi journalist summarizes conditions in Iraq today, where it is estimated that 2 million Iraqis have fled Iraq while 2 more million are displaced internally.
How many Iraqi refugees have actually fled to Cyprus?
From 2006 until July 2007, 225 Iraqis applied for asylum in Cyprus, while the total number of Iraqis waiting for a decision on their claim was approximately 250 in July 2007.
From 2005 until July 2007, 9 Iraqis have been recognized as refugees, while 107 have been granted subsidiary protection status.
Refugee status or subsidiary protection
Halil (*) and his family fled Iraq in order to save their lives. They arrived in Cyprus where they were granted subsidiary protection after they applied for asylum. Halil had been working in Baghdad as a security officer for an international organization and he had been specifically targeted for this. It was not the fact that his life was in danger at every moment, not that his kids were almost everyday witnessing bomb explosions, not even when his uncle was murdered in front of his eyes that he realized that he had no other option than to flee. When his son was attacked by insurgents, the decision was taken: “I knew , I had to get my self out of Iraq; it was my duty to save my family".
Similarly, Hymoud(*) left Iraq because he had a threatening letter from the militants to leave the country as soon as possible as he was a soldier at US- coalition army in Baghdad.
Under the 1951 Refugee Convention and the Cyprus Refugee Law, refugee status is granted to people who face individual fear of persecution because of who they are or what they believe (i.e. because of well founded fear due to reasons of race, or nationality, or religion, or political opinion, or membership in a particular social group) , whereas subsidiary protection is afforded usually to persons who flee generalized violence or war conditions which could affect anyone indiscriminately in any particular country torn by war or violence.
Do Iraqis in Cyprus enjoy the right to a dignified life?
Whether refugee status or subsidiary protection** what really matters for Iraqis is that they are able to rebuild their lives, given the deteriorating situation back in their homeland and the uncertainty as to when it will be safe for them to return.
Halil and his family have been living in Cyprus under destitute conditions as until now their right to work was severely restricted.
“If I’m not allowed to work, what do I do 24 hours a day? I am used to work all my life. Without a job I am only getting crazy. I am only wondering if I have done something very wrong in my life to deserve that both in Iraq and here my life is like hell. I don’t understand which my big sin is… My father covered my needs as a child and I am to provide for the needs of my children… How will I be able to provide a better future for my family?” Halil wonders, only to conclude that if current situation continues “I don’t have any other option than going back to Iraq, even if that will mean death…May God have mercy on me and my family”
Hymoud has not been living under better conditions either. “I gave most of my savings (3000 USD) to a smuggler to take me to the E.U. to get peace of mind…” Hymoud said who reached eventually Cyprus but not the desired peace of mind.
Not allowed to work and unable to go into another country, Hymoud is struggling to cope with the anxiety and uncertainty that his future holds.
New law – new hope?
Before the recent amendment (July 2007) of the refugee law, the right to work of subsidiary protection holders was restricted in the sectors of agriculture and animal production for the first year of their stay.
“After so much we have endured back in our country, why should we be restricted to work in sectors that we have never worked before? Some of us had been university assistants, military officers, artists, teachers… We did not come here by choice; we only wanted to save our lives and this is the protection we get?” he says and adds “In Iraq we believe very much in education. If we are to be sent in rural areas to work, how will our kids receive education?” Halil says
The new law that was published in the Official Gazette of the Republic in July 2007 aiming at transposing, among others, the EU Qualification Directive of 2004, provides that persons granted subsidiary protection will have the right to work subject to the prevailing needs and priorities of the labour market, which will be decided by the Minister of Interior together with the Minister of Labour and social partners and published in the official Gazette of the Republic.
In August 13, a decree was published stating that during the first year from the granting of the subsidiary protection status, its holders will be entitled to work in many more sectors in addition to agriculture and animal husbandry. The sectors include, manufacture, fabrication, trade repairs, construction as well as other activities.
After the 12 month period subsidiary protection holders get the same rights as refugees as regards the right to work, i.e. in any wage earning activity or liberal profession subject to the rules in force as concerns public service, the profession and recognition of diplomas.
Although the new law substantially enhances the working rights of subsidiary protection holders for the first year, in UNHCR’s view there is no valid reason to treat beneficiaries of subsidiary protection differently from Convention refugees as regards access to employment.
Situation in other EU countries
Despite a commitment to an EU-wide common asylum system, countries in Europe apply very different standards of treatment to asylum seekers.
Although most industrialized countries have so far refrained from returning those Iraqis to whom they deny any positive status, the result is a large number of people living in a legal limbo. In certain countries rejected asylum seekers from Iraq are allowed to stay for the time being as “tolerated persons”, without having access to any social rights, while in other countries they live from hand to mouth from one day to the next, as no decision on Iraqi cases have been reached for many years.
Other countries however accord refugee status*** to the majority of Iraqis who have sought protection in their countries. In Hungary, for example, in 2007 Iraqis were mainly recognized as refugees, while in 2006 they were granted either subsidiary protection or refugee status. As regards the right to work of the holders of subsidiary protection, they enjoy a preferential treatment compared to other third country nationals.
Similarly, in the Czech Republic the majority of the Iraqis in 2007 were recognized as refugees and as regards the right to work of subsidiary protection holders, they are granted work permits regardless of the situation of the labour market.
France allows subsidiary protection holders to work almost in all sectors while Romania grants them equal working rights as citizens.
Iraqis need our unequivocal protection
Increasing numbers of Iraqis are now fleeing escalating sectarian, ethnic and generalised violence that claims an average of 100 lives a day. Today Iraqis are abandoning their homes in Iraq at a rate estimated at 60,000 a month.
Approximately two million Iraqis have fled to Syria, Jordan and other Middle Eastern countries. Only 22,000 Iraqis lodged asylum applications in industrialized countries in 2006**** a number that represents less than half of the 52,000 asylum requests made by Iraqis in 2002 – before the war and subsequent collapse of the security situation in Iraq.
Objectively speaking this is not because the situation inside is Iraq is better now than it was in 2002, but according to most refugee advocates the main reason is that restrictive policies in many industrialized countries are either making it very difficult for potential refugees to get there, or – when they do – deterring them from applying for asylum.
The reality is that the numbers of Iraqi people who finally manage to escape are evidently small compared to the scale of the humanitarian crisis taking place in Iraq. Governments of industrialized countries (including Cyprus) are therefore encouraged to provide effective protection to these people.
UNHCR’s Europe Director Pirkko Kourula underlined the fundamental principles: “The legal and moral obligations to protect refugees and asylum seekers still exist,” she said, “and many Iraqis are right now in dire need of that protection. Most of them will never set eyes on Europe, or any of the other industrialized countries, but those who do deserve our respect. More than that, they need our clear, unequivocal protection."
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
* All names have changed
** Recognised refugees under the Cyprus law enjoy a wider set of rights than persons granted subsidiary protection. In particular, recognised refugees have the same rights as Cypriots as regards for example the right to work.
*** In its latest advisory on Iraq (December 2006) UNHCR, in view of the “generalized violence” in which “massive targeted violations of human rights are prevalent”, recommended that asylum seekers from Iraq should be favorably considered as refugees under the 1951 Refugee Convention or, failing that, be granted a complementary (or subsidiary) form of protection (unless, of course, the person in question is ‘excludable’ because of their past involvement in war crimes, crimes against humanity or other similarly serious crimes).
**** Some 9,000 applications or almost half of the 22,200 Iraqi applications (47%) were submitted in Sweden. The Netherlands received 2,800 claims, while Germany and Greece recorded 2,100 and 1,400 applications respectively.
Every day people witness the escalating violence in Iraq on their TV and computer screens.
“Iraqis who are unable to flee the country are now in a queue, waiting their turn to die”. This is how one Iraqi journalist summarizes conditions in Iraq today, where it is estimated that 2 million Iraqis have fled Iraq while 2 more million are displaced internally.
How many Iraqi refugees have actually fled to Cyprus?
From 2006 until July 2007, 225 Iraqis applied for asylum in Cyprus, while the total number of Iraqis waiting for a decision on their claim was approximately 250 in July 2007.
From 2005 until July 2007, 9 Iraqis have been recognized as refugees, while 107 have been granted subsidiary protection status.
Refugee status or subsidiary protection
Halil (*) and his family fled Iraq in order to save their lives. They arrived in Cyprus where they were granted subsidiary protection after they applied for asylum. Halil had been working in Baghdad as a security officer for an international organization and he had been specifically targeted for this. It was not the fact that his life was in danger at every moment, not that his kids were almost everyday witnessing bomb explosions, not even when his uncle was murdered in front of his eyes that he realized that he had no other option than to flee. When his son was attacked by insurgents, the decision was taken: “I knew , I had to get my self out of Iraq; it was my duty to save my family".
Similarly, Hymoud(*) left Iraq because he had a threatening letter from the militants to leave the country as soon as possible as he was a soldier at US- coalition army in Baghdad.
Under the 1951 Refugee Convention and the Cyprus Refugee Law, refugee status is granted to people who face individual fear of persecution because of who they are or what they believe (i.e. because of well founded fear due to reasons of race, or nationality, or religion, or political opinion, or membership in a particular social group) , whereas subsidiary protection is afforded usually to persons who flee generalized violence or war conditions which could affect anyone indiscriminately in any particular country torn by war or violence.
Do Iraqis in Cyprus enjoy the right to a dignified life?
Whether refugee status or subsidiary protection** what really matters for Iraqis is that they are able to rebuild their lives, given the deteriorating situation back in their homeland and the uncertainty as to when it will be safe for them to return.
Halil and his family have been living in Cyprus under destitute conditions as until now their right to work was severely restricted.
“If I’m not allowed to work, what do I do 24 hours a day? I am used to work all my life. Without a job I am only getting crazy. I am only wondering if I have done something very wrong in my life to deserve that both in Iraq and here my life is like hell. I don’t understand which my big sin is… My father covered my needs as a child and I am to provide for the needs of my children… How will I be able to provide a better future for my family?” Halil wonders, only to conclude that if current situation continues “I don’t have any other option than going back to Iraq, even if that will mean death…May God have mercy on me and my family”
Hymoud has not been living under better conditions either. “I gave most of my savings (3000 USD) to a smuggler to take me to the E.U. to get peace of mind…” Hymoud said who reached eventually Cyprus but not the desired peace of mind.
Not allowed to work and unable to go into another country, Hymoud is struggling to cope with the anxiety and uncertainty that his future holds.
New law – new hope?
Before the recent amendment (July 2007) of the refugee law, the right to work of subsidiary protection holders was restricted in the sectors of agriculture and animal production for the first year of their stay.
“After so much we have endured back in our country, why should we be restricted to work in sectors that we have never worked before? Some of us had been university assistants, military officers, artists, teachers… We did not come here by choice; we only wanted to save our lives and this is the protection we get?” he says and adds “In Iraq we believe very much in education. If we are to be sent in rural areas to work, how will our kids receive education?” Halil says
The new law that was published in the Official Gazette of the Republic in July 2007 aiming at transposing, among others, the EU Qualification Directive of 2004, provides that persons granted subsidiary protection will have the right to work subject to the prevailing needs and priorities of the labour market, which will be decided by the Minister of Interior together with the Minister of Labour and social partners and published in the official Gazette of the Republic.
In August 13, a decree was published stating that during the first year from the granting of the subsidiary protection status, its holders will be entitled to work in many more sectors in addition to agriculture and animal husbandry. The sectors include, manufacture, fabrication, trade repairs, construction as well as other activities.
