ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ

Αιτητής ασύλου/αιτητής διεθνούς προστασίας είναι το άτομο που βρίσκεται εκτός της χώρας καταγωγής του/της και υποβάλλει αίτηση σε άλλη χώρα για να του δοθεί προσφυγικό καθεστώς, η άλλη μορφή διεθνούς προστασίας. Έχει το δικαίωμα νόμιμης παραμονής στη χώρα υποδοχής μέχρι τελικής απόφασης από τις αρμόδιες αρχές. Άρα οι αιτητές ασύλου δεν είναι παράνομοι μετανάστες/λαθρομετανάστες, έστω και αν έχουν εισέρθει στη χώρα υποδοχής χωρίς έγγραφα η με άλλο αντικανονικό τρόπο.

Πρόσφυγας είναι το πρόσωπο που του δίδεται προσφυγικό καθεστώς σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία για τους πρόσφυγες, η οποία βασίζεται στη Σύμβαση της Γενεύης του 1951 για το Καθεστώς των Προσφύγων, στην οποία η Κύπρος, μαζί με άλλες 143 χώρες είναι μέλος. Το Άρθρο 1 της Σύμβασης αναφέρει ότι πρόσφυγας είναι το άτομο το οποίο ‘συνέπεια δικαιολογημένου φόβου διώξεως λόγω φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, κοινωνικής τάξεως ή πολιτικών πεποιθήσεων βρίσκεται εκτός της χώρας της οποίας είχε την υπηκοότητα και δεν δύναται, ή λόγω του φόβου αυτού, δεν επιθυμεί να επιστρέψει σε αυτήν’. Προσφυγικό καθεστώς δίδεται στο άτομο που τεκμηριώνει ότι είναι θύμα ατομικής δίωξης.

Συμπληρωματική/ Επικουρική προστασία χορηγείται σε άτομο που δεν μπορεί να προσδιοριστεί ως ‘πρόσφυγας’ σύμφωνα με τα κριτήρια της Σύμβασης του 1951 επειδή δεν είναι υπό δίωξη ως άτομο, αλλά έχει ανάγκη προστασίας επειδή, αν επαναπατριζόταν στην πατρίδα του , θα βρισκόταν σε θανάσιμο κίνδυνο λόγω στρατιωτικής σύρραξης, γενικευμένης βίας, ή και εκτεταμένων παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ευρωπαϊκές οδηγίες καθορίζουν αυτή τη μορφή ως ‘συμπληρωματική/ επικουρική’ προστασία.

Μετανάστης είναι το άτομο που επιλέγει με δική του θέληση να φύγει από την πατρίδα του για να αναζητήσει εργασία και καλύτερες οικονομικές συνθήκες κάπου αλλού. Αντίθετα με τους πρόσφυγες, οι μετανάστες μπορούν να επιστρέψουν σπίτι τους χωρίς να κινδυνεύει η ασφάλειά τους.

Λαθρομετανάστης συνήθως καλείται ο μετανάστης που (α) έχει εισέλθει σε μια χώρα παράνομα ή αντικανονικά, χωρίς την άδεια των αρμοδίων αρχών και ΔΕΝ έχει ζητήσει άσυλο, (β) μπορεί αρχικά να εισήλθε νόμιμα στη χώρα, π.χ. με τουριστική η άλλη βίζα, αλλά παρέμεινε μετά τη λήξη της ή (γ) δεν έφυγε από την επικράτεια της χώρας υποδοχής μετά την έκδοση διατάγματος απέλασης.
Οι πρόσφυγες και άλλα άτομα που έχουν ανάγκη από διεθνή προστασία συχνά χρησιμοποιούν τις ίδιες διαδρομές με τους αντικανονικούς ή παράνομους μετανάστες για να ζητήσουν προστασία. Η Συνθήκη της Γενεύης αναγνωρίζει πως κάποιος ο οποίος τρέπεται σε φυγή λόγω διώξεως μπορεί να εισέλθει μια χώρα αντικανονικά, συνήθως χωρίς οποιαδήποτε έγγραφα για να ζητήσει άσυλο.

Θύμα διακίνησης είναι το άτομο που- αντίθετα με τους λαθρομετανάστες που αποφασίζουν να εμπιστευτούν την μοίρα τους σε λαθρέμπορους ανθρώπων - δεν έχει δώσει την συγκατάθεσή του για να μεταφερθεί σε άλλη χώρα, ή εάν την έχει δώσει καθίσταται άκυρη επειδή εξαναγκάστηκε ή εξαπατήθηκε ή απειλήθηκε ή έτυχε κακομεταχείρισης από τους διακινητές. Οι διακινητές αποζητούν να ασκήσουν έλεγχο σε άλλα άτομα για σκοπούς εκμετάλλευσης. ‘Εκμετάλλευση’ περιλαμβάνει την εκμετάλλευση από κέρδη πορνείας άλλων ή άλλες μορφές σεξουαλικής εκμετάλλευσης , καταναγκαστικής εργασίας η άλλες μορφές δουλείας ή την αφαίρεση οργάνων.

No comments: