Λευκωσία, Τρίτη 29 Μαϊου 2007
Έρευνα της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες
Νομικό πλαίσιο
Το δικαίωμα κάθε ανθρώπου για αξιοπρεπή ζωή αναγνωρίζεται από διεθνείς και περιφερειακές συμβάσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα, καθώς επίσης και από το Ευρωπαϊκό κεκτημένο. Παράλληλα, οι διεθνείς συμβάσεις και το Ευρωπαϊκό κεκτημένο υποχρεώνουν τα Κράτη να πάρουν τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίσουν το δικαίωμα αυτό.
Η Σύμβαση του 1951 για το Καθεστώς των Προσφύγων προβλέπει ότι οι πρόσφυγες έχουν τα ίδια δικαιώματα όπως οι υπήκοοι της κάθε χώρας όσον αφορά το δημόσιο βοήθημα. Οι αιτούντες άσυλο έχουν τα ίδια δικαιώματα που προβλέπει η Σύμβαση για τους πρόσφυγες, επειδή κάθε αιτών άσυλο είναι εν δυνάμει πρόσφυγας.
Η Κυπριακή νομοθεσία περί προσφύγων, στην οποία έχει ενσωματωθεί και η Ευρωπαϊκή Οδηγία για την Υποδοχή των Αιτούντων Άσυλο, προβλέπει ότι οι αιτούντες άσυλο έχουν δικαίωμα σε δημόσιο βοήθημα ώστε να εξασφαλίζεται σε αυτούς βιοτικό επίπεδο κατάλληλο από απόψεως υγείας και ικανό να διασφαλίζει τη συντήρησή τους. Επομένως, αν ένας αιτών άσυλο εργάζεται δεν του παρέχεται δημόσιο βοήθημα. Στην πράξη όμως, οι αιτούντες άσυλο δικαιούνται να εργάζονται μόνο στους τομείς της γεωργίας και κτηνοτροφίας. Καθώς όμως δεν παραπέμπονται στους εν λόγω τομείς, το δημόσιο βοήθημα είναι το μόνο μέσο με το οποίο μπορούν να ζουν αξιοπρεπή ζωή.
Στόχος της έρευνας
Με βάση το πιο πάνω νομικό πλαίσιο, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες διενήργησε έρευνα μεταξύ των αιτούντων άσυλο στους οποίους χορηγείται δημόσιο βοήθημα με σκοπό να εντοπίσει τα προβλήματα τα οποία έχουν αντιμετωπίσει μέχρι να τους χορηγηθεί το επίδομα το οποίο δικαιούνταν. Επομένως, ο στόχος της έρευνας ΔΕΝ είναι να εντοπίσει πόσοι από τους αιτούντες άσυλο που έκαναν αίτηση για δημόσιο βοήθημα παίρνουν τελικά δημόσιο βοήθημα.
Παρά το γεγονός ότι δεν εμπίπτει στο πλαίσιο της έρευνας, διαφάνηκε ότι πολλοί άνθρωποι που έκαναν αίτηση για δημόσιο βοήθημα στις Υπηρεσίες της Κοινωνικής Ευημερίας, αναγκάστηκαν να παραιτηθούν του δικαιώματός τους επειδή τους έδιωχναν λέγοντάς τους να βρουν δουλειά, ενώ τα γραφεία Εργασίας δεν ήταν σε θέση να τους βρει απασχόληση.
Μεθοδολογία
Κατά τη διάρκεια των μηνών Σεπτεμβρίου και Οκτωβρίου 2006 έγιναν συνεντεύξεις από την Ύπατη Αρμοστεία σε περίπου 100 αιτούντες άσυλο που διέμεναν στη Λευκωσία, Λεμεσό, Λάρνακα και Πάφο. Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι λιγότεροι από 400 αιτούντες άσυλο έπαιρναν δημόσιο βοήθημα κατά το έτος 2005, 100 ερωτηθέντες είναι αντιπροσωπευτικό δείγμα.
Πορίσματα
Από τις συνεντεύξεις προέκυψαν τα ακόλουθα πορίσματα:
1. Kαθυστερήσεις στην επεξεργασία των αιτήσεων για το δημόσιο βοήθημα
Πολλές καθυστερήσεις παρατηρήθηκαν όσον αφορά τις κατ’ οίκον επισκέψεις τις οποίες θα πρέπει να διενεργούν, με βάση τη νομοθεσία, οι λειτουργοί ευημερίας προκειμένου να αξιολογήσουν τις ανάγκες των αιτούντων. Για το 62,1 % των ερωτηθέντων, οι επισκέψεις έγιναν σε ένα μήνα από την υποβολή της αίτησης, ενώ για τους υπόλοιπους μέσα σε τρεις μήνες ή και περισσότερο, χωρίς να καταβάλλεται εν τω μεταξύ δημόσιο βοήθημα.