After the 12 month period subsidiary protection holders get the same rights as refugees as regards the right to work, i.e. in any wage earning activity or liberal profession subject to the rules in force as concerns public service, the profession and recognition of diplomas.
Although the new law substantially enhances the working rights of subsidiary protection holders for the first year, in UNHCR’s view there is no valid reason to treat beneficiaries of subsidiary protection differently from Convention refugees as regards access to employment.
Situation in other EU countries
Despite a commitment to an EU-wide common asylum system, countries in Europe apply very different standards of treatment to asylum seekers.
Although most industrialized countries have so far refrained from returning those Iraqis to whom they deny any positive status, the result is a large number of people living in a legal limbo. In certain countries rejected asylum seekers from Iraq are allowed to stay for the time being as “tolerated persons”, without having access to any social rights, while in other countries they live from hand to mouth from one day to the next, as no decision on Iraqi cases have been reached for many years.
Other countries however accord refugee status*** to the majority of Iraqis who have sought protection in their countries. In Hungary, for example, in 2007 Iraqis were mainly recognized as refugees, while in 2006 they were granted either subsidiary protection or refugee status. As regards the right to work of the holders of subsidiary protection, they enjoy a preferential treatment compared to other third country nationals.
Similarly, in the Czech Republic the majority of the Iraqis in 2007 were recognized as refugees and as regards the right to work of subsidiary protection holders, they are granted work permits regardless of the situation of the labour market.
France allows subsidiary protection holders to work almost in all sectors while Romania grants them equal working rights as citizens.
Iraqis need our unequivocal protection
Increasing numbers of Iraqis are now fleeing escalating sectarian, ethnic and generalised violence that claims an average of 100 lives a day. Today Iraqis are abandoning their homes in Iraq at a rate estimated at 60,000 a month.
Approximately two million Iraqis have fled to Syria, Jordan and other Middle Eastern countries. Only 22,000 Iraqis lodged asylum applications in industrialized countries in 2006**** a number that represents less than half of the 52,000 asylum requests made by Iraqis in 2002 – before the war and subsequent collapse of the security situation in Iraq.
Objectively speaking this is not because the situation inside is Iraq is better now than it was in 2002, but according to most refugee advocates the main reason is that restrictive policies in many industrialized countries are either making it very difficult for potential refugees to get there, or – when they do – deterring them from applying for asylum.
The reality is that the numbers of Iraqi people who finally manage to escape are evidently small compared to the scale of the humanitarian crisis taking place in Iraq. Governments of industrialized countries (including Cyprus) are therefore encouraged to provide effective protection to these people.
UNHCR’s Europe Director Pirkko Kourula underlined the fundamental principles: “The legal and moral obligations to protect refugees and asylum seekers still exist,” she said, “and many Iraqis are right now in dire need of that protection. Most of them will never set eyes on Europe, or any of the other industrialized countries, but those who do deserve our respect. More than that, they need our clear, unequivocal protection."
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
* All names have changed
** Recognised refugees under the Cyprus law enjoy a wider set of rights than persons granted subsidiary protection. In particular, recognised refugees have the same rights as Cypriots as regards for example the right to work.
*** In its latest advisory on Iraq (December 2006) UNHCR, in view of the “generalized violence” in which “massive targeted violations of human rights are prevalent”, recommended that asylum seekers from Iraq should be favorably considered as refugees under the 1951 Refugee Convention or, failing that, be granted a complementary (or subsidiary) form of protection (unless, of course, the person in question is ‘excludable’ because of their past involvement in war crimes, crimes against humanity or other similarly serious crimes).
**** Some 9,000 applications or almost half of the 22,200 Iraqi applications (47%) were submitted in Sweden. The Netherlands received 2,800 claims, while Germany and Greece recorded 2,100 and 1,400 applications respectively.
Refugee issues in Cyprus
Cyprus has been a destination for a consistently increasing number of immigrants, regular and irregular. According to national sources, the estimated number of irregular migrants in Cyprus is 50,000. Cyprus enacted refugee national legislation in January 2000 and its asylum institutions started conducting Refugee Status Determination (RSD) in 2002. In 2007, 6,784 persons submitted asylum applications and from January until September 2008, 2,994 persons applied for asylum. The number of the asylum-seekers pending to be examined at the end of September 2008 was 8,691. Cyprus continues to rank first among the industrialized countries in the per capita number of asylum applications.
In principle, asylum-seekers are not denied access to Cyprus. Most asylum-seekers, however, do not try to enter the country through official channels, in order to avoid the risk of not being admitted. While the Asylum Service (the first instance body that examines asylum applications and the coordinating body on asylum seekers’ issues) has done considerable progress in setting up the structures and the processes to ensure quality decisions, the reality remains that the number of Eligibility Officers (EOs) against the number of applicants is still objectively insufficient. This is clearly substantiated by the fact that at the end of September 2008, there were 8,691 cases pending to be decided.
Other problems related to refugees issues in Cyprus are the following:
- There is neither legal aid nor lawyer networks that provide legal aid for free. Coverage by NGOs is insufficient.
- The high number of asylum applicants has caused difficulties to the welfare to provide for the minimum reception conditions as set out in the Reception Condition Regulations of 2005.
- Labour offices are to refer asylum seekers to jobs but the number of referals is very low.
- Integration programs such as language and vocational training, appear to be insufficiently disseminated among asylum seekers and refugees. Moreover, the practical difficulties faced by refugees are not sufficiently taken into account when it comes to the organization of such programs.
- There are no alternatives to administrative detention.
- There is only one reception center in the country with a limited capacity to 80 people.
In principle, asylum-seekers are not denied access to Cyprus. Most asylum-seekers, however, do not try to enter the country through official channels, in order to avoid the risk of not being admitted. While the Asylum Service (the first instance body that examines asylum applications and the coordinating body on asylum seekers’ issues) has done considerable progress in setting up the structures and the processes to ensure quality decisions, the reality remains that the number of Eligibility Officers (EOs) against the number of applicants is still objectively insufficient. This is clearly substantiated by the fact that at the end of September 2008, there were 8,691 cases pending to be decided.
Other problems related to refugees issues in Cyprus are the following:
- There is neither legal aid nor lawyer networks that provide legal aid for free. Coverage by NGOs is insufficient.
- The high number of asylum applicants has caused difficulties to the welfare to provide for the minimum reception conditions as set out in the Reception Condition Regulations of 2005.
- Labour offices are to refer asylum seekers to jobs but the number of referals is very low.
- Integration programs such as language and vocational training, appear to be insufficiently disseminated among asylum seekers and refugees. Moreover, the practical difficulties faced by refugees are not sufficiently taken into account when it comes to the organization of such programs.
- There are no alternatives to administrative detention.
- There is only one reception center in the country with a limited capacity to 80 people.
written by UNHCR Representation in Cyprus
“Beggars for money or beggars for life?”
Τhe title of an article in the daily press a few weeks ago was quite alarming: asylum seekers (which the writer confusingly referred to as illegal migrants) from Iraq are on a daily basis begging for money from shop owners and people at main streets in Larnaca, while at the same time they are being hosted – at Government’s expense- at nearby hotels.
Asylum seekers, not being entitled to work, have under the refugee legislation the right to receive public allowance, so why were they begging? UNHCR through an NGO partner, the Future World Center, referred the issue to the Welfare office in Larnaca. Although such allegations had been made to the office by citizens, the welfare office was not aware of particular asylum seekers begging. “There might be people who are begging, but the people in the streets cannot know their status [i.e. if they are asylum seekers]” one welfare officer told the UN refugee agency.
A UNHCR team went to see with its own eyes. On that particular day, those alleged beggars were not there – at least at the streets named in the article. The team also went to visit one of the hotels where asylum seekers are staying, but no beggars were there either.
The UN refugee agency saw instead ordinary people, all asylum seekers from Iraq, most of them of Palestinian origin, from 18 to 55 years old.
Forced decision to leave
‘Nobody wanted to leave Iraq but we had to. All of us have at least one person in our families who died because of the endless bloodshed there [Iraq]. We were expecting our turn to die’ says a 32 year old doctor, who had been threatened by a fundamentalist Islamic group.
The sad reality described by the young doctor gave the chance to a 50-year-old father to tell his own tragedy: “I lost my 17-year-old son, who got really sick because of the trauma he suffered from the war…”, he said in agony for his 13 years old son, who is also severely traumatised and needs an urgent psychological care, after seeing his brother dying and after witnessing the kidnapping of his father.
Among Iraqi refugees there is widespread depression, anxiety and post-traumatic stress disorder, as indicated by a recent UNHCR survey, conducted among Iraqi refugees in Syria. This is linked to terrors endured before they fled Iraq : air bombardments, shelling or rocket attacks, car bombings, interrogation or harassment as well as torture by militias or other groups, including death threats are abnormal life experiences capable of causing a wide range of physical and psychological suffering.
While waiting for the decision on their asylum applications
In Cyprus, the examination of an asylum application may take 3 or more years.
The 32 year old doctor applied one year ago, but he has not been called for an interview. ‘I called the Asylum Service twice in January. They told me that by February they would invite me for an interview, but I’m still waiting’
“We want to move on with our lives. Life is put on pause until the asylum application is examined. It should be speedier so that we can take our decisions; to start working and rebuild our lives or go back, even if that would mean death. …’
Right to work?
The refugee legislation provides that asylum seekers have ‘... the right to apply for work permit or a public allowance under the relevant laws’
While waiting for the examination of their claim, asylum seekers are not allowed to work during the first 6 months after their arrival. Thus, during this period in which they are fully prohibited from working, they are entitled by EU law to be provided with at least, housing, food and clothing needs; the cost of these needs is to be covered by the public allowance that the Welfare office has to pay.
Not having the option to work, not having any other financial resources other than their lifesavings which are running out, all the some 50 Iraqi we met at this hotel applied to the welfare office for the public allowance:
“We are very well educated; we are engineers, architects, doctors, teachers, merchants, students. Why do we have to seat all day and be paid? We are not used to this kind of life. Why is the Cyprus Government not using us? We can contribute to the society and at the same time earn our own living and be able to live as we used to. Why are we being put in the margin? We did not commit any crime’ says a 30 year-ole engineer, who received his first public allowance after three months he applied.
Public allowance is not granted automatically upon the application for asylum. Asylum seekers need to apply to the welfare office and the examination of the application usually takes between 3-6 months, thus for this period asylum seekers are left without income.
According to a welfare officer, “all asylum seekers who are residing at hotels receive their benefits… [despite the delays]”.
Given the prohibition to work for the first six months and the EU law, all asylum seekers should be automatically granted with a welfare benefit, so as to be able to cover their basic housing, food and clothing needs. Therefore, the some 6,700 persons who applied for asylum in 2007 should all have been automatically provided with a welfare benefit for the first six months of their stay.
Despite the prevailing public opinion that all asylum seekers are receiving public allowance, the report of the General Auditor revealed that only 679 non-Cypriots (a category that does includes not only asylum seekers, but also refugees as well as other non-asylum related citizens) received public allowance in 2006. During 2006 some 4,500 persons applied for asylum.
Restrictive right to work after the 6 months
After the first six months, asylum seekers are allowed to work but only in the sectors of agriculture and farming.
