30 Αυγούστου 2007
Αγαπητέ κ. Παράσχο,
Εκτιμούμε ιδιαίτερα το γεγονός ότι φιλοξενείται στην εφημερίδα σας ανταλλαγή απόψεων των πολιτών στα ενδιαφέροντα, ωστόσο καυτά θέματα της μετανάστευσης και του ασύλου. Αναφερόμαστε συγκεκριμένα στα άρθρα του κ. Αρσαλίδη στις 17 Ιουνίου 2007 και της κας Μιτσίδου, στις 18 Ιουλίου 2007.
Παρακαλούμε όπως μας επιτρέψετε να κάνουμε κάποιες παρατηρήσεις, ως Αντιπροσωπεία στην Κύπρο της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες :
Σε μία εποχή όπου το παγκόσμιο φαινόμενο των μετακινήσεων πληθυσμών ολοένα και αυξάνεται, άλλο τόσο αυξάνονται και οι ανησυχίες που αφορούν τη μετανάστευση και εθνική συνοχή. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, η μεταναστευτική πολιτική και τα σύνορα σφίγγουν σε τέτοιο βαθμό που πολλές φορές εμποδίζουν την είσοδο ακόμα και σε αυτούς που χρειάζονται απεγνωσμένα άσυλο και προστασία. Γι αυτό το λόγο αποκτά ιδιαίτερη σημασία να υπογραμμίσουμε ότι ανάμεσα στις μεγάλες μετακινήσεις πληθυσμών παγκοσμίως υπάρχει μία ομάδα ανθρώπων οι οποίοι αναγκάστηκαν να μετακινηθούν, οι οποίοι δεν είχαν άλλη επιλογή από τη φυγή. Είναι επίσης αναγκαίο να υπογραμμίσουμε ότι η διεθνής κοινότητα ανέλαβε σαφή και απόλυτη υποχρέωση να τους παρέχει προστασία.
40 εκατομμύρια άνθρωποι είναι σήμερα εκτοπισμένοι από τα σπίτια τους και οι αριθμοί δυστυχώς φαίνεται ότι ολοένα θα αυξάνονται. Ανάμεσα στα 40 εκατομμύρια υπάρχουν διάφορες ομάδες οι οποίες έχουν ανάγκη προστασίας και εδώ αναφέρουμε μόνο τρεις ομάδες, οι οποίες καταδεικνύουν το μέγεθος του εκτοπισμού στην εποχή μας. Σύμφωνα με πρόσφατες στατιστικές της Ύπατης Αρμοστείας, ο αριθμός των προσφύγων που εμπίπτουν στους όρους εντολής του Οργανισμού έφτασε τα 10 εκατομμύρια, τον υψηλότερο αριθμό από το 2002, σημειώνοντας αύξηση 14 % από πέρυσι*. Η αύξηση οφείλεται κατά κύριο λόγο στην κατάσταση που επικρατεί στο Ιράκ, όπου μέχρι το τέλος του 2006 εξανάγκασε μέχρι και 1.5 εκατομμύριο ιρακινών να αναζητήσουν προστασία σε άλλες χώρες, κυρίως στην Συρία και την Ιορδανία. Άλλες προσφυγικές ομάδες κατά το 2006 είναι οι Αφγανοί, Σουδανοί, Σομαλοί, από την Δημοκρατία του Κονγκό και το Μπουρούντι. Επιπρόσθετα, ο συνολικός αριθμός των εσωτερικά εκτοπισθέντων (ΕΕ) ** παγκοσμίως υπολογίστηκε στο τέλος του 2006 ότι ανέρχεται στα 24.5 εκατομμύρια. Επιπλέον, περίπου 600,000 αιτούντες άσυλο ***καταγράφηκαν παγκοσμίως το 2006. Οι περισσότερες αιτήσεις υποβλήθηκαν στην Ευρώπη(299,000), ακολουθεί η Αφρική (159,000), η Αμερική (78,000), Ασία (53,500), και Ωκεανία (7,100). Θα πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι το μεγαλύτερο μερίδιο από τις χώρες που φιλοξενούν πρόσφυγες το κατέχει το Πακιστάν και το Ιράν, οι οποίες μέχρι το τέλος του 2006 φιλοξενούσαν το 20 % του παγκόσμιου προσφυγικού πληθυσμού.
Είναι επομένως φανερό ότι ο θεσμός του ασύλου ο οποίος υπάρχει εδώ και 3.500 χρόνια, δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να υπονομευθεί. Το δικαίωμα αναζήτησης ασύλου και η υποχρέωση παροχής προστασίας σ’ αυτούς που την χρειάζονται εξακολουθεί να είναι στις μέρες μας επιτακτική ανάγκη. Το δικαίωμα αναζήτησης ασύλου είναι ιερό και απόλυτο, επομένως δεν μπορούν να υπάρξουν εξαιρέσεις σε άτομα τα οποία ισχυρίζονται ότι είναι θύματα δίωξης – κάθε αίτηση ασύλου ΠΡΕΠΕΙ να εξεταστεί, επειδή πρόκειται για ζήτημα ζωής ή θανάτου αν το αίτημα είναι αληθές.