2. Kαθυστερήσεις στην καταβολή του βοηθήματος
Πρώτη καταβολή
Καταγράφηκαν μεγάλες καθυστερήσεις στην καταβολή του πρώτου βοηθήματος και στη συνέχεια κατά την καταβολή των βοηθημάτων σε τακτά χρονικά διαστήματα. Αρκετοί αιτούντες άσυλο δεν έπαιρναν δημόσιο βοήθημα για τρεις μήνες και άνω. Η Ύπατη Αρμοστεία εισηγήθηκε να παρέμβει εκ μέρους τους, αλλά λιγότεροι από τους μισούς συμφώνησαν να δώσουν τα ονόματά τους επειδή φοβόντουσαν ότι θα τους αντιμετώπιζαν εχθρικά οι λειτουργοί.
• 23,9% από τους ερωτηθέντες έλαβαν το πρώτο βοήθημα μέσα σε ένα μήνα από την αίτηση
• 18,3 % μέσα σε 1-2 μήνες
• 19,7 % μέσα σε 2-3 μήνες
• 18,3 % μέσα σε 3-4 μήνες, και
• 19,7 % περάν των 4 μηνών
Επόμενα βοηθήματα
- Μετά το πρώτο βοήθημα, τα επόμενα δεν καταβάλλονται σε συγκεκριμένες ημερομηνίες. Σε όλες τις πόλεις –εκτός Λεμεσού- το 77,5% των ερωτηθέντων δεν παίρνουν το βοήθημα σε συγκεκριμένη ημερομηνία κάθε μήνα, ενώ στη Λεμεσό, μόνο το 23% των ερωτηθέντων ανέφερε το πρόβλημα αυτό. Αυτό επηρεάζει άμεσα το βιοτικό τους επίπεδο αφού δεν έχουν αποθέματα για να καλύψουν τις τρέχουσες ανάγκες τους (π.χ. φαγητό, λογαριασμοί για το σπίτι, ενοίκιο, κλπ)
- Σε όλες τις πόλεις –εκτός Λεμεσού- το 78,9% των ερωτηθέντων αντιμετώπισαν καθυστερήσεις, οι περισσότεροι 1-2 μήνες, αλλά οι περισσότεροι μέχρι και 5 μήνες. Στην Λεμεσό μόνο το 15,4 % των ερωτηθέντων αντιμετώπισε καθυστερήσεις.
- Ανάμεσα στους αιτούντες άσυλο που λαμβάνουν δημόσιο βοήθημα, όσον αφορά τον αριθμό των επισκέψεων που έπρεπε να κάνουν στο Τμήμα Ευημερίας για να πάρουν το βοήθημα, η κατάσταση έχει ως εξής
• 15,3% των ερωτηθέντων πήρε το βοήθημα κατά την πρώτη επίσκεψη
• 18,6 % τη δεύτερη φορά
• 32,2 % μετά την 3η - 5η επίσκεψη
• 15,3 μετά την 6η- 10η επίσκεψη
• 8,5 % μετά την 11η – 20η επίσκεψη
• 10,2 πάνω από 20 φορές
- 47,6% των ερωτηθέντων ανέφεραν ότι είχαν διακοπή του βοηθήματος, ενώ 70% δεν ήταν σίγουροι εάν πρόκειται για διακοπή ή για καθυστερήσεις. Στη Λεμεσό, μόνο 10% των ερωτηθέντων ανέφεραν διακοπή.
3. Διαφορετικά ποσά
- το ποσό του βοηθήματος από μήνα σε μήνα μπορεί να διαφέρει χωρίς να έχουν αλλάξει οι ανάγκες, κάτι που οδηγεί σε αβεβαιότητα.
- 64,9 % των ερωτηθέντων δεν γνωρίζουν τι καλύπτει το ποσό της επιταγής, επειδή αφενός οι επεξηγήσεις γίνονται στα Ελληνικά και αφετέρου για το 73,1 % των ερωτηθέντων δεν δόθηκαν καθόλου εξηγήσεις.
- 72,2 % των ερωτηθέντων θεωρούν ότι το ποσό δεν είναι αρκετό για να καλύψει τις βασικές τους ανάγκες, ένα 14,3 % το βρίσκει αρκετό.
4. Διαμονή – Που μένουν οι αιτούντες άσυλο κατά την άφιξή τους στην Κύπρο;
Η πλειοψηφία των αιτούντων άσυλο που ερωτήθηκαν βρήκαν κάπου να μείνουν ρωτώντας οποιονδήποτε μπορούσε να τους δώσει πληροφορίες. Το Τμήμα Κοινωνικής Ευημερίας βοήθησε μόνο ένα αιτών ασύλου να βρει διαμονή. Συγκεκριμένα –
• 41% των ερωτηθέντων, διέμεναν στα σπίτια ανθρώπων που συνάντησαν τυχαία
• 22,3 % διέμεναν στους δρόμους/σε πάρκα
• 17% στην εκκλησία/τζαμί
• 9,6 % σε ξενοδοχεία
• 6,4% με την οικογένειά τους.
ΤΕΛΟΣ
Για περισσότερες πληροφορίες, επικοινωνήστε με:
Αιμίλια Στροβοίδου, Εκπρόσωπος Τύπου, e-mail: strovoli@unhcr.org
No comments:
Post a Comment