“Why should I work in the agriculture sector? Some civil servants keep telling us to go back; there is no future for you here. If I go back I may die, but I prefer to die instead of being put in the corner and being forced not to work or to do a particular job which I’ve never done before” asks the young doctor, questioning the rationale of this restrictive labour policy.
The restrictive labour policy as regards the right to work of asylum seekers was condemned by the Ombudsperson in its recent report as one violating the labour principle of equal treatment of employees and a policy that forces a large group of foreigners of a particular legal status to work in the most adverse job sector, with wages which no unskilled local worker would accept. Ombudsperson viewed this policy as a deterrence measure of asylum applicationσ and as such as a policy that does not serve a lawful objective.
Right to be treated with respect
UNHCR didn’t need to ask them whether they were begging; it was obvious that they were not. We asked them if they knew about any Iraqi refugees in Larnaca who had been begging, but they didn’t: “We know many Iraqis who are staying in other hotels in Larnaca and nobody is begging” the young doctor told UNHCR.
“We come from a very rich country with so many opportunities and we are condemned to be caught in such tragic circumstances," one refugee told the UN refugee agency. "I hope things will improve, that peace will return and that we can finally go home." said the young doctor whose promising future had to be suspended because of being Sunni Muslim.
In the meantime they only want to be treated with dignity. “[Local] People are looking down to us. What have we done in order to deserve disrespect? The other day I went into a shop and the owner prevented me from entering his store. People think that we are criminals. But we are not; we are refugees, trying to gain back our lives…” says the doctor.
UNHCR estimates more than 4.5 million Iraqis have left their homes, many in dire need of humanitarian care. Of these, some 2.5 million Iraqis are displaced internally, while more than 2 million have fled to neighbouring states, particularly Syria , which hosts more than 1.5 million refugees and Jordan.
Α much smaller number managed to arrive in the industrialized countries, only 1%. Sweden was the first recipient of Iraqi asylum seekers in 2007.Cyprus hosts some 200 asylum seekers from Iraq and some 360 Iraqis more who have been recognised as being in need of international protection.
Asylum seekers, not being entitled to work, have under the refugee legislation the right to receive public allowance, so why were they begging? UNHCR through an NGO partner, the Future World Center, referred the issue to the Welfare office in Larnaca. Although such allegations had been made to the office by citizens, the welfare office was not aware of particular asylum seekers begging. “There might be people who are begging, but the people in the streets cannot know their status [i.e. if they are asylum seekers]” one welfare officer told the UN refugee agency.
A UNHCR team went to see with its own eyes. On that particular day, those alleged beggars were not there – at least at the streets named in the article. The team also went to visit one of the hotels where asylum seekers are staying, but no beggars were there either.
The UN refugee agency saw instead ordinary people, all asylum seekers from Iraq, most of them of Palestinian origin, from 18 to 55 years old.
Forced decision to leave
‘Nobody wanted to leave Iraq but we had to. All of us have at least one person in our families who died because of the endless bloodshed there [Iraq]. We were expecting our turn to die’ says a 32 year old doctor, who had been threatened by a fundamentalist Islamic group.
The sad reality described by the young doctor gave the chance to a 50-year-old father to tell his own tragedy: “I lost my 17-year-old son, who got really sick because of the trauma he suffered from the war…”, he said in agony for his 13 years old son, who is also severely traumatised and needs an urgent psychological care, after seeing his brother dying and after witnessing the kidnapping of his father.
Among Iraqi refugees there is widespread depression, anxiety and post-traumatic stress disorder, as indicated by a recent UNHCR survey, conducted among Iraqi refugees in Syria. This is linked to terrors endured before they fled Iraq : air bombardments, shelling or rocket attacks, car bombings, interrogation or harassment as well as torture by militias or other groups, including death threats are abnormal life experiences capable of causing a wide range of physical and psychological suffering.
While waiting for the decision on their asylum applications
In Cyprus, the examination of an asylum application may take 3 or more years.
The 32 year old doctor applied one year ago, but he has not been called for an interview. ‘I called the Asylum Service twice in January. They told me that by February they would invite me for an interview, but I’m still waiting’
“We want to move on with our lives. Life is put on pause until the asylum application is examined. It should be speedier so that we can take our decisions; to start working and rebuild our lives or go back, even if that would mean death. …’
Right to work?
The refugee legislation provides that asylum seekers have ‘... the right to apply for work permit or a public allowance under the relevant laws’
While waiting for the examination of their claim, asylum seekers are not allowed to work during the first 6 months after their arrival. Thus, during this period in which they are fully prohibited from working, they are entitled by EU law to be provided with at least, housing, food and clothing needs; the cost of these needs is to be covered by the public allowance that the Welfare office has to pay.
Not having the option to work, not having any other financial resources other than their lifesavings which are running out, all the some 50 Iraqi we met at this hotel applied to the welfare office for the public allowance:
“We are very well educated; we are engineers, architects, doctors, teachers, merchants, students. Why do we have to seat all day and be paid? We are not used to this kind of life. Why is the Cyprus Government not using us? We can contribute to the society and at the same time earn our own living and be able to live as we used to. Why are we being put in the margin? We did not commit any crime’ says a 30 year-ole engineer, who received his first public allowance after three months he applied.
Public allowance is not granted automatically upon the application for asylum. Asylum seekers need to apply to the welfare office and the examination of the application usually takes between 3-6 months, thus for this period asylum seekers are left without income.
According to a welfare officer, “all asylum seekers who are residing at hotels receive their benefits… [despite the delays]”.
Given the prohibition to work for the first six months and the EU law, all asylum seekers should be automatically granted with a welfare benefit, so as to be able to cover their basic housing, food and clothing needs. Therefore, the some 6,700 persons who applied for asylum in 2007 should all have been automatically provided with a welfare benefit for the first six months of their stay.
Despite the prevailing public opinion that all asylum seekers are receiving public allowance, the report of the General Auditor revealed that only 679 non-Cypriots (a category that does includes not only asylum seekers, but also refugees as well as other non-asylum related citizens) received public allowance in 2006. During 2006 some 4,500 persons applied for asylum.
Restrictive right to work after the 6 months
After the first six months, asylum seekers are allowed to work but only in the sectors of agriculture and farming.
“Why should I work in the agriculture sector? Some civil servants keep telling us to go back; there is no future for you here. If I go back I may die, but I prefer to die instead of being put in the corner and being forced not to work or to do a particular job which I’ve never done before” asks the young doctor, questioning the rationale of this restrictive labour policy.
The restrictive labour policy as regards the right to work of asylum seekers was condemned by the Ombudsperson in its recent report as one violating the labour principle of equal treatment of employees and a policy that forces a large group of foreigners of a particular legal status to work in the most adverse job sector, with wages which no unskilled local worker would accept. Ombudsperson viewed this policy as a deterrence measure of asylum applicationσ and as such as a policy that does not serve a lawful objective.
Right to be treated with respect
UNHCR didn’t need to ask them whether they were begging; it was obvious that they were not. We asked them if they knew about any Iraqi refugees in Larnaca who had been begging, but they didn’t: “We know many Iraqis who are staying in other hotels in Larnaca and nobody is begging” the young doctor told UNHCR.
“We come from a very rich country with so many opportunities and we are condemned to be caught in such tragic circumstances," one refugee told the UN refugee agency. "I hope things will improve, that peace will return and that we can finally go home." said the young doctor whose promising future had to be suspended because of being Sunni Muslim.
In the meantime they only want to be treated with dignity. “[Local] People are looking down to us. What have we done in order to deserve disrespect? The other day I went into a shop and the owner prevented me from entering his store. People think that we are criminals. But we are not; we are refugees, trying to gain back our lives…” says the doctor.
UNHCR estimates more than 4.5 million Iraqis have left their homes, many in dire need of humanitarian care. Of these, some 2.5 million Iraqis are displaced internally, while more than 2 million have fled to neighbouring states, particularly Syria , which hosts more than 1.5 million refugees and Jordan.
Α much smaller number managed to arrive in the industrialized countries, only 1%. Sweden was the first recipient of Iraqi asylum seekers in 2007.Cyprus hosts some 200 asylum seekers from Iraq and some 360 Iraqis more who have been recognised as being in need of international protection.
written in 2007 by UNHCR Representation in Cyprus
ASYLUM SEEKERS: WE NEED TO SHOW MORE UNDERSTANDING
written in June 2006
Sir,
I would like to comment on the recent letters regarding the issue of asylum seekers as written by Mr Epaminondas, “Asylum seekers fiasco”, June 4, and especially “Asylum seekers and the questions we need to ask”, June 21.
The scenario which Mr Epaminondas describes is unfortunately something that a lot of Cypriots seem to subscribe to, however, it lacks accuracy. International Organizations are not asking us to provide asylum unreservedly; they are merely asking us to listen to these people and to consider their situations, as some people have a valid fear for their life. (The definition of a refugee , for clarification, is someone who has crossed international borders due to a well-founded fear for their safety, and this fear may arise due to reasons such as their political or religious beliefs).
True, there are many who come to Cyprus for economic and call themselves refugees; however, it is important to distinguish between the two and to realize that the true refugees do indeed have a valid and well-founded fear for their lives because of circumstances in their home country, and have come to Cyprus to save their life. He argues that these people then “take to the streets trying to browbeat our administration into improving their living conditions”. Again, this is not the case; the reason why riots and demonstrations occur is because asylum seekers are simply asking for the government to consider their situations, and to provide them the basic rights as guaranteed to them by the Universal Declaration of Human Rights, the 1951 Refugee Convention, and Cypriot legislation itself.
In his first letter, dated June 4, Mr Epaminondas stated that “one must have the means to sustain oneself when travelling abroad, in someone else’s home one must at all times behave.” I would like to ask him how people who are fleeing for their lives, escaping persecution and evading death for reasons such as their religion or political involvement, to name a few, are to be expected to have the means to support themselves, when they leave their country with often only the clothes on their back? How are they supposed to come up with the finances or the social capital to start a new life if they come to a different country, expecting at the very least some understanding and compassion, and instead they are faced with people such as Mr Epaminondas who describe their actions of asking for their basic rights as “browbeating”? Also, since when is asking for one’s rights considered misbehaving?
I have no argument with Mr Epaminondas’ claim that a more effective system is needed to differentiate between economic immigrants and genuine asylum seekers, and also that Cypriot people have so far been tolerant for the most part of refugees and asylum seekers. Also, it is my opinion that economic immigrants who have come to Cyprus or go elsewhere should not abuse the institution of asylum if they are not true refugees. An improved asylum application process would allow the government to distinguish between true refugees and economic immigrants, and even if one in a thousand applicants turns out to be a true refugee, the entire process would be worth it just so that the life of a single person can be saved.
No one is accusing the Cypriot people of being intolerant; however, a little more understanding of these people’s situations and support for them to be able to start a new life in Cyprus, whether economically or socially, is not something that is too much to ask.
by Geetanjali Chopra, Nicosia
Letters at Cyprus Mail concerning asylum seekers
27 June 2006
Dear Editor,
Thank you for hosting in your newspaper an exchange of opinions between your readers on the interesting, yet admittedly hot, issue of asylum. I’m referring in particular, to the letter of Mr Achilles George Epaminondas on 4 and 21 of June 2006 and the letters of Mr Francesco di Lillo and Ms Geetanjali Chopra.