Στην Κύπρο διαμένουν σήμερα περίπου 900 αναγνωρισμένοι πρόσφυγες και περισσότεροι από 10,000 αιτούντες άσυλο (των οποίων το αίτημα εκκρεμεί εξέτασης από την Υπηρεσία Ασύλου και την Αναθεωρητική Αρχή). Είναι αλήθεια ότι ο αριθμός των αιτούντων άσυλο είναι μεγάλος, αλλά φανταστείτε τι θα γινόταν αν δεν δινόταν η ευκαιρία στους 900 πρόσφυγες να εξεταστούν τα αιτήματά τους. Η πραγματικότητα είναι ότι μόνο ένας τρόπος υπάρχει να διαχωρίσει κανείς τους ανθρώπους που εγκαταλείπουν τη χώρα τους λόγω φόβου, από τους ανθρώπους που φεύγουν για οικονομικούς ή άλλους λόγους – και ο τρόπος αυτός είναι η εξέταση του κάθε αιτήματος ξεχωριστά. Παρόλο που δεν είναι εύκολο, είναι ωστόσο εφικτό να αναγνωριστούν οι πρόσφυγες ανάμεσα στις μικτές μεταναστευτικές ομάδες και αυτό πρέπει να γίνει με βάση τη διαδικασία ασύλου που προβλέπει η νομοθεσία.
Ο θεσμός του ασύλου είναι βασική αρχή της δημοκρατίας. Επομένως, ανησυχίες για εθνική συνοχή, για ικανότητα υποδοχής και απορρόφησης μεγάλου αριθμού, μπορούν να αντιμετωπιστούν μέσα στα πλαίσια του κράτους δικαίου. Η Κυπριακή Δημοκρατία δεσμεύεται από τη Διεθνή Σύμβαση για τους Πρόσφυγες του 1951 καθώς επίσης και από το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο για το άσυλο, όλα νομικά εργαλεία τα οποία προσδιορίζουν τα επίπεδα που θα πρέπει να τηρούν τα Κράτη για την αποτελεσματική προστασία των προσφύγων. Η Κύπρος έχει ψηφίσει τη δική της νομοθεσία περί Προσφύγων στην οποία αποτυπώνονται οι διατάξεις της Σύμβασης του 1951, και στην οποία έχει μεταφερθεί το σχετικό Ευρωπαϊκό κεκτημένο. Με βάση τη νομοθεσία, πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο αποκτούν συγκεκριμένα δικαιώματα τα οποία θα τους επιτρέψουν να ζήσουν μία αξιοπρεπή ζωή (το δικαίωμα να διαμένουν νόμιμα, το δικαίωμα εργασίας, το δικαίωμα σε δημόσιο βοήθημα αν δεν υπάρχει εργασία, δικαίωμα σε δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη αν δεν υπάρχουν επαρκείς πόροι, πρόσβαση σε δημόσια σχολεία) Ωστόσο, υπάρχουν πολλά εμπόδια στην αποτελεσματική εφαρμογή των εν λόγω δικαιωμάτων. Πολυάριθμα παράπονα έχουν γίνει από αιτούντες άσυλο και πρόσφυγες αναφορικά με το δημόσιο βοήθημα, το οποίο είτε δεν λαμβάνουν καθόλου ή δεν λαμβάνουν σε τακτά χρονικά διαστήματα, με αποτέλεσμα να μένουν ουσιαστικά άποροι. Σε μια προσπάθεια να μειωθεί ο αριθμός των αιτήσεων ασύλου που υποβάλλονται από ανθρώπους οι οποίοι καταφεύγουν στο θεσμό του ασύλου προκειμένου να παρατείνουν τη διαμονή και εργασία τους στην Κύπρο, η Κυβέρνηση περιόρισε το δικαίωμα εργασίας των αιτούντων άσυλο στους τομείς της γεωργίας και κτηνοτροφίας, τομείς οι οποίοι δεν μπορούν να απορροφήσουν και τους 10,000 αιτούντες άσυλο. Το αποτέλεσμα είναι ότι η πλειοψηφία των αιτούντων άσυλο ζουν κάτω από απέλπιδες συνθήκες καθώς δεν μπορούν να εργαστούν και στην πράξη πολύ λίγοι έχουν πρόσβαση σε δημόσιο βοήθημα.