As the UN Refugee Agency Representation in Cyprus we would like to underscore that the institution of asylum, that has been in existence for more that 3.500 years, should under no circumstances be undermined. Although the world has evolved, scientific discoveries have been made, unfortunately, the refugee plight is still acute in our times; we continue witnessing through the media millions of images of people, including women and children, on their journey to exile, fleeing death and other flagrant violations of fundamental human rights. Indeed, the right to seek asylum and the duty to provide sanctuary to those in need are still very pertinent today.
It is true that we have been experiencing increased population movements due to radical changes in the international environment, whereby many times refugees move together with other groups of people (often termed as economic migrants or illegal immigrants). Does this mean that the institution of asylum should be compromised in any way? What should be the response of asylum countries?
The right to seek asylum is sacred and absolute, thus no exceptions to it can be made when someone is claiming to be a victim of persecution – his/her claim MUST be heard, because it can be a matter of life or death if the claim is true.
Cyprus at present hosts around 600 recognised refugees and more than 12,000 asylum seekers. True, the numbers of asylum seekers are big, but imagine what would have happened to those 600 if they never had the chance to have their claims heard. The reality is that there is only one way to distinguish those who fled because of fear from those who leave their countries for economic or other reasons; and this is the examination of each and every individual claim.
The institution of asylum is a basic tenet of democracy. Thus, financial or any other considerations, however legitimate they might be from the taxpayer’s point of view, can only be addressed within the parameters of the rule of law. As Ms Geetanjali rightly pointed out, more effective asylum systems need to be in place. In the case of Cyprus for example, more resources could be allocated to undertake the examination procedure of the 12,000 asylum applicants, with a view to expedite decisions while at the same time maintaining the quality and fairness of the decisions. This would be more cost effective than having to meet the cost of the administrative requirements pertaining to the asylum seekers’ rights for an extended period of time (e.g. repeated renewal of residence permits, processing of requests for social welfare, issuing of unemployment cards, processing of medical cared, etc). More expeditious decisions would also discourage individuals who are not genuine refugees from applying.
As we have just marked this year’s World Refugee Day, let’s try to remember EVERYDAY that those who flee fear do not have any other option than to escape. They left everything behind – their home, their possessions, their life. What they haven’t lost is HOPE. Hope that they will find a helping hand- starting from sympathy and understanding- to start all over again. Let’s not deprive them of their only remaining possession.
Thank you very much for your attention
UNHCR Representation in Cyprus
Πολιτογράφηση προσφύγων στην Κύπρο: μεταξύ νόμου και πράξης
Σεπτέμβριος 2007
« Η Κύπρος είναι η πατρίδα μου τώρα. Ζω για 10 χρόνια στην Κύπρο, εργάζομαι, πληρώνω τους φόρους μου χωρίς να δημιουργήσω ποτέ κανένα πρόβλημα … Δεν καταλαβαίνω γιατί δεν μου έδωσαν υπηκοότητα» αναρωτιέται ο Μ, πρόσφυγας από το Ιράκ, του οποίου η αίτηση για πολιτογράφηση απορρίφθηκε παρά το λευκό ποινικό μητρώο και τις καλύτερες συστάσεις από τον εργοδότη του. Το ίδιο ερώτημα παραμένει αναπάντητο για πολλούς άλλους πρόσφυγες που διαμένουν στην Κύπρο για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Η πολιτογράφηση ενός αλλοδαπού εμπίπτει στην αρμοδιότητα κάθε Κράτους. Ωστόσο, η κρατική αυτή διακριτική ευχέρεια περιορίζεται από διεθνείς και περιφερειακές συμβάσεις οι οποίες επιβάλλουν την υποχρέωση στα Κράτη να διευκολύνουν την πολιτογράφηση των προσφύγων.
Για τους αναγνωρισμένους πρόσφυγες (για τους οποίους οι συνθήκες στη χώρα καταγωγής τους δεν έχουν αλλάξει παρά το πέρασμα των χρόνων) ο τερματισμός του καθεστώτος του πρόσφυγα και η πλήρης ένταξή τους στην χώρα που τους φιλοξενεί είναι η πιο μόνιμη και πιο επιθυμητή λύση.
“ Όταν βρήκαμε καταφύγιο στην Κύπρο πριν από 14 χρόνια, ο μικρότερος μου γιος ήταν μόλις 2 μηνών. Τώρα μιλά μόνο Ελληνικά, όλοι του οι φίλοι είναι Κύπριοι και νιώθει Κύπριος. Η Κύπρος είναι πλέον η πατρίδα για όλη την οικογένεια. Εργαζόμαστε, έχουμε το δικό μας σπίτι και ζούμε όπως κάθε κανονικός και νομοταγής πολίτης. Γιατί θα πρέπει να ζούμε ως πρόσφυγες για το υπόλοιπο της ζωής μας;” διερωτάται ο Σ*, Σέρβος της Βοσνίας ο οποίος εγκατέλειψε τη χώρα του λόγω του πολέμου στις αρχές της δεκαετίας του ΄90.
Παρά το γεγονός ότι το προσφυγικό καθεστώς παρέχει ορισμένες εγγυήσεις, οι πρόσφυγες συνεχίζουν να είναι ευάλωτοι ελλείψει αποτελεσματικής ιθαγένειας. Ο πρόσφυγας δεν μπορεί να επιστρέψει στη χώρα καταγωγής του/της αλλά ούτε μπορεί να βασιστεί σε μία ολοκληρωμένη προστασία που συνήθως παρέχεται με την υπηκοότητα.
Όχι πια στην αβεβαιότητα
Αν ο Σ και η οικογένειά του πολιτογραφηθούν ως Κύπριοι δεν θα πρέπει να ανανεώνουν την «άδεια προσωρινής διαμονής ως πρόσφυγας» κάθε τρία χρόνια κι ούτε θα χρειαστεί να ξαναπεράσουν την αγωνία της απέλασης στην Βοσνία-Ερζεγοβίνη! Όταν ο Σ υπέβαλε την αίτηση για πολιτογράφηση πριν από τρία χρόνια, αντί να εξεταστεί το αίτημα για πολιτογράφηση, οι αρχές εξέτασαν το ενδεχόμενο ανάκλησης του προσφυγικού καθεστώτος με το δικαιολογητικό ότι ο πόλεμος στη Βοσνία είχε τελειώσει και παρά το γεγονός ότι η επιστροφή στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη είναι επικίνδυνη για ορισμένους επαναπατριζόμενους. Όσον αφορά τον Σ, είναι σχεδόν σε συντάξιμη ηλικία, χωρίς σπίτι ή άλλη περιουσία στην χώρα καταγωγής του για να επιστρέψει: ‘Πού θα πάω; Έχασα το σπίτι μου εκεί. Εδώ καταφέραμε να αγοράσουμε ένα διαμέρισμα και να χτίσουμε τη ζωή μας εδώ. Θα πρέπει να γίνουμε πρόσφυγες για τρίτη φορά;”
Για άλλους πρόσφυγες, η πολιτογράφηση ως Κύπριοι θα τους επέτρεπε πρόσβαση σε δικαιώματα τα οποία ως πρόσφυγες δεν έχουν. Για παράδειγμα, η δυνατότητα να ταξιδέψει με Κυπριακό Διαβατήριο θα σήμαινε πολλά για την M* από το Ιράν, η οποία δεν έχει δει την αδελφή της για χρόνια τώρα « Θα μπορούσα [με Κυπριακό διαβατήριο] να επισκεφθώ την αδελφή μου στη Γερμανία …» Το ταξιδιωτικό έγγραφο το οποίο εκδίδεται για τους πρόσφυγες σύμφωνα με τον περί Προσφύγων Νόμο δεν εξασφάλισε την απαιτούμενη βίζα για την Μ, αλλά ούτε και για τον K*, επίσης από το Ιράν που προσπάθησε να μεταβεί στην Ιρλανδία για να επισκεφθεί συγγενικό του πρόσωπο: “Είχα τα ταξιδιωτικά έγγραφα και το αεροπορικό εισιτήριο, αλλά δεν πήρα τη βίζα.”
Πολιτογράφηση σύμφωνα με τη Σύμβαση Προσφύγων 1951 και την Κυπριακή νομοθεσία
Αναγνωρίζοντας ότι η πολιτογράφηση αποτελεί το τελικό στάδιο της ένταξης, η Σύμβαση Προσφύγων 1951 υποχρεώνει τα κράτη να «διευκολύνουν στο μέτρο που αυτό είναι δυνατό» την πολιτογράφηση των προσφύγων «κάνοντας προσπάθεια να επιταχύνουν τη διαδικασία πολιτογράφησης …”
Η Κυπριακή νομοθεσία προβλέπει όπως πρόσωπο που διαμένει νόμιμα στην Κύπρο για περισσότερο από 5 ή 7 χρόνια (αν πρόκειται για αθλητές, τεχνικούς των σπορ ή για εργασία σε διεθνείς εταιρείες ή για εργασία για Κύπριους εργοδότες, κλπ.) μπορούν να κάνουν αίτηση για πολιτογράφηση.
Όσον αφορά τους πρόσφυγες, θα πρέπει να συμπληρώσουν 7 χρόνια νόμιμης διαμονής προκειμένου να τους επιτραπεί να υποβάλουν αίτηση, με το δικαιολογητικό ότι οι προσφυγικές άδειες παραμονής παρέχουν το δικαίωμα εργασίας (ερμηνεία η οποία δεν συμβαδίζει ούτε με το Άρθρο 34 της Σύμβασης – όπου αναφέρεται σε διευκόλυνση της πολιτογράφησης, κυρίως με την επιτάχυνσή της και όχι την επιβράδυνση- ούτε με τη νομοθεσία περί προσφύγων αφού οι άδειες παραμονής στους πρόσφυγες δίδονται επειδή κατέφυγαν στην Κύπρο να προστατεύσουν τη ζωή τους και τις βασικές τους ελευθερίες και όχι για να εργαστούν)
Μετά την υποβολή της αίτησης για πολιτογράφηση, ο αιτητής καλείται σε 2 συνεντεύξεις: μία στον Έπαρχο και μία στην Αστυνομία (Κλιμάκιο της Υπηρεσία Αλλοδαπών και Μετανάστευσης), οι συστάσεις των οποίων αποστέλλονται στη συνέχεια στο Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης (Κλάδος Ιθαγενειών). Το τελευταίο, με βάση το φάκελο εκδίδει τη δική του σύσταση η οποία υποβάλλεται τελικά στον Υπουργό Εσωτερικών ο οποίος έχει την εξουσία να αποφασίσει αν θα δώσει την υπηκοότητα.
Γίνεται στην Κύπρο «κάθε προσπάθεια για να επιταχυνθεί η διαδικασία πολιτογράφησης των προσφύγων» ;
Ο Σ υπέβαλε την αίτηση για πολιτογράφησή του το 2003, ύστερα από 10 χρόνια παραμονής στην Κύπρο. 3 χρόνια μετά κλήθηκε στην πρώτη του συνέντευξη, ενώ ακόμα δεν έχει κληθεί για τη δεύτερη συνέντευξη. «Μας είπαν ότι συνήθως χρειάζονται 3 χρόνια, αλλά πέρασαν τώρα 4 χρόνια και δεν έχουμε ακούσει ακόμα τίποτα …” ανέφερε η κόρη του Σ η οποία σπουδάζει σε χώρα της ΕΕ και σκοπεύει να κάνει αίτηση για πολιτογράφηση κατά τη διάρκεια των διακοπών των Χριστουγέννων.
Ωστόσο για τη Σου*, δικηγόρο από το Αφγανιστάν η οποία ζήτησε άσυλο στην Κύπρο ύστερα από απειλές εναντίον της ζωής της από το καθεστώς των Ταλιμπάν, “η αναμονή” κάθε άλλο παρά συνηθισμένη είναι για τη ζωή της “Η αναμονή είναι δύσκολη υπόθεση, αναστέλλει τη ζωή σου …” εξηγά η Σου. Έκανε αίτηση για πολιτογράφηση το 2006, αλλά όταν ζήτησε να μάθει για την υπόθεσή της τής είπαν ότι θα χρειαστούν 12 με 14 μήνες για να ληφθεί απόφαση.
Σύμφωνα με τη Νάντια *, πρόσφυγα από την Παλαιστίνη, της ανέφεραν από το Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης ότι στο παρών στάδιο λαμβάνονται αποφάσεις για υποθέσεις που υποβλήθηκαν το 2004. Η Νάντια υπέβαλε την αίτησή της το Μάρτιο 2006, επομένως η ζωή της θα πρέπει να «ανασταλεί» για τουλάχιστον 2 χρόνια.
‘Άπιαστο όνειρο ακόμα και για όσους πληρούν τα κριτήρια;
Ακόμα και αν ο αιτητής πληροί την προϋπόθεση των 7 χρόνων διαμονής και έχει καλές συστάσεις, η θετική απάντηση δεν είναι δεδομένη.
A.M.*, 37, Ιρακινός παντρεμένος με πρόσφυγα από την Παλαιστίνη, ζουν στην Κύπρο για 11 χρόνια, όπου και απέκτησαν 2 παιδιά. Υπέβαλε αίτηση για πολιτογράφηση το 2003 και απορρίφθηκε το 2006. Προσέφυγε στο Ανώτατο Δικαστήριο και κέρδισε το Μάιο 2007. Ο Δικαστής ανέφερε στην απόφασή του ότι παρόλο που η έγκριση της αίτησης ενός προσώπου είναι στη διακριτική ευχέρεια του Υπουργού, απαιτείται όπως ο Υπουργός συμμορφώνεται με τις αρχές του διοικητικού δικαίου περιλαμβανoμένης και της αρχής της καλής πίστης. Ο Δικαστής θεώρησε την απόφαση του Υπουργού ως ανεπαρκώς και/ή εσφαλμένως αιτιολογημένη, αφού στην απόφαση γινόταν αναφορά μόνο στην προϋπόθεση του καλού χαρακτήρα, χωρίς να παρέχεται αιτιολογία για το αντίθετο. Συγκεκριμένα, δεν υπήρχε καμία σύσταση μέσα στο φάκελο του αιτητή ότι ο ΑΜ δεν ήταν καλού χαρακτήρα – δύο συστάσεις ανέφεραν ρητώς ότι ήταν καλού χαρακτήρα και σύμφωνα με έκθεση της αστυνομίας δεν υπήρχαν οποιαδήποτε στοιχεία εις βάρος του αιτητή από πλευράς ασφάλειας του κράτους.
Παρά το γεγονός ότι η απόφαση του δικαστηρίου λήφθηκε πριν από 5 μήνες, δεν έχει εκδοθεί καινούργια απόφαση από πλευράς κράτους. “Πήγα στο γραφείο Μεταναστεύσεως να ρωτήσω κατά πόσο λήφθηκαν οποιαδήποτε μέτρα μετά την απόφαση του δικαστηρίου, αλλά μου είπαν να φύγω από το γραφείο και να μην ξαναπατήσω το πόδι μου εκεί.» , εξηγεί με πικρία ο ΑΜ.
Η Μοϊρα έμεινε άφωνη όταν ένας λειτουργός της δήλωσε (προφορικά) ότι η αίτησή της που υποβλήθηκε το 2004 απορρίφθηκε επειδή είναι πρόσφυγας και ως πρόσφυγας δεν δικαιούται πολιτογράφηση.
Η πολιτογράφηση ενός αλλοδαπού εμπίπτει στην αρμοδιότητα κάθε Κράτους. Ωστόσο, η κρατική αυτή διακριτική ευχέρεια περιορίζεται από διεθνείς και περιφερειακές συμβάσεις οι οποίες επιβάλλουν την υποχρέωση στα Κράτη να διευκολύνουν την πολιτογράφηση των προσφύγων.
Για τους αναγνωρισμένους πρόσφυγες (για τους οποίους οι συνθήκες στη χώρα καταγωγής τους δεν έχουν αλλάξει παρά το πέρασμα των χρόνων) ο τερματισμός του καθεστώτος του πρόσφυγα και η πλήρης ένταξή τους στην χώρα που τους φιλοξενεί είναι η πιο μόνιμη και πιο επιθυμητή λύση.
“ Όταν βρήκαμε καταφύγιο στην Κύπρο πριν από 14 χρόνια, ο μικρότερος μου γιος ήταν μόλις 2 μηνών. Τώρα μιλά μόνο Ελληνικά, όλοι του οι φίλοι είναι Κύπριοι και νιώθει Κύπριος. Η Κύπρος είναι πλέον η πατρίδα για όλη την οικογένεια. Εργαζόμαστε, έχουμε το δικό μας σπίτι και ζούμε όπως κάθε κανονικός και νομοταγής πολίτης. Γιατί θα πρέπει να ζούμε ως πρόσφυγες για το υπόλοιπο της ζωής μας;” διερωτάται ο Σ*, Σέρβος της Βοσνίας ο οποίος εγκατέλειψε τη χώρα του λόγω του πολέμου στις αρχές της δεκαετίας του ΄90.
Παρά το γεγονός ότι το προσφυγικό καθεστώς παρέχει ορισμένες εγγυήσεις, οι πρόσφυγες συνεχίζουν να είναι ευάλωτοι ελλείψει αποτελεσματικής ιθαγένειας. Ο πρόσφυγας δεν μπορεί να επιστρέψει στη χώρα καταγωγής του/της αλλά ούτε μπορεί να βασιστεί σε μία ολοκληρωμένη προστασία που συνήθως παρέχεται με την υπηκοότητα.
Όχι πια στην αβεβαιότητα
Αν ο Σ και η οικογένειά του πολιτογραφηθούν ως Κύπριοι δεν θα πρέπει να ανανεώνουν την «άδεια προσωρινής διαμονής ως πρόσφυγας» κάθε τρία χρόνια κι ούτε θα χρειαστεί να ξαναπεράσουν την αγωνία της απέλασης στην Βοσνία-Ερζεγοβίνη! Όταν ο Σ υπέβαλε την αίτηση για πολιτογράφηση πριν από τρία χρόνια, αντί να εξεταστεί το αίτημα για πολιτογράφηση, οι αρχές εξέτασαν το ενδεχόμενο ανάκλησης του προσφυγικού καθεστώτος με το δικαιολογητικό ότι ο πόλεμος στη Βοσνία είχε τελειώσει και παρά το γεγονός ότι η επιστροφή στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη είναι επικίνδυνη για ορισμένους επαναπατριζόμενους. Όσον αφορά τον Σ, είναι σχεδόν σε συντάξιμη ηλικία, χωρίς σπίτι ή άλλη περιουσία στην χώρα καταγωγής του για να επιστρέψει: ‘Πού θα πάω; Έχασα το σπίτι μου εκεί. Εδώ καταφέραμε να αγοράσουμε ένα διαμέρισμα και να χτίσουμε τη ζωή μας εδώ. Θα πρέπει να γίνουμε πρόσφυγες για τρίτη φορά;”
Για άλλους πρόσφυγες, η πολιτογράφηση ως Κύπριοι θα τους επέτρεπε πρόσβαση σε δικαιώματα τα οποία ως πρόσφυγες δεν έχουν. Για παράδειγμα, η δυνατότητα να ταξιδέψει με Κυπριακό Διαβατήριο θα σήμαινε πολλά για την M* από το Ιράν, η οποία δεν έχει δει την αδελφή της για χρόνια τώρα « Θα μπορούσα [με Κυπριακό διαβατήριο] να επισκεφθώ την αδελφή μου στη Γερμανία …» Το ταξιδιωτικό έγγραφο το οποίο εκδίδεται για τους πρόσφυγες σύμφωνα με τον περί Προσφύγων Νόμο δεν εξασφάλισε την απαιτούμενη βίζα για την Μ, αλλά ούτε και για τον K*, επίσης από το Ιράν που προσπάθησε να μεταβεί στην Ιρλανδία για να επισκεφθεί συγγενικό του πρόσωπο: “Είχα τα ταξιδιωτικά έγγραφα και το αεροπορικό εισιτήριο, αλλά δεν πήρα τη βίζα.”
Πολιτογράφηση σύμφωνα με τη Σύμβαση Προσφύγων 1951 και την Κυπριακή νομοθεσία
Αναγνωρίζοντας ότι η πολιτογράφηση αποτελεί το τελικό στάδιο της ένταξης, η Σύμβαση Προσφύγων 1951 υποχρεώνει τα κράτη να «διευκολύνουν στο μέτρο που αυτό είναι δυνατό» την πολιτογράφηση των προσφύγων «κάνοντας προσπάθεια να επιταχύνουν τη διαδικασία πολιτογράφησης …”
Η Κυπριακή νομοθεσία προβλέπει όπως πρόσωπο που διαμένει νόμιμα στην Κύπρο για περισσότερο από 5 ή 7 χρόνια (αν πρόκειται για αθλητές, τεχνικούς των σπορ ή για εργασία σε διεθνείς εταιρείες ή για εργασία για Κύπριους εργοδότες, κλπ.) μπορούν να κάνουν αίτηση για πολιτογράφηση.
Όσον αφορά τους πρόσφυγες, θα πρέπει να συμπληρώσουν 7 χρόνια νόμιμης διαμονής προκειμένου να τους επιτραπεί να υποβάλουν αίτηση, με το δικαιολογητικό ότι οι προσφυγικές άδειες παραμονής παρέχουν το δικαίωμα εργασίας (ερμηνεία η οποία δεν συμβαδίζει ούτε με το Άρθρο 34 της Σύμβασης – όπου αναφέρεται σε διευκόλυνση της πολιτογράφησης, κυρίως με την επιτάχυνσή της και όχι την επιβράδυνση- ούτε με τη νομοθεσία περί προσφύγων αφού οι άδειες παραμονής στους πρόσφυγες δίδονται επειδή κατέφυγαν στην Κύπρο να προστατεύσουν τη ζωή τους και τις βασικές τους ελευθερίες και όχι για να εργαστούν)
Μετά την υποβολή της αίτησης για πολιτογράφηση, ο αιτητής καλείται σε 2 συνεντεύξεις: μία στον Έπαρχο και μία στην Αστυνομία (Κλιμάκιο της Υπηρεσία Αλλοδαπών και Μετανάστευσης), οι συστάσεις των οποίων αποστέλλονται στη συνέχεια στο Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης (Κλάδος Ιθαγενειών). Το τελευταίο, με βάση το φάκελο εκδίδει τη δική του σύσταση η οποία υποβάλλεται τελικά στον Υπουργό Εσωτερικών ο οποίος έχει την εξουσία να αποφασίσει αν θα δώσει την υπηκοότητα.