Είναι αληθές ότι η Κύπρος φιλοξενεί ένα μεγάλο αριθμό αιτούντων άσυλο και ότι δεν είναι όλοι πραγματικοί πρόσφυγες, αλλά αυτή είναι η πραγματικότητα παγκοσμίως και όχι μόνο στην Κύπρο. Πραγματικότητα είναι επίσης και το γεγονός ότι σε ορισμένες χώρες πραγματικοί πρόσφυγες δεν υποβάλλουν αιτήσεις ασύλου επειδή δεν εμπιστεύονται το σύστημα του ασύλου. Το θέμα του ασύλου και της μετανάστευσης άρχισε να αποτελεί μέρος της δημόσιας συζήτησης στην Κύπρο όταν παρατηρήθηκε ραγδαία αύξηση των αιτήσεων ασύλου το 2003, σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Υπάρχουν τρόποι να αντιμετωπισθεί το φαινόμενο της «κατάχρησης» του θεσμού του ασύλου μέσα στα πλαίσια του νόμου, και σε καμία περίπτωση οι περιοριστικές πολιτικές, οι οποίες εν πάση περιπτώσει υπονομεύουν την αποτελεσματική προστασίας των πραγματικών προσφύγων, δεν αποτελούν τη λύση****. Για παράδειγμα, η πρόσληψη περισσότερων λειτουργών που εξετάζουν αιτήσεις ασύλου, θα μπορούσε να αυξήσει τον αριθμό των αποφάσεων και επομένως να επιταχυνθεί η διαδικασία (χωρίς ωστόσο να μειωθούν τα επίπεδα ποιότητας και δικαιοσύνης στις αποφάσεις). Μία τέτοια προσπάθεια θα ήταν και πιο οικονομική, αν αναλογιστεί κανείς το κόστος στη διοίκηση που περιλαμβάνει η εφαρμογή των δικαιωμάτων των αιτούντων άσυλο για παρατεταμένες χρονικές περιόδους (όπως π.χ. οι συνεχείς ανανεώσεις αδειών παραμονής, η επεξεργασία αιτήσεων για δημόσιο βοήθημα, η έκδοση καρτών ανεργίας και καρτών νοσηλείας, κλπ). Πιο γρήγορες διαδικασίες θα απέτρεπαν άτομα τα οποία δεν είναι πραγματικοί πρόσφυγες από το να υποβάλουν αιτήσεις ασύλου. Επίσης, η πιστή εφαρμογή του κοινοτικού κεκτημένου αναφορικά με την μετανάστευση (π.χ. η οδηγία για το καθεστώς των επί μακρόν διαμενόντων, η οδηγία για τους φοιτητές – υπηκόους τρίτων χωρών) θα μπορούσε να αποτρέψει στην υποβολή καταχρηστικών αιτήσεων ασύλου, αφού θα έδιδε τη σωστή εναλλακτική σε οικονομικούς μετανάστες ή φοιτητές – υπηκόους τρίτων χωρών, οι οποίοι δεν θα χρειάζονταν πλέον να καταφεύγουν στο θεσμό του ασύλου, προκειμένου να παρατείνουν τη νόμιμη διαμονή και εργασία τους στην Κύπρο.
Η μετανάστευση και το άσυλο υπάρχουν από την εποχή που δημιουργήθηκε ο άνθρωπος και οι αριθμοί τείνουν να αυξάνονται τόσον όσον αφορά την εκούσια μετανάστευση όσο και τον εκτοπισμό. Η Κύπρος λόγω ποικίλλων λόγων δεν θα μπορούσε να παραμείνει ανέπαφη από αυτή την πραγματικότητα. Μία πραγματικότητα η οποία μπορεί να αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά μέσω της μεταναστευτικής νομοθεσίας και της εποικοδομητικής διαχείρισης του συστήματος ασύλου.
Σας ευχαριστούμε για την προσοχή σας.
Αντιπροσωπεία στην Κύπρο της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες
* Ο αριθμός αυτός δεν περιλαμβάνει τα 4.3 εκατομμύρια Παλαιστίνιους πρόσφυγες οι οποίοι εμπίπτουν στους όρους εντολής της UNRWA (Υπηρεσία Αρωγής και Έργων για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες της Εγγύς Ανατολής)
** Εσωτερικά εκτοπισμένοι είναι οι άνθρωποι οι οποίοι εγκατέλειψαν τις εστίες λόγων απειλών εναντίον της ασφάλειάς τους, αλλά δεν έχουν περάσει διεθνή αναγνωρισμένα σύνορα, ενώ οι πρόσφυγες αφού εγκαταλείψουν τη χώρα τους λόγω δίωξης καταφεύγουν σε άλλες χώρες προκειμένου να βρουν προστασία
*** Όταν άνθρωποι εγκαταλείπουν τη χώρα τους και αναζητούν άσυλο σε άλλο κράτος, συχνά θα πρέπει να υποβάλουν αίτηση ασύλου, προκειμένου να αναγνωριστούν ότι έχουν ανάγκη διεθνούς προστασίας και να τους δοθεί τόσο η νομική όσο και κοινωνική βοήθεια που δικαιούνται.
**** Οι στατιστικές κατά μήνα από τον Ιανουάριο – Ιούνιο 2007 δείχνουν αύξηση σε σχέση με την ίδια περίοδο το 2006.
No comments:
Post a Comment