Γίνεται στην Κύπρο «κάθε προσπάθεια για να επιταχυνθεί η διαδικασία πολιτογράφησης των προσφύγων» ;
Ο Σ υπέβαλε την αίτηση για πολιτογράφησή του το 2003, ύστερα από 10 χρόνια παραμονής στην Κύπρο. 3 χρόνια μετά κλήθηκε στην πρώτη του συνέντευξη, ενώ ακόμα δεν έχει κληθεί για τη δεύτερη συνέντευξη. «Μας είπαν ότι συνήθως χρειάζονται 3 χρόνια, αλλά πέρασαν τώρα 4 χρόνια και δεν έχουμε ακούσει ακόμα τίποτα …” ανέφερε η κόρη του Σ η οποία σπουδάζει σε χώρα της ΕΕ και σκοπεύει να κάνει αίτηση για πολιτογράφηση κατά τη διάρκεια των διακοπών των Χριστουγέννων.
Ωστόσο για τη Σου*, δικηγόρο από το Αφγανιστάν η οποία ζήτησε άσυλο στην Κύπρο ύστερα από απειλές εναντίον της ζωής της από το καθεστώς των Ταλιμπάν, “η αναμονή” κάθε άλλο παρά συνηθισμένη είναι για τη ζωή της “Η αναμονή είναι δύσκολη υπόθεση, αναστέλλει τη ζωή σου …” εξηγά η Σου. Έκανε αίτηση για πολιτογράφηση το 2006, αλλά όταν ζήτησε να μάθει για την υπόθεσή της τής είπαν ότι θα χρειαστούν 12 με 14 μήνες για να ληφθεί απόφαση.
Σύμφωνα με τη Νάντια *, πρόσφυγα από την Παλαιστίνη, της ανέφεραν από το Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης ότι στο παρών στάδιο λαμβάνονται αποφάσεις για υποθέσεις που υποβλήθηκαν το 2004. Η Νάντια υπέβαλε την αίτησή της το Μάρτιο 2006, επομένως η ζωή της θα πρέπει να «ανασταλεί» για τουλάχιστον 2 χρόνια.
‘Άπιαστο όνειρο ακόμα και για όσους πληρούν τα κριτήρια;
Ακόμα και αν ο αιτητής πληροί την προϋπόθεση των 7 χρόνων διαμονής και έχει καλές συστάσεις, η θετική απάντηση δεν είναι δεδομένη.
A.M.*, 37, Ιρακινός παντρεμένος με πρόσφυγα από την Παλαιστίνη, ζουν στην Κύπρο για 11 χρόνια, όπου και απέκτησαν 2 παιδιά. Υπέβαλε αίτηση για πολιτογράφηση το 2003 και απορρίφθηκε το 2006. Προσέφυγε στο Ανώτατο Δικαστήριο και κέρδισε το Μάιο 2007. Ο Δικαστής ανέφερε στην απόφασή του ότι παρόλο που η έγκριση της αίτησης ενός προσώπου είναι στη διακριτική ευχέρεια του Υπουργού, απαιτείται όπως ο Υπουργός συμμορφώνεται με τις αρχές του διοικητικού δικαίου περιλαμβανoμένης και της αρχής της καλής πίστης. Ο Δικαστής θεώρησε την απόφαση του Υπουργού ως ανεπαρκώς και/ή εσφαλμένως αιτιολογημένη, αφού στην απόφαση γινόταν αναφορά μόνο στην προϋπόθεση του καλού χαρακτήρα, χωρίς να παρέχεται αιτιολογία για το αντίθετο. Συγκεκριμένα, δεν υπήρχε καμία σύσταση μέσα στο φάκελο του αιτητή ότι ο ΑΜ δεν ήταν καλού χαρακτήρα – δύο συστάσεις ανέφεραν ρητώς ότι ήταν καλού χαρακτήρα και σύμφωνα με έκθεση της αστυνομίας δεν υπήρχαν οποιαδήποτε στοιχεία εις βάρος του αιτητή από πλευράς ασφάλειας του κράτους.
Παρά το γεγονός ότι η απόφαση του δικαστηρίου λήφθηκε πριν από 5 μήνες, δεν έχει εκδοθεί καινούργια απόφαση από πλευράς κράτους. “Πήγα στο γραφείο Μεταναστεύσεως να ρωτήσω κατά πόσο λήφθηκαν οποιαδήποτε μέτρα μετά την απόφαση του δικαστηρίου, αλλά μου είπαν να φύγω από το γραφείο και να μην ξαναπατήσω το πόδι μου εκεί.» , εξηγεί με πικρία ο ΑΜ.
Η Μοϊρα έμεινε άφωνη όταν ένας λειτουργός της δήλωσε (προφορικά) ότι η αίτησή της που υποβλήθηκε το 2004 απορρίφθηκε επειδή είναι πρόσφυγας και ως πρόσφυγας δεν δικαιούται πολιτογράφηση.
Η Μοϊρα αφού έχασε στον πόλεμο το σύζυγό της, τους γονείς της και το σπίτι της στη Βοσνία-Εερζεγοβίνη, ήρθε στην Κύπρο μαζί με τις κόρες της το 1997. Στην Κύπρο γνώρισε το δεύτερο της σύζυγο, από τη Βοσνία και το 2003 αναγνωρίστηκε ως πρόσφυγας. Η Μοϊρα, οι κόρες της καθώς και τα παιδιά του συζύγου της έκαναν αίτηση για πολιτογράφηση το 2004.
Ο Μόιρα δεν νοιάζεται για τη δική της υπόθεση, παρά την κατάφωρη παραβίαση του άρθρου 34 της Σύμβασης των Προσφύγων που βρίσκεται πίσω από την (προφορική) δήλωση του κρατικού λειτουργού.
“Για μένα αυτό που έχει σημασία είναι η αίτηση των παιδιών μου, τα οποία σπουδάζουν τώρα σε χώρα της ΕΕ. Όλοι τους είναι εξαίρετοι φοιτητές. Η μεγαλύτερη μου κόρη πήρε την υπηκοότητα, αλλά τα άλλα μας παιδιά ακόμη περιμένουν. Αν δεν πάρουν την υπηκοότητα θα πρέπει να πληρώσω 6,000 Ευρώ στο λογαριασμό του καθενός προκειμένου να εκδοθούν οι βίζες. Δεν μπορώ να πληρώσω όλο αυτό το ποσό μεμιάς», λέει η Μόιρα σε κατάσταση απελπισίας νιώθοντας να λήγει η προθεσμία καθώς και τα όνειρα των παιδιών της που αν δεν πάρουν την υπηκοότητα θα πρέπει να αναβάλουν τις σπουδές τους μέχρι να είναι σε θέση να πάρουν τις βίζες τους.
Η λίστα των προσφύγων που περιμένουν για χρόνια να πάρουν απάντηση στην αίτησή τους είναι μεγάλη, αλλά συνεχίζουν να ελπίζουν παρά τις εμπειρίες άλλων προσφύγων. « Δεν θα έκανε καμιά διαφορά για την Κύπρο να μου δώσει την υπηκοότητα, αλλά για μένα θα σήμαινε πολλά» λέει ένας πρόσφυγας. Εξάλλου, ο νόμος είναι σαφής - σε ένα Κράτος Δικαίου η διακριτική ευχέρεια που παρέχεται στο κράτος ασκείται μέσα σε συγκεκριμένα πλαίσια: της καλής πίστης.
* Αλλαγή ονομάτων
Από την Αντιπροσωπεία στην Κύπρο της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες
Naturalization of refugees in Cyprus: between the law and the practice
September 2007
“Cyprus is my country now. I’ve been living for 10 years in Cyprus, working and paying my taxes without creating any problem…I don’t understand why they don’t grant Cyprus citizenship to me” M, a refugee from Iraq, with impeccable conduct and excellent recommendations from his employer, wonders why his application for naturalization has been denied. This is a question that remains unanswered for many other refugees residing in Cyprus for a number of years.
Granting of national citizenship is a matter within the competence of each State. This national discretion is, however, limited by international and regional instruments that impose an obligation on States to facilitate the naturalization of refugees.
For recognized refugees (for whom the conditions in their country of origin as regards persecution had not changed after a number of years) ending their refugee status and integrating in their host country is the most durable and often most desirable long-term solution.
“When we fled to Cyprus almost 14 years ago, my youngest son was only 2 months old. Now he only speaks Greek, all his friends are Cypriots and he feels like a Cypriot. Cyprus is now the home for all of us. We are working, we own our own flat and we are living as normal and lawful citizens. Why do we need to live as refugees for the rest of our lives?” wonders S*, a Serb from Bosnia who fled his country during the war back in the 90’s.
Indeed, while refugee status offers certain guarantees, refugees continue to be vulnerable in that they lack an effective nationality. A refugee can neither return to his or her country of origin, nor rely on a fully comprehensive state protection normally attached to citizenship.
Not in a limbo anymore
If S and his family are naturalized they will not have to renew their “refugee temporary residence permit” every 3 years and they will never have to fear again that they will be sent back to BiH! When he applied for naturalization three years ago, the authorities instead of examining his naturalization request, considered revoking his refugee status on the ground that the war was over in Bosnia, despite the fact that return to BiH is precarious for some returnees. As for S, he is nearly at a retirement age, without any house or other property to return to: ‘Where will I go? I lost my house there. Here we own our own flat and our life is here’. ‘Am I expected to start my life for a third time?”
For other refugees, Cypriot naturalization would allow them access to certain rights that as refugees don’t have. For instance the ability to travel on a Cypriot passport would mean a lot to M* from Iran, who hasn’t seen her sister for ages “I would be able [with a Cypriot passport] to travel to Germany to visit my sister …” The refugee travel document issued under national refugee law has not allowed M* to get a visa for Germany neither for K*, from Iran as well who wanted to travel to Ireland to visit his relative: “I had my travel documents and my plane tickets but visa request was denied.”
1951 Refugee Convention on naturalization and Cyprus legislation
Recognizing that naturalization is the final stage of integration the 1951 Refugee Convention imposes an obligation on states to “facilitate as far as possible” the naturalization of refugees by “making every effort to expedite naturalization proceeding …”
Cyprus national law provides that any person legally residing in Cyprus for more than 5 years or 7 years (if they are sports players, sports technicians or coaches or work in International Business Companies, or work for Cypriot employers etc.) can apply for naturalization.
Refugees have been requested to complete 7 years of legal residency, before being allowed to submit an application, on the justification that the refugee residence permits entitle them to work, (an interpretation not in line with Article 34 of the Convention -which speaks about facilitation of naturalization, especially by expediting it, not delaying it-, neither with the refugee law in that that residence permit is granted to refugees not because they came to Cyprus to work but because they resorted to Cyprus to protect their lives and basic freedoms).
Further to the submission of the application for naturalization, the applicant is called for 2 interviews: at the District Officer and at the Immigration Police, the recommendations of which will then be sent to the Civil Registry and Migration Department (Section of Citizenships). The latter will reach a recommendation based on the file and this recommendation is then submitted to the Minister of Interior who has the discretionary power to decide whether to grant the citizenship or not.
Is ‘every effort to expedite naturalization proceedings’ for refugees in Cyprus made?
S applied for naturalization in 2003, after 10 years of residence in Cyprus. He was called for the first interview after three years, while still not called for the second interview. “They told us that it is normal to wait for 3 years to receive a decision, but it’s now 4 years and still we have received no news…” said his daughter who is now studying in an EU country and intends to apply for naturalization during the Christmas vacations.
However for Sue*, a lawyer from Afghanistan who sought protection in Cyprus after being threatened by the Taliban regime, “waiting” is anything but normal. “Waiting is difficult; it puts your life on hold …” said Sue. She applied for naturalization in 2006, but when she called to ask for her case she was told that it would take 12 to 14 months for a decision to be reached.
According to Nadia*, a refugee from Palestine, she was advised at the Migration office that decisions are currently taken on applications submitted in 2004. Nadia submitted her application in March 2006, thus her life must be put “on hold” for at least two years.
An elusive dream even for those who meet the requirements?
Even if an applicant meets the requirement of 7 years of residency and has good recommendations, a positive decision cannot be guaranteed.
A.M.*, a 37 Iraqi national married to A, Palestinian refugee have been residing in Cyprus for 11 years, while in the meantime their two kids were born. He applied for naturalization in 2003 and was rejected in 2006. He appealed before the Supreme Court and won in May 2007. The judge noted in his decision that although it was in the discretion of the Minister to grant citizenship, the Minister too is bound by the administrative law principle of "good faith". He found that the decision of the Minister was not duly reasoned, in that it only made reference to the requirement of good character, without providing justification to the contrary. There was not any recommendation in the file that AM was not of a good character; two authorities expressly stated that he was of a good character, and according to a police report there was no hint to indicate that he would be a threat to public security.
Even though the court decision came out 5 months ago, the Migration has not proceeded to issue a new decision.
“I went to the Immigration office to see whether any action has been taken after the court decision but I was told to leave the office and never go back again.” Says AM bitterly
Moira* did not know what to say when she was told by an officer (orally) that her application submitted back in 2004 was rejected because she is a refugee and refugees are not entitled to naturalization.
Moira* after losing her husband, her parents and her house in Bosnia and Herzegovina because of the war she came to Cyprus in 1997with her daughters to heal the wounds of her shattered life. In Cyprus she met her second husband, from Bosnia as well, and she got recognized as a refugee in 2003. Moira, her daughters and her husband’s kids applied for naturalization in 2004.
Despite the flagrant violation of Article 34 of the Refugee Convention that lies behind the (oral) officer’s statement, Moira does not care about her case. “What matters for me is the decision on my children’s applications who are now studying in an EU country. All of them are excellent students and no 1 in their classes. My oldest daughter got the nationality but the other two are still waiting. If they don’t get the nationality I will have to pay 6,000 EUR in the bank account of each in order for their visas to be issued. I cannot afford to pay this amount in one go” says Mira in desperation feeling that the deadline is nearly expiring, as well as the dreams of her children who if they don’t get the nationality, they will have to postpone their studies until they are able to get their students visa.
The list of refugees who are waiting for years to receive a reply on their application is long, but they are still hoping despite the experience of other refugees. ‘It would not make any difference for Cyprus to give me the status, whereas for me it would mean everything’ says a refugee. Besides, as it emanates from the law, in a State characterized by the rule of law the discretion vested on a State can only be exercised within certain margins: those of good faith.
*Names changed
by the Representation in Cyprus of the UNHCR
ACCEPTANCE? PERHAPS NOT TOO FAR AWAY.
by Dana Alikhani
Extreme voices in the discourse on migration highlight the so-called evils brought about by foreigners living in Cyprus, whilst on the other spectrum of this discourse commendable efforts have called for us to abandon xenophobia. Unfortunately though, merely drawing attention to the negatives within all of us could lead to an oversight of instances worth celebrating.
Abu is an asylum seeker from Ghana who faced difficulties when he first came to Cyprus. On three occasions he went to Paphos Gate Police Station to make an application for asylum and was told to leave. On the fourth occasion, Abu went back unknowingly wearing an APOEL football jersey given to him by a fellow Ghanaian. “I had no money when I first came to this place so my friend helped me out and gave me this t-shirt to wear. I didn’t even know what it was.” This time Abu’s reception at the police station was different. “I was standing there and an officer called me over, he told me to go with him to. I was very scared but he told me not to worry. When I got to his office he asked about my t-shirt and called over the other officers. They were very happy and took photos of me with their mobile”. The officers took Abu’s asylum application from him and gave him his confirmation letter right there and then. “APOEL helped my entrance into Cyprus. Now it is my favourite team” he states. This shows how a simple commodity such as a football t-shirt can have a great impact on a police officer’s mind and in turn impact an African asylum seeker’s daily struggle. However rather than see this at face value; signifying the blatantly incorrect behaviour of the police officers not taking Abu’s application on the first occasion, perhaps we should see it as a means of cultural dialogue emerging through the most simple of means. If Abu sees APOEL as his entrance ticket of acceptance into Cypriot society, then so be it. It is indeed unfortunate that he would need such a voucher of acceptance anyway but the truth is that the outcome of the story is a positive one and Abu has been content in Cyprus ever since. If only police officers such as the one in the story learnt from this instance by becoming more open to other asylum seekers, even when they are not wearing a marker they identify with. We can only hope.
Today’s globalized age unfortunately does not mean that cross-cultural discrepancies have been abandoned for a greater understanding of “others”. Unfortunately that would be way too idealistic. There appear to be inconsistencies in our acceptance of what is “foreign”. It has become fashionable to dine on sushi in one of the many Japanese restaurants that dot our city’s landscape. On the other hand others regard Nicosia’s charming old town with disdain because it has been taken over by “foreigners” or even more concisely “Asians” who are destroying the character within the city’s walls. Who defines this “character” expecting it to be timeless? Thus our society is perceived as being opposed to multiculturalism. The picture that is painted is a bleak one of prejudice on behalf of mainstream society and a sense of rejection on behalf of the migrants wishing to settle in it. These migrants abandon their homes for reasons we owe it to them to be sensitive to. When one’s image of “home” is tarnished, people cross borders and settle in new, often very different places. However there is an important distinction between asylum seekers: those who flee out of necessity, for their lives and economic migrants, who leave for better opportunities. Part of the ongoing discourse of “aliens” in Cyprus should be to free ourselves of the prejudices that lump all foreigners together in one category, or as abusers of the system.
Perhaps it would appear easy for these “aliens” to resent this host society, being far away from your homeland out of necessity, living in fear of being sent home and feeling rejected by the society you wish you could call home. What is sought is merely acceptance on behalf of this host society. The truth is that, despite any hurdles they may have experienced, most asylum seekers are not negative in any way about Cyprus or Cypriots. One asylum seeker, a single mother of three residing at the Kofinou Asylum Reception Centre said that she felt Cypriots had been very kind to her. When she was lost one day and could not find her way back to the remote Kofinou centre, she hitchhiked and was given a lift back to the centre by a group of strangers. Regardless of whether this is an exception or the norm, it enable us to see that this benevolence exists. This is how change emerges. If we merely focus on the negativity within all of us we may end up trapped in a vicious cycle that perpetuates difference.
The story of a Nicosia public primary school teacher keen to integrate one of her students is one such instance of benevolence. The teacher had a boy of seven years of age in her class, a refugee of Middle Eastern origin who had been teased and bullied by the other children for being so different. As a result the teacher felt she should learn everything she possibly could about the boy’s country. She went to a shop selling Middle Eastern goods and was given books and materials on the boy’s country and cultural practices. This culminated in a class presentation where the young boy was turned into the star of the hour. Various intricacies about the boy’s culture were taught to the class, ending in a feast of traditional foods much to the delight of the other children. The schoolteacher’s positive initiative, served the purpose of arousing the curiosity of her other students and effectively turned the boy’s previously highlighted differences into a positive advantage.
Thus change can be brought about using the most simplistic of tools. If more of us subscribed to these tools to learn more about “others” living amongst us then perhaps we could glean from our differences to show how our cultural quirks are worth celebrating. Let’s celebrate our freedom to be you and me. In our context this also applies to people of different backgrounds. Examples here in Cyprus have shown that despite the negative odds, instances of positivity do exist. There are opposing cultural poles in every multi-cultural society but what about gleaning from the opposing pole in order to advance? Surely the advent of multiculturalism in Cyprus should be a cause for celebration. The reality is not as straightforward as it sounds, however that does not mean that we should give up trying.
Άρθρα στην Εφημερίδα σας αναφορικά με τα θέματα της μετανάστευσης και του ασύλου
30 Αυγούστου 2007
Αγαπητέ κ. Παράσχο,
Εκτιμούμε ιδιαίτερα το γεγονός ότι φιλοξενείται στην εφημερίδα σας ανταλλαγή απόψεων των πολιτών στα ενδιαφέροντα, ωστόσο καυτά θέματα της μετανάστευσης και του ασύλου. Αναφερόμαστε συγκεκριμένα στα άρθρα του κ. Αρσαλίδη στις 17 Ιουνίου 2007 και της κας Μιτσίδου, στις 18 Ιουλίου 2007.
Παρακαλούμε όπως μας επιτρέψετε να κάνουμε κάποιες παρατηρήσεις, ως Αντιπροσωπεία στην Κύπρο της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες :
Σε μία εποχή όπου το παγκόσμιο φαινόμενο των μετακινήσεων πληθυσμών ολοένα και αυξάνεται, άλλο τόσο αυξάνονται και οι ανησυχίες που αφορούν τη μετανάστευση και εθνική συνοχή. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, η μεταναστευτική πολιτική και τα σύνορα σφίγγουν σε τέτοιο βαθμό που πολλές φορές εμποδίζουν την είσοδο ακόμα και σε αυτούς που χρειάζονται απεγνωσμένα άσυλο και προστασία. Γι αυτό το λόγο αποκτά ιδιαίτερη σημασία να υπογραμμίσουμε ότι ανάμεσα στις μεγάλες μετακινήσεις πληθυσμών παγκοσμίως υπάρχει μία ομάδα ανθρώπων οι οποίοι αναγκάστηκαν να μετακινηθούν, οι οποίοι δεν είχαν άλλη επιλογή από τη φυγή. Είναι επίσης αναγκαίο να υπογραμμίσουμε ότι η διεθνής κοινότητα ανέλαβε σαφή και απόλυτη υποχρέωση να τους παρέχει προστασία.
40 εκατομμύρια άνθρωποι είναι σήμερα εκτοπισμένοι από τα σπίτια τους και οι αριθμοί δυστυχώς φαίνεται ότι ολοένα θα αυξάνονται. Ανάμεσα στα 40 εκατομμύρια υπάρχουν διάφορες ομάδες οι οποίες έχουν ανάγκη προστασίας και εδώ αναφέρουμε μόνο τρεις ομάδες, οι οποίες καταδεικνύουν το μέγεθος του εκτοπισμού στην εποχή μας. Σύμφωνα με πρόσφατες στατιστικές της Ύπατης Αρμοστείας, ο αριθμός των προσφύγων που εμπίπτουν στους όρους εντολής του Οργανισμού έφτασε τα 10 εκατομμύρια, τον υψηλότερο αριθμό από το 2002, σημειώνοντας αύξηση 14 % από πέρυσι*. Η αύξηση οφείλεται κατά κύριο λόγο στην κατάσταση που επικρατεί στο Ιράκ, όπου μέχρι το τέλος του 2006 εξανάγκασε μέχρι και 1.5 εκατομμύριο ιρακινών να αναζητήσουν προστασία σε άλλες χώρες, κυρίως στην Συρία και την Ιορδανία. Άλλες προσφυγικές ομάδες κατά το 2006 είναι οι Αφγανοί, Σουδανοί, Σομαλοί, από την Δημοκρατία του Κονγκό και το Μπουρούντι. Επιπρόσθετα, ο συνολικός αριθμός των εσωτερικά εκτοπισθέντων (ΕΕ) ** παγκοσμίως υπολογίστηκε στο τέλος του 2006 ότι ανέρχεται στα 24.5 εκατομμύρια. Επιπλέον, περίπου 600,000 αιτούντες άσυλο ***καταγράφηκαν παγκοσμίως το 2006. Οι περισσότερες αιτήσεις υποβλήθηκαν στην Ευρώπη(299,000), ακολουθεί η Αφρική (159,000), η Αμερική (78,000), Ασία (53,500), και Ωκεανία (7,100). Θα πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι το μεγαλύτερο μερίδιο από τις χώρες που φιλοξενούν πρόσφυγες το κατέχει το Πακιστάν και το Ιράν, οι οποίες μέχρι το τέλος του 2006 φιλοξενούσαν το 20 % του παγκόσμιου προσφυγικού πληθυσμού.
Είναι επομένως φανερό ότι ο θεσμός του ασύλου ο οποίος υπάρχει εδώ και 3.500 χρόνια, δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να υπονομευθεί. Το δικαίωμα αναζήτησης ασύλου και η υποχρέωση παροχής προστασίας σ’ αυτούς που την χρειάζονται εξακολουθεί να είναι στις μέρες μας επιτακτική ανάγκη. Το δικαίωμα αναζήτησης ασύλου είναι ιερό και απόλυτο, επομένως δεν μπορούν να υπάρξουν εξαιρέσεις σε άτομα τα οποία ισχυρίζονται ότι είναι θύματα δίωξης – κάθε αίτηση ασύλου ΠΡΕΠΕΙ να εξεταστεί, επειδή πρόκειται για ζήτημα ζωής ή θανάτου αν το αίτημα είναι αληθές.
Στην Κύπρο διαμένουν σήμερα περίπου 900 αναγνωρισμένοι πρόσφυγες και περισσότεροι από 10,000 αιτούντες άσυλο (των οποίων το αίτημα εκκρεμεί εξέτασης από την Υπηρεσία Ασύλου και την Αναθεωρητική Αρχή). Είναι αλήθεια ότι ο αριθμός των αιτούντων άσυλο είναι μεγάλος, αλλά φανταστείτε τι θα γινόταν αν δεν δινόταν η ευκαιρία στους 900 πρόσφυγες να εξεταστούν τα αιτήματά τους. Η πραγματικότητα είναι ότι μόνο ένας τρόπος υπάρχει να διαχωρίσει κανείς τους ανθρώπους που εγκαταλείπουν τη χώρα τους λόγω φόβου, από τους ανθρώπους που φεύγουν για οικονομικούς ή άλλους λόγους – και ο τρόπος αυτός είναι η εξέταση του κάθε αιτήματος ξεχωριστά. Παρόλο που δεν είναι εύκολο, είναι ωστόσο εφικτό να αναγνωριστούν οι πρόσφυγες ανάμεσα στις μικτές μεταναστευτικές ομάδες και αυτό πρέπει να γίνει με βάση τη διαδικασία ασύλου που προβλέπει η νομοθεσία.
Ο θεσμός του ασύλου είναι βασική αρχή της δημοκρατίας. Επομένως, ανησυχίες για εθνική συνοχή, για ικανότητα υποδοχής και απορρόφησης μεγάλου αριθμού, μπορούν να αντιμετωπιστούν μέσα στα πλαίσια του κράτους δικαίου. Η Κυπριακή Δημοκρατία δεσμεύεται από τη Διεθνή Σύμβαση για τους Πρόσφυγες του 1951 καθώς επίσης και από το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο για το άσυλο, όλα νομικά εργαλεία τα οποία προσδιορίζουν τα επίπεδα που θα πρέπει να τηρούν τα Κράτη για την αποτελεσματική προστασία των προσφύγων. Η Κύπρος έχει ψηφίσει τη δική της νομοθεσία περί Προσφύγων στην οποία αποτυπώνονται οι διατάξεις της Σύμβασης του 1951, και στην οποία έχει μεταφερθεί το σχετικό Ευρωπαϊκό κεκτημένο. Με βάση τη νομοθεσία, πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο αποκτούν συγκεκριμένα δικαιώματα τα οποία θα τους επιτρέψουν να ζήσουν μία αξιοπρεπή ζωή (το δικαίωμα να διαμένουν νόμιμα, το δικαίωμα εργασίας, το δικαίωμα σε δημόσιο βοήθημα αν δεν υπάρχει εργασία, δικαίωμα σε δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη αν δεν υπάρχουν επαρκείς πόροι, πρόσβαση σε δημόσια σχολεία) Ωστόσο, υπάρχουν πολλά εμπόδια στην αποτελεσματική εφαρμογή των εν λόγω δικαιωμάτων. Πολυάριθμα παράπονα έχουν γίνει από αιτούντες άσυλο και πρόσφυγες αναφορικά με το δημόσιο βοήθημα, το οποίο είτε δεν λαμβάνουν καθόλου ή δεν λαμβάνουν σε τακτά χρονικά διαστήματα, με αποτέλεσμα να μένουν ουσιαστικά άποροι. Σε μια προσπάθεια να μειωθεί ο αριθμός των αιτήσεων ασύλου που υποβάλλονται από ανθρώπους οι οποίοι καταφεύγουν στο θεσμό του ασύλου προκειμένου να παρατείνουν τη διαμονή και εργασία τους στην Κύπρο, η Κυβέρνηση περιόρισε το δικαίωμα εργασίας των αιτούντων άσυλο στους τομείς της γεωργίας και κτηνοτροφίας, τομείς οι οποίοι δεν μπορούν να απορροφήσουν και τους 10,000 αιτούντες άσυλο. Το αποτέλεσμα είναι ότι η πλειοψηφία των αιτούντων άσυλο ζουν κάτω από απέλπιδες συνθήκες καθώς δεν μπορούν να εργαστούν και στην πράξη πολύ λίγοι έχουν πρόσβαση σε δημόσιο βοήθημα.
Είναι αληθές ότι η Κύπρος φιλοξενεί ένα μεγάλο αριθμό αιτούντων άσυλο και ότι δεν είναι όλοι πραγματικοί πρόσφυγες, αλλά αυτή είναι η πραγματικότητα παγκοσμίως και όχι μόνο στην Κύπρο. Πραγματικότητα είναι επίσης και το γεγονός ότι σε ορισμένες χώρες πραγματικοί πρόσφυγες δεν υποβάλλουν αιτήσεις ασύλου επειδή δεν εμπιστεύονται το σύστημα του ασύλου. Το θέμα του ασύλου και της μετανάστευσης άρχισε να αποτελεί μέρος της δημόσιας συζήτησης στην Κύπρο όταν παρατηρήθηκε ραγδαία αύξηση των αιτήσεων ασύλου το 2003, σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Υπάρχουν τρόποι να αντιμετωπισθεί το φαινόμενο της «κατάχρησης» του θεσμού του ασύλου μέσα στα πλαίσια του νόμου, και σε καμία περίπτωση οι περιοριστικές πολιτικές, οι οποίες εν πάση περιπτώσει υπονομεύουν την αποτελεσματική προστασίας των πραγματικών προσφύγων, δεν αποτελούν τη λύση****. Για παράδειγμα, η πρόσληψη περισσότερων λειτουργών που εξετάζουν αιτήσεις ασύλου, θα μπορούσε να αυξήσει τον αριθμό των αποφάσεων και επομένως να επιταχυνθεί η διαδικασία (χωρίς ωστόσο να μειωθούν τα επίπεδα ποιότητας και δικαιοσύνης στις αποφάσεις). Μία τέτοια προσπάθεια θα ήταν και πιο οικονομική, αν αναλογιστεί κανείς το κόστος στη διοίκηση που περιλαμβάνει η εφαρμογή των δικαιωμάτων των αιτούντων άσυλο για παρατεταμένες χρονικές περιόδους (όπως π.χ. οι συνεχείς ανανεώσεις αδειών παραμονής, η επεξεργασία αιτήσεων για δημόσιο βοήθημα, η έκδοση καρτών ανεργίας και καρτών νοσηλείας, κλπ). Πιο γρήγορες διαδικασίες θα απέτρεπαν άτομα τα οποία δεν είναι πραγματικοί πρόσφυγες από το να υποβάλουν αιτήσεις ασύλου. Επίσης, η πιστή εφαρμογή του κοινοτικού κεκτημένου αναφορικά με την μετανάστευση (π.χ. η οδηγία για το καθεστώς των επί μακρόν διαμενόντων, η οδηγία για τους φοιτητές – υπηκόους τρίτων χωρών) θα μπορούσε να αποτρέψει στην υποβολή καταχρηστικών αιτήσεων ασύλου, αφού θα έδιδε τη σωστή εναλλακτική σε οικονομικούς μετανάστες ή φοιτητές – υπηκόους τρίτων χωρών, οι οποίοι δεν θα χρειάζονταν πλέον να καταφεύγουν στο θεσμό του ασύλου, προκειμένου να παρατείνουν τη νόμιμη διαμονή και εργασία τους στην Κύπρο.
Η μετανάστευση και το άσυλο υπάρχουν από την εποχή που δημιουργήθηκε ο άνθρωπος και οι αριθμοί τείνουν να αυξάνονται τόσον όσον αφορά την εκούσια μετανάστευση όσο και τον εκτοπισμό. Η Κύπρος λόγω ποικίλλων λόγων δεν θα μπορούσε να παραμείνει ανέπαφη από αυτή την πραγματικότητα. Μία πραγματικότητα η οποία μπορεί να αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά μέσω της μεταναστευτικής νομοθεσίας και της εποικοδομητικής διαχείρισης του συστήματος ασύλου.
Σας ευχαριστούμε για την προσοχή σας.
Αντιπροσωπεία στην Κύπρο της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες
* Ο αριθμός αυτός δεν περιλαμβάνει τα 4.3 εκατομμύρια Παλαιστίνιους πρόσφυγες οι οποίοι εμπίπτουν στους όρους εντολής της UNRWA (Υπηρεσία Αρωγής και Έργων για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες της Εγγύς Ανατολής)
** Εσωτερικά εκτοπισμένοι είναι οι άνθρωποι οι οποίοι εγκατέλειψαν τις εστίες λόγων απειλών εναντίον της ασφάλειάς τους, αλλά δεν έχουν περάσει διεθνή αναγνωρισμένα σύνορα, ενώ οι πρόσφυγες αφού εγκαταλείψουν τη χώρα τους λόγω δίωξης καταφεύγουν σε άλλες χώρες προκειμένου να βρουν προστασία
*** Όταν άνθρωποι εγκαταλείπουν τη χώρα τους και αναζητούν άσυλο σε άλλο κράτος, συχνά θα πρέπει να υποβάλουν αίτηση ασύλου, προκειμένου να αναγνωριστούν ότι έχουν ανάγκη διεθνούς προστασίας και να τους δοθεί τόσο η νομική όσο και κοινωνική βοήθεια που δικαιούνται.
**** Οι στατιστικές κατά μήνα από τον Ιανουάριο – Ιούνιο 2007 δείχνουν αύξηση σε σχέση με την ίδια περίοδο το 2006.
Subscribe to:
Posts (Atom